Α) Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στον καπιταλισμό έχει πάντα μια διττή σημασία: Από τη μια αποτελούν αντικειμενικά προοδευτική εξέλιξη, όπως συνέβη και σε όλους τους προηγούμενους κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς. Από την άλλη, το συγκεκριμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο υπάρχουν, τείνει να τις μετατρέψει σε δυνάστες του ανθρώπου. Με αυτό τον τρόπο, πρέπει να βλέπουμε και τα μέσα, τα οποία χρησιμοποιούνται από τον ιμπεριαλισμό για τη χειραγώγηση της νεολαίας.

Β) Απόρροια της προηγούμενης θέσης είναι και η θέση που υποστηρίζει ότι το μέσο δεν πρέπει να ταυτίζεται με το περιεχόμενο, οδηγώντας σε καταστροφολογικές θεωρήσεις, που συχνά παρουσιάζονται με έναν προοδευτικό μανδύα.

Γ) Η νεολαία αποτελεί βασικό στόχο της ιμπεριαλιστικής προπαγάνδας και της όλης προσπάθειας, για να κατευθύνει τη συνείδησή της προς τα εκεί που επιθυμεί η πλουτοκρατία. Γιατί αντιλαμβάνεται (η πλουτοκρατία) ότι θα είναι το μέλλον ή... και το παρελθόν του καπιταλισμού (η νεολαία), ως η αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Για αυτόν ακριβώς το λόγο παίρνει σοβαρά υπόψη της τις ψυχικές ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η νεολαία και που αποτελούν αντικειμενικό φαινόμενο:

«...Οι ηλικιακές ιδιομορφίες δημιουργούν ένα συγκεκριμένο σύμπλεγμα πολύμορφων χαρακτηριστικών, όπως γνωστικών, συναισθηματικών, μοτίβων (σκοπών δραστηριότητας), αισθητηριακών και άλλων χαρακτηριστικών του ατόμου. Σε αντίθεση από τις ευρύτατες παραλλαγές των ατομικών ιδιομορφιών, οι ηλικιακές ιδιομορφίες αντανακλούν τέτοιους μετασχηματισμούς, οι οποίοι γίνονται στον ψυχισμό της πλειονότητας των εκπροσώπων μιας συγκεκριμένης κουλτούρας ή υποκουλτούρας σε συγκριτικά όμοιες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. Οι ηλικιακές ιδιομορφίες δεν παρουσιάζονται στην «καθαρή» τους μορφή και δεν έχουν απόλυτο και στάσιμο χαρακτήρα, αντίθετα δέχονται την επίδραση από την πλευρά των κοινωνικών - ιστορικών, εθνικών και κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων...» (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

1) Ο νεολαίος είναι ιδεολογικά ασταθής. Βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία αναζήτησης, διψάει για ιδανικά, αναζητάει το νόημα της ζωής.

2) Συνήθως είναι πολύ πιο ανοιχτός από τις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες στο άκουσμα ιδεών.

3) Η συνείδησή του είναι και πιο εύπλαστη πάλι συγκριτικά με τις άλλες ηλικιακές ομάδες.

4) Εχει μια τάση «αβαγκαρντισμού» με την έννοια ότι διαθέτει περίσσευμα δυνάμεων, τις οποίες συχνά ο ίδιος υπερτιμά.

5) Εχει έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις.

Οι εμπνευστές των σύγχρονων μεθόδων χειραγώγησης της νεολαίας «πατάνε» σε όλο αυτό το περιγραφόμενο πλέγμα, επιδιώκοντας τα μέγιστα δυνατά οφέλη και προσπαθώντας να προετοιμάσουν μια αυριανή εργατική τάξη σε κατάσταση κατατονίας στην επερχόμενη νέα καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Η πρόκληση για το ΚΚΕ και την ΚΝΕ μεγάλη. Αλλά «σε όποιον έτυχαν πολλά πρέπει να δώσει και πολλά», όπως έλεγε ο Λένιν.

Πηγές:

«Ψυχολογία», λεξικό, σελ. 61, εκδόσεις «Πολιτιζντάτ».

Γ. Γιανάεφ - Α. Πολικάνοφ: «Η άνδρωση», 1975, σελ. 31 - 33.

Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με θέμα: «Η δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της Νεολαίας. Η στήριξη της ΚΝΕ», σελ. 48.

Αναδημοσιεύεται από την ΚΟΜΕΠ, τεύχος 4/2005.