ΒΙΕΝΝΗ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΚΡΟΦΟΡΝΤ - ΤΕΧΕΡΑΝΗ.--

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) αλλά και η Ρωσία καλούσαν χτες - σε μια συντονισμένη άσκηση πίεσης - το Ιράν να διακόψει «αμέσως» τις εργασίες επεξεργασίας ουρανίου που ξεκίνησε εκ νέου στο εργοστάσιο του Ισφαχάν τη Δευτέρα. Ως κοινή «έκκληση» (βλέπε απαίτηση) των κυβερνήσεων ΕΕ-ΗΠΑ- Ρωσίας και του φορέα που υπάγεται στον ΟΗΕ προβαλλόταν χτες η επιστροφή της Τεχεράνης στις διαπραγματεύσεις με την ευρωπαϊκή τρόικα, πράγμα που ήδη πριν υπάρξουν οι σχετικές δηλώσεις του Τζορτζ Μπους, και η σύνοδος της ΙΑΕΑ χτες βράδυ, είχε πει ο νέος («αδιάλλακτος» και «σκληροπυρηνικός» υποτίθεται) Ιρανός Πρόεδρος, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.

Ο νέος επικεφαλής της ισλαμικής ιρανικής κυβέρνησης, Αχμαντινετζάντ, έκανε μια κίνηση «μπροστά», στη σκακιέρα της ενταθείσας κρίσης, καλώντας, μετά από τηλεφωνική του συνομιλία με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, για την επανέναρξη των συνομιλιών με τις 3 χώρες της ΕΕ (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία), αλλά με βάση ένα «νέο σετ προτάσεων», χωρίς να δώσει άλλες λεπτομέρειες. Χτες βράδυ, το συμβούλιο των διοικητών της ΙΑΕΑ, που αποτελείται από 36 μέλη, συνεδρίαζε σχετικά με την παραπομπή ή μη (προς το παρόν) του Ιράν στο Συμβούλιο Ασφαλείας, με το ερώτημα της επιβολής κυρώσεων ή ακόμη και της ανάληψης στρατιωτικής δράσης. Οι διαβουλεύσεις ίσως διαρκούσαν, σύμφωνα με ανταποκριτές, αρκετές μέρες - ωστόσο, η πρόταση του Ιρανού Προέδρου επανέφερε την κρίση στο πρότερο στάδιό της. Ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι δήλωνε στο μεταξύ πως «ελπίζει» η επανέναρξη της επεξεργασίας ουρανίου από το Ιράν και η διακοπή των συνομιλιών με τις χώρες της ΕΕ να είναι μια «προσωρινή διακοπή» της διαδικασίας και όχι «μόνιμη». Στο μεταξύ, ο Ιρανός υπουργός Αμυνας, Αλι Σαμχάνι, δήλωνε πως η Τεχεράνη «δεν ανησυχεί» για τις απειλές παρέμβασης από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζορτζ Ου. Μπους, επανήλθε χτες με δηλώσεις του για το θέμα από το ράντσο του στο Κρόφορντ του Τέξας όπου «ξεκουράζεται»: «Οπως περπατούσα εδώ, έλαβα την είδηση πως ο νέος Ιρανός Πρόεδρος λέει ότι προτίθεται να επανέλθει στο τραπέζι» των συνομιλιών, είπε, προσθέτοντας πως «νομίζω ότι αυτή είναι μια θετική ένδειξη ότι οι Ιρανοί λαμβάνουν ένα μήνυμα, πως δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που ανησυχούν για τα πυρηνικά τους προγράμματα, αλλά οι Ευρωπαίοι είναι σοβαροί στην έκκλησή τους προς τους Ιρανούς», είπε.

Εάν το Ιράν δε συνεργαστεί, απείλησε ο Μπους, οι κυρώσεις από μέρους του ΟΗΕ είναι μια «ενδεχόμενη συνέπεια». Ενώ επέμεινε πως οι ΗΠΑ «υποπτεύονται πάντοτε» ότι η Τεχεράνη θέλει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, και χαρακτήρισε, χρησιμοποιώντας ψυχροπολεμικούς όρους, τις τρεις χώρες της ΕΕ «την πρωτοπορία του ελεύθερου κόσμου όσον αφορά τη διαπραγμάτευση».

Ο Σίρους Νασέρι, ο κορυφαίος απεσταλμένος του Ιράν στην ΙΑΕΑ, χαρακτήριζε όμως και πάλι χτες τις προτάσεις της τρόικας ως «ένα πακέτο γλειφιτζούρια», υπονοώντας ότι ήταν προσχεδιασμένες για να απορριφθούν από την Τεχεράνη.

Η «διπλωματία» εξακολουθεί να αποτελεί το μέσο με το οποίο οι ΗΠΑ και η ΕΕ επιχειρούν να σταματήσουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα για την ώρα, αλλά δε λείπουν - κάθε άλλο - οι φωνές εκείνες που βλέπουν στην κρίση το ενδεχόμενο πρόκλησης του «τρίτου παγκόσμιου πολέμου», όπως το θέτει ο Μάικ Ουίτνι. Ο Ουίτνι σημείωσε σε άρθρο του τη Δευτέρα ότι το Ιράν δεν έχει κανένα οπλικό πρόγραμμα, παρά τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ, παρά το σχετικό πόλεμο προπαγάνδας, και διέκρινε πίσω από τη σημερινή κρίση την πρόθεση των ΗΠΑ να εμπλακούν σε μια ακόμη πολεμική περιπέτεια για τον πλήρη έλεγχο στη Μέση Ανατολή. Ηδη, το Ισραήλ σχεδιάζει από πολύ καιρό το να πραγματοποιήσει πλήγματα εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν αντίστοιχα με εκείνα της 7ης του Ιούνη 1981 στο Οσιρακ...

Εξάλλου, τα σχέδια αυτά ενδέχεται να έχουν ως άλλη μια σοβαρή αιτία τις ιρανικές προθέσεις να αλλάξει το συναλλαγματικό της μέσο, υιοθετώντας το «πετροευρώ» έναντι του «πετροδολαρίου», όπως σημείωνε ο Αμερικανός σχολιογράφος Ουίλιαμ Κλαρκ στο «Media Monitors». Αυτός, εξάλλου, υπήρξε ένας από τους βασικούς αληθινούς λόγους για την επίθεση και την κατοχή του Ιράκ...