Κυριακή 2 Οχτώβρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΔΙΕΘΝΗ
Ο πόλεμος του φυσικού αερίου

Με αφορμή τη συμφωνία Ρωσίας - Γερμανίας για τον αγωγό που θα περάσει από τη θάλασσα της Βαλτικής

Η διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία, μέσω της υποθαλάσσιας σήραγγας στη Βαλτική, στη Γερμανία
Η διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία, μέσω της υποθαλάσσιας σήραγγας στη Βαλτική, στη Γερμανία
Το τελευταίο τους οικολογικό «χαρτί», αποφάσισαν να παίξουν οι «θιγόμενες» χώρες, κατά του αγωγού φυσικού αερίου, που ξεκίνησε ήδη να κατασκευάζεται για να συνδέσει τη Ρωσία με τη Γερμανία και με στόχο να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Αν και η ΕΕ έδωσε ήδη το «πράσινο φως» για την κατασκευή του αγωγού, ο «πόλεμος» ανάμεσα στην πλευρά που χάνει κι αυτή που κερδίζει, πλησιάζει στο απόγειό του.

Διπλή υποθαλάσσια γραμμή

Οπως είναι γνωστό, στις αρχές του φετινού Σεπτέμβρη, λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές, ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Β. Πούτιν, υπέγραψε στο Βερολίνο μια σημαντική συμφωνία με τον Γερμανό Καγκελάριο, Γκ. Σρέντερ. Λόγος γίνεται για μια συμφωνία του ρωσικού ενεργειακού «γίγαντα», της «Γκαζπρόμ» με δύο γερμανικές ενεργειακές εταιρίες, τις BASF AG και E.ON AG, για την κατασκευή του βορειο-ευρωπαϊκού αγωγού φυσικού αερίου, που θα είναι υποθαλάσσιος και διασχίζοντας τη θάλασσα της Βαλτικής, αποφεύγοντας μια σειρά χώρες, θα καταλήγει από το ρωσικό λιμάνι του Βίμπορσκ, στο γερμανικό Γκράισφαλντ.

Το σχέδιο, που εκπονήθηκε και δουλεύεται εδώ και 8 χρόνια, προβλέπει την κατασκευή δύο παράλληλων γραμμών, συνολικού μήκους 1.200 χιλιομέτρων η καθεμιά, που θα είναι σε θέση να εξάγουν 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στη Γερμανία. Η χρήση του προβλέπεται να ξεκινήσει σε 5 χρόνια, το 2010, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της «Γκαζπρόμ» για την κατασκευή του αγωγού θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Την κατασκευή του αγωγού ξεκίνησε ήδη μια κοινή ρωσο-γερμανική επιχείρηση με την επωνυμία «North European Gas Pipeline Company», στην οποία η «Γκαζπρόμ» έχει το 51% και οι δύο γερμανικές εταιρίες από 24,5%.

Προοπτικά υπολογίζεται πως το φυσικό αέριο, που θα τροφοδοτεί τον αγωγό, θα προέρχεται από ένα νέο κοίτασμα στην περιοχή Στόκμαν, στα παράλια της θάλασσας του Μπάρεντς, όμως στο αρχικό στάδιο θα τροφοδοτείται από κοίτασμα της περιοχής του Τιουμέν, όπου τα αποθέματα υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 1 τρισεκατομμύριο κυβικά μέτρα.

Ικανοποιημένοι και δυσαρεστημένοι

Η κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού δε θα καλύπτει βέβαια όλο το μέγεθος των εξαγωγών της Ρωσίας προς τη Δύση, αλλά προβλέπεται να τη βοηθήσει στα παζάρια της με τις χώρες από τις οποίες ήδη σήμερα περνούν αγωγοί ρωσικού φυσικού αερίου, μειώνοντας τις αξιώσεις που αυτές οι χώρες κατά καιρούς προβάλλουν. Λόγος γίνεται για την Πολωνία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία. Επίσης στο «μέτωπο» των δυσαρεστημένων βρίσκονται σήμερα και οι 2 πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία), που βλέπουν να «γκρεμίζονται» τα όνειρά τους για την κατασκευή ενός παραθαλάσσιου αγωγού από τη Ρωσία προς τη Γερμανία, από τον οποίο θα είχαν κάποιο όφελος και οι ίδιες. Τόσο οικονομικό, όσο και πολιτικό, αφού θεωρούσαν πως η κατασκευή ενός τέτοιου αγωγού θα τους βοηθούσε από «άλλο ύψος» να συνομιλούν με τη Μόσχα.

Από την άλλη πλευρά, πέρα από το ενδιαφέρον των κυρίαρχων κοινωνικο-οικονομικών συμφερόντων της Ρωσίας και της Γερμανίας, από την κατασκευή του υπόγειου αγωγού, θεωρείται «φυσιολογικό» το ενδιαφέρον, που θα δείξουν η Φινλανδία, η Σουηδία, αλλά και η Βρετανία με την Ολλανδία, όπου προοπτικά θα μπορούσε να «τραβήξει» αυτή η γραμμή. Επίσης η Ρωσία αναμένεται να βρει λύση και στην τροφοδότηση με φυσικό αέριο της περιοχής του Καλίνινγκραντ, αυτού του ρωσικού «θύλακα» μέσα σε έδαφος της ΕΕ.

Τα χημικά της Βαλτικής

Σε μια ύστατη προσπάθεια να πείσει για την «επικινδυνότητα» του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου, η «δυσαρεστημένη» πλευρά, ανασύρει το «όπλο» των χημικών όπλων, που βρίσκονται βυθισμένα στη Βαλτική. Οπως είναι γνωστό μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με απόφαση της Συνδιάσκεψης του Πότσνταμ, βυθίστηκαν στη Βαλτική περίπου 12 χιλιάδες τόνοι χημικών όπλων, που είχε κατασκευάσει ο χιτλερικός στρατός. Τώρα προβάλλεται, από πολωνικής και λιθουανικής πλευράς, το επιχείρημα της πιθανής οικολογικής καταστροφής σε περίπτωση ατυχήματος και μάλιστα ζητείται να ανασυρθούν τα χημικά, πριν την ολοκλήρωση του νέου αγωγού. Εννοείται πως κάτι τέτοιο θα εκτίναζε στα ύψη το κόστος κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού και θα τον έκανε ασύμφορο για τη ρωσο-γερμανική πλευρά.

Από τη μεριά της η «Γκαζπρόμ» δηλώνει πως δεν υφίσταται καμία περίπτωση ατυχήματος, όπως έχουν δείξει ανάλογες πολύχρονες λειτουργίες υποθαλάσσιων φυσικών αγωγών, σε άλλα σημεία του πλανήτη και γι' αυτό το λόγο δεν υπάρχει περίπτωση να ανασύρουν στην επιφάνεια τα βυθισμένα χημικά.

Το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει το προσεχές διάστημα και τη σύνοδο του Συμβουλίου των Βόρειων χωρών της Ευρώπης, που θα συγκληθεί τον Οκτώβρη στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, αφού δήλωσε πως θα το θέσει εκεί ο πρωθυπουργός της Λιθουανίας, Αλγκιντας Μπραζάουσκας.

Διεθνείς παρενέργειες

Πρόσφατα το ρωσικό περιοδικό «Κρατική διεύθυνση των αποθεμάτων» δημοσίευσε ένα άρθρο στο οποίο γίνεται αναφορά στη διδακτορική διατριβή του σημερινού προέδρου της Ρωσίας, Β. Πούτιν, που βέβαια εκπονήθηκε το 1997, πριν αυτός αναλάβει την προεδρία. Οπως σημειώνεται, εκεί υπάρχει μια πολύ σημαντική φράση για την κατανόηση της εξαγωγικής πολιτικής που ακολουθεί η σημερινή Ρωσία. Σημειώνεται πως: «Η ρωσική οικονομία στον 21ο αιώνα, τουλάχιστον στο πρώτο μισό του αιώνα, απ' ό,τι διαφαίνεται, θα διατηρήσει την κατεύθυνσή της στην εξαγωγή των φυσικών πόρων». Κάτι τέτοιο σημαίνει, ότι οι σημερινοί κυρίαρχοι κύκλοι της Ρωσίας επιθυμούν να εξασφαλίσουν όσο γίνεται περισσότερο τη σταθερότητα των εξαγωγών πρώτων υλών. Βασικό στοιχείο είναι ο έλεγχος των δρόμων από τους οποίους θα περάσουν αυτοί και σίγουρα δεν υπάρχει πιο καλός τρόπος από την αποφυγή «μεσαζόντων» και την παράδοση του «προϊόντος» στον άμεσο καταναλωτή. Κι αυτό ακριβώς πετυχαίνεται με την κατασκευή του βορειο-ευρωπαϊκού αγωγού.

Εννοείται πως αφήνει χωρίς «εργαλεία» πίεσης τις ενδιάμεσες χώρες, αλλά και εντείνει τους ανταγωνισμούς και στο εσωτερικό του ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού κέντρου, της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Α. Κβασνιέφσκι, δήλωσε σχετικά: «Φοβούμαστε πως ο βαλτικός αγωγός φυσικού αερίου θα αποδειχτεί εκρηκτική ύλη κατά της αλληλεγγύης στο εσωτερικό της ΕΕ». Από τη μεριά του ο Α. Κάλβιτις, πρωθυπουργός της Λετονίας, χαρακτήρισε το συγκεκριμένο αγωγό «απερισκεψία», που είναι ικανή «να δημιουργήσει απειλή για την περιοχή». Ενώ ο Α. Μπραζάουσκας, πρωθυπουργός της Λιθουανίας, σημείωσε πως με τον αγωγό οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία «θα αφεθούν στο έλεος της Ρωσίας». «Ρίχνοντας άγκυρα στη Γερμανία μπορείς να διευθύνεις μια μεγάλη περιοχή, διασπώντας τη. Γι' αυτό, γνωρίζοντας το πώς σκέφτονται αυτοί που σχεδιάζουν τη ρωσική πολιτική, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η λεγόμενη οικονομική ένωση Ρωσίας και Γερμανίας, δε θα είναι τίποτα άλλο από μια πολιτική συμμαχία», δήλωσε ο πρώην πρόεδρος του κοινοβουλίου της Λιθουανίας Β. Λατσμπέργκις. Είναι χαρακτηριστικό πως στο πνεύμα αυτό ορισμένα ΜΜΕ της Βαλτικής χαρακτήρισαν τη ρωσο-γερμανική ενεργειακή συμφωνία ως «νέο σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ».

Πάντως, θεωρείται αμφίβολο αν το «οικολογικό χαρτί», στο οποίο προσέφυγαν ως τελευταίο «καταφύγιο» οι «θιγόμενοι» από το ρωσο-γερμανικό αγωγό, θα αποφέρει κάποιο αποτέλεσμα.

Μετά την πρόσφατη διείσδυση της «Γκαζπρόμ» στο Τουρκμενιστάν, σοβαρά κλονίστηκε και το εναλλακτικό σχέδιο, που προωθούσαν κυρίως οι ΗΠΑ, σε αντιπαλότητα με τη Ρωσία, μέσω ενός αγωγού από το Τουρκμενιστάν προς την Ευρώπη, που θα χρησιμοποιούσε το έδαφος των χωρών της GUAM (Γεωργία, Ουκρανία, Αζερμπαϊτζάν, Μολδαβία).

Ορισμένοι παρατηρητές των εξελίξεων στον οικονομικό «πόλεμο» των πρώτων υλών, εκτιμούν πως ίσως ο μόνος τρόπος για να χτυπηθεί η ρωσο-γερμανική συμφωνία, είναι η αλλαγή της κατάστασης στο Ιράν, το οποίο «υπό άλλες συνθήκες» θα μπορούσε να είναι αυτό που θα τροφοδοτούσε με φυσικό αέριο, φθηνότερο από το ρωσικό, την αγορά της Δύσης. Οι ίδιοι προβλέπουν λοιπόν εξελίξεις και σε αυτό το «μέτωπο».

Οπως κι αν έχουν τα πράγματα, η σχετική αναμέτρηση, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και στο εσωτερικό της ΕΕ, αναμένεται να οξυνθεί τα επόμενα χρόνια και σ' ό,τι αφορά τη σφαίρα του φυσικού αερίου.


Ε.Β. - Ι.Π.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ