Η ρύπανση των νερών από βιομηχανικά, τοξικά λύματα - ιδιαίτερα των τυροκομείων - τα μετατρέπει σε «κινούμενους βόθρους», με βαριές επιπτώσεις στο περιβάλλον κι άμεσους κινδύνους για τη δημόσια υγεία
ICON |
Το πρόβλημα φαίνεται, πλέον, «διά γυμνού οφθαλμού». Το χρώμα των ποταμίσιων νερών είναι πράσινο, καφέ, ή μαύρο και χιλιάδες ψάρια επιπλέουν νεκρά στην επιφάνειά τους. Η δυσοσμία απλώνεται σε απόσταση και είναι αφόρητη. Ιδιαίτερα στην περιοχή του «Καραβόπορου» του Νομού Τρικάλων, απ' όπου περνάει ο Πηνειός, η διέλευση στις νυχτερινές ώρες είναι αδύνατη χωρίς να κρατάει κάποιος τη μύτη του. Αμεσος είναι ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, αφού από τα νερά των ποταμιών αρδεύονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών, πίνουν ζώα και πουλιά, υδρεύονται περιοχές. Ετσι, η μόλυνση μεταφέρεται, μέσω της διατροφικής αλυσίδας, στο πιάτο των καταναλωτών, με βαριές επιπτώσεις στην υγεία τους.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι, τα τελευταία χρόνια, στη Θεσσαλία παρατηρείται αλματώδης αύξηση των ασθενειών, όπως ο καρκίνος, η λευχαιμία, η ηπατίτιδα κ.ά., που σχετίζονται με τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 30% των ασθενών που νοσηλεύονται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, το οποίο καλύπτει όλη τη Θεσσαλία, είναι καρκινοπαθείς, με τους περισσότερους να πάσχουν από καρκίνους σχετιζόμενους με το γαστρεντερικό τους σύστημα.
ICON |
Ομως, η μεγάλη ευθύνη ανήκει στη βιομηχανική ρύπανση, η οποία, σύμφωνα και με τις μετρήσεις αρμοδίων φορέων, κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά. Δεκάδες βιομηχανίες και βιοτεχνίες που λειτουργούν στους νομούς της περιοχής, ρίχνουν τ' απόβλητά τους στα ποτάμια, «σκοτώνοντας» ό,τι ζωντανό κυκλοφορεί στα νερά τους και μετατρέποντάς τα σε εστίες μόλυνσης και κινδύνων.
Οι μεγαλύτεροι ρυπαντές είναι τα τυροκομεία, που ρίχνουν στα ποτάμια το τυρόγαλο κι άλλα ρυπογόνα υλικά. Στην περιοχή λειτουργούν πάνω από 100 τυροκομικές επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες δεν έχουν βιολογικό καθαρισμό - βάσει του σχετικού κανονισμού τα τυροκομεία που χρησιμοποιούν, καθημερινά, μέχρι πέντε τόνους γάλα για την παραγωγή των προϊόντων τους, δεν υποχρεούνται να εγκαταστήσουν βιολογικό καθαρισμό - ενώ κι αυτές που έχουν, δεν τον λειτουργούν, επικαλούμενες το μεγάλο οικονομικό κόστος και φέρνοντας σαν δικαιολογία ότι η επεξεργασία των λυμάτων είναι χρονοβόρα και δύσκολη, καθώς το τυρόγαλο δε διασπάται εύκολα.
Ετσι, τα ρυπογόνα απόβλητά τους, μαζί και το τυρόγαλο που περιέχει την τοξική ουσία γαλακτόζη, είτε συγκεντρώνονται σε υπαίθριες χωμάτινες δεξαμενές, είτε ρίχνονται «ακάθαρτα» στα ποτάμια, προκαλώντας ολοκληρωτική καταστροφή. Αυτή τη «βρώμικη δουλιά» οι επιχειρηματίες την κάνουν νύχτα για να μη γίνονται αντιληπτοί. Αν βρεθεί κάποιος κοντά στα ξημερώματα, όταν το σκοτάδι είναι πιο βαθύ, στους δρόμους που οδηγούν προς τα ποτάμια, θα δει κομβόι βυτιοφόρων τυροκομικών επιχειρήσεων να μεταφέρουν, λάθρα, τα απόβλητά τους.
Κι ενώ το πρόβλημα, όπως προαναφέραμε, είναι ορατό «και διά γυμνού οφθαλμού», οι αρμόδιοι του κράτους κάνουν πως δε βλέπουν. «Αόμματοι», βεβαίως, δεν είναι και πίσω από την «γκαβομάρα» τους κρύβεται η αδιαφορία της κυβερνητικής πολιτικής για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά και μέριμνά τους να εξυπηρετήσουν επιχειρηματικά και άλλα συμφέροντα.
Χαρακτηριστική, απ' αυτή την άποψη, είναι η απάντηση που έδωσε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, στην πρώτη από τις πολλές συνεχόμενες, σχετικές Ερωτήσεις που κατέθεσε στη Βουλή ο Τάκης Τσιόγκας, βουλευτής Λάρισας του ΚΚΕ. «Δεν υπάρχει πρόβλημα ρύπανσης του Πηνειού», απάντησε ο Γ. Σουφλιάς! (Και μπορεί να πιστέψουμε ότι ο Θεσσαλός πολιτικός δεν ακούει καλά - όπως ο ίδιος λέει - αλλά δύσκολα να πειστούμε ότι ούτε βλέπει, ούτε οσμίζεται, όταν επισκέπτεται την περιοχή του και περνάει κοντά από το ποτάμι...).
Αλλωστε, τον διαψεύδουν οι μετρήσεις πανεπιστημίων της χώρας και στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και οι καταγγελίες και οι διαμαρτυρίες από τους συντοπίτες του, που προκάλεσαν ακόμα και εισαγγελικές παρεμβάσεις.
Ανάλογη αδιαφορία δείχνουν και οι τοπικές αρχές. Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις αρκούνται στην επισήμανση του προβλήματος, χωρίς να προχωρούν στους ελέγχους που χρειάζονται και στις τιμωρίες των υπευθύνων, που απαιτούνται, ενώ «ωχαδερφική» αδράνεια χαρακτηρίζει και τις περισσότερες δημοτικές αρχές των παραποτάμιων περιοχών. Μάλιστα, πολλοί δήμοι, όχι απλώς δε δείχνουν να ενδιαφέρονται, πραγματικά, αλλά συμμετέχουν, κιόλας, στη ρύπανση, εναποθέτοντας τα σκουπίδια τους σε ανεξέλεγκτες χωματερές κοντά στις όχθες των ποταμιών.
Δεδομένης, λοιπόν, της κρατικής αδιαφορίας και του αυτοδιοικητικού «ωχαδερφισμού», αυτό που απομένει στους κατοίκους της Θεσσαλίας είναι να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, αναπτύσσοντας αγώνες για τη σωτηρία των ποταμιών και την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Και η αγωνιστική ενεργοποίηση πρέπει να είναι άμεση, αλλιώς η ζημιά θα είναι ανεπανόρθωτη...