Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την Τουρκία θα διαρκέσουν τουλάχιστον δέκα χρόνια, χωρίς να υπάρχει εγγύηση για την εισδοχή της χώρας στην ΕΕ μετά την κατάληξή τους, και θα επιτρέψουν στην Αγκυρα να προσαρμόσει τη νομοθεσία της στο «κοινοτικό κεκτημένο», δηλαδή στο πλέγμα των ευρωπαϊκών κανόνων.

Το διαπραγματευτικό πλαίσιο, το οποίο υιοθετήθηκε χτες από την ΕΕ, χωρίζεται σε 35 κεφάλαια, το περιεχόμενο των οποίων δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Σε μια σειρά θεμάτων, όπως η ελευθερία στην κίνηση προσώπων και αγαθών, η εξωτερική πολιτική, η περιβαλλοντική πολιτική, η ασφάλεια των τροφίμων, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός, οι Τούρκοι θα πρέπει να εφαρμόσουν την κοινοτική νομοθεσία και ο ρυθμός εξέλιξης των διαπραγματεύσεων θα εξαρτάται από την ικανότητά τους να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους.

Κατά την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων η Τουρκία θα μπορεί να εξασφαλίζει εξαιρέσεις ή το δικαίωμα εφαρμογής μεταβατικών περιόδων προσαρμογής, υπό τον όρο ότι θα είναι «περιορισμένες ως προς τη χρονική διάρκεια και τη σημασία τους».

Κάθε ένα από τα 35 κεφάλαια προσαρμογής και διαπραγμάτευσης θα πρέπει να κλείνει με ψηφοφορία των χωρών-μελών, όπου απαιτείται ομοφωνία, πριν από την τελική ψηφοφορία για την ένταξη ή μη της Τουρκίας, όπου επίσης απαιτείται ομοφωνία.

Πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να κάνει έναν λεπτομερή έλεγχο των δεδομένων, δηλαδή να εξηγήσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία στην Αγκυρα, να προβεί σε μια εκτίμηση του βαθμού προετοιμασίας της Τουρκίας ως προς κάθε ένα από τα 35 κεφάλαια και να εντοπίσει πιθανά προβλήματα. Στόχος είναι η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ωστόσο η διαδικασία ως προς αυτόν είναι ανοιχτή και δεν παρέχει καμία εγγύηση για την επίτευξή του.

Το κείμενο που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνη εμπλουτίστηκε για να τονίσει ότι η ΕΕ θα πρέπει να είναι ικανή να ενσωματώσει την Τουρκία, όταν θα έρθει η ώρα της ένταξης. Αυτή η εντολή διαπραγμάτευσης θεωρείται από την Επιτροπή πολύ πιο αυστηρή από τους όρους που έχουν τεθεί σε προηγούμενες υποψήφιες χώρες και περιλαμβάνει και το ενδεχόμενο «παγώματος» της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

«Σε περίπτωση σοβαρής και διαρκούς παραβίασης εκ μέρους της Τουρκίας των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου επί του οποίου βασίζεται η Ενωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή... θα προτείνει τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων», αναφέρεται στο κείμενο. Στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Ενωση θα κληθεί να αποφασίσει για τη διακοπή αυτή με ειδική πλειοψηφία.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, η Τουρκία θα πρέπει να αναγνωρίσει την κυπριακή κυβέρνηση και να εφαρμόσει πλήρως το πρωτόκολλο της Αγκυρας, το οποίο υπογράφτηκε στις 29 Ιούλη 2005, και το οποίο επεκτείνει την τελωνειακή ένωση στα δέκα νέα μέλη της ΕΕ, μεταξύ τους και την Κύπρο.

Η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να γίνει πριν από την υιοθέτηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού της περιόδου 2014-2020. Να σημειώσουμε πως οι «25» δεν έχουν ακόμη εγκρίνει τον προϋπολογισμό της περιόδου 2007-2013.