Οι εικόνες επεισοδίων διαδέχονται η μία την άλλη από τις περιοχές γύρω και εντός της Λωρίδας της Γάζας. Ισραηλινοί αστυνομικοί και στρατιώτες σπρώχνονται και απωθούν βιαίως πορτοκαλοφορεμένους Εβραίους διαδηλωτές. Από την άλλη πλευρά του ηλεκτροφόρου φράχτη, άνδρες των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας παίζουν «κλεφτοπόλεμο» με αληθινά πυρά με μαχητές της «Χαμάς». Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν και οι συνήθεις εικόνες κατεστραμμένων αυτοκινήτων από πυραύλους ισραηλινών ελικοπτέρων στη Γάζα, διαδηλωτών που συγκρούονται με Ισραηλινούς στρατιώτες για το τείχος της Δυτικής Οχθης και νεκρών Παλαιστινίων από ισραηλινά πυρά.

Το θερμόμετρο, αναμφιβόλως, έχει ανέβει πολύ στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη. Εξέλιξη σχετικώς αναμενόμενη, καθώς πλησιάζουν οι ημέρες για την ισραηλινή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας. Μια αποχώρηση πολυσυζητημένη, που πίσω από το προφανές θετικό στοιχείο της εξάλειψης της καθημερινής και απανταχού παρούσας ισραηλινής πολιτικής και στρατιωτικής παρουσίας στη Γάζα, κρύβει σκοτεινές και διόλου θετικές πλευρές.

Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει καταστήσει σαφές ότι η αποχώρηση, αυτή καθ' εαυτή, είναι θετική. Συμπληρώνει, όμως, ότι ο πραγματικός χαρακτήρας της θα κριθεί από τρεις βασικούς παράγοντες: Την εμβέλεια του ελέγχου που θα διατηρήσει το Ισραήλ στην περιοχή, το κατά πόσο θα ακολουθηθεί από ανάλογες κινήσεις και θα υλοποιηθεί «ο οδικός χάρτης», και από το αν θα υπάρξει κάποια οδική σύνδεση της Λωρίδας της Γάζας με τη Δυτική Οχθη. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, κανένα από αυτά τα ερωτήματα δεν έχει θετική, για τους Παλαιστινίους, απάντηση.

Το Ισραήλ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα διατηρήσει τον εναέριο, θαλάσσιο και επίγειο έλεγχο της περιμέτρου της Λωρίδας της Γάζας. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι ολόκληρη η περιοχή θα μετατραπεί, από μικρά αποκλεισμένα κομμάτια που είναι σήμερα, σε μια ενιαία μεγάλη φυλακή. Η οικονομική δραστηριότητα θα εξαρτάται από τις ισραηλινές διαθέσεις, όπως και η ηρεμία, αφού ο ισραηλινός στρατός διατηρεί το δικαίωμα επέμβασης.

Οσον αφορά στο θέμα της σύνδεσης της Δυτικής Οχθης με τη Λωρίδα, τα πράγματα είναι συγκεχυμένα. Θεωρητικώς, το Ισραήλ δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο, χωρίς, όμως, και να δεσμεύεται. Για την παλαιστινιακή πλευρά, αντίθετα, είναι κομβικό καθώς εκτιμάται ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας θα καταφέρουν να υπερισχύσουν επί των μαχητών της «Χαμάς». Στη Δυτική Οχθη, η ισλαμιστική οργάνωση έχει επιρροή, αλλά όχι τόσο εκτεταμένη ένοπλη δύναμη.

Αντίθετα, μια Λωρίδα αποκλεισμένη από τον έξω κόσμο θεωρείται μαθηματικώς βέβαιο ότι θα ελέγχεται αποκλειστικά και μόνο από τους εκατοντάδες, καλά εκπαιδευμένους, ενόπλους της «Χαμάς», που, τοπικά, αποδεικνύεται ότι έχουν, ήδη σε μεγάλο βαθμό, το «πάνω χέρι». Κατά πολλούς, τα πρόσφατα επεισόδια μεταξύ ενόπλων της οργάνωσης και της παλαιστινιακής αστυνομίας δεν ήταν παρά μια «επίδειξη δύναμης» της οργάνωσης, και μάλιστα μικρής εμβέλειας.

Το τρίτο παλαιστινιακό αίτημα, περί συνέχισης των αποχωρήσεων και πλήρους εφαρμογής του «οδικού χάρτη», είναι ίσως αυτό που περικλείει και την ουσία των εξελίξεων. Η ισραηλινή ηγεσία, αν και ανήγαγε σε «σημαία» την αποχώρηση από τη Γάζα, έχει, επανειλημμένως, διευκρινίσει ότι πρόκειται για μια μεμονωμένη και μονόπλευρη κίνηση, που δε συνδέεται με τίποτε άλλο. Θεωρητικώς, η κυβέρνηση Σαρόν έχει δεσμευτεί στην τήρηση του «οδικού χάρτη».

Πρακτικώς, όμως, έχει προβάλλει σειρά αντιρρήσεων, ενώ ο ίδιος ο «χάρτης» δε θέτει κανένα συγκεκριμένο αίτημα ή χρονοδιάγραμμα στην ισραηλινή πλευρά. Αντίθετα, υποβάλλει σε επαναδιαπραγμάτευση τις αποφάσεις του ΟΗΕ που προβλέπουν, άνευ όρων, τερματισμό της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της ανατολικής Ιερουσαλήμ, ολική διάλυση των εποικισμών (και της Δυτικής Οχθης) και δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων.

Το Ισραήλ ενισχύει, ήδη, τα μεγάλα εποικιστικά μπλοκ της Δυτικής Οχθης. Παράλληλα, τα εγκολπώνει, όπως και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, στο διαχωριστικό τείχος που καθιστά διάτρητο το έδαφος της Δυτικής Οχθης, αποκλείοντας, έτσι, κάθε προοπτική ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Αλλωστε, Ισραηλινοί αξιωματούχοι δε δίστασαν να το πουν δημοσίως: Με την αποχώρηση από τη Γάζα, δίνουμε τέλος σε κάθε είδους περαιτέρω διαπραγμάτευση, εφόσον δεν εξετάζεται καν το ενδεχόμενο εκκένωσης των μεγάλων εποικιστικών μπλοκ της Δυτικής Οχθης, που, παρεμπιπτόντως, βρίσκονται σε καίριες θέσεις και για τον έλεγχο των υδάτινων πόρων.

Η αποχώρηση αποτελεί, πιθανώς, έναν από τους καλύτερους ελιγμούς, στους οποίους έχει προχωρήσει η ισραηλινή ηγεσία. Αποσύροντας μόλις 7.500 εποίκους (το 4%) του συνόλου, απεγκλωβίζει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και διασώζει, σε ετήσια βάση, μεγάλα οικονομικά ποσά. Επιπλέον, μειώνει το ποσοστό απωλειών, καθώς η Γάζα είναι το πλέον επικίνδυνο μέρος για τους Ισραηλινούς στρατιώτες.

Ταυτοχρόνως δεν αποσύρεται εντελώς. Πολλά κομμάτια των βιομηχανικών ζωνών των εποικισμών της Γάζας, πιθανότατα, θα «περάσουν» διά μέσου της αμερικανικής USAID και πάλι σε ισραηλινά χέρια, που απλώς θα χρησιμοποιήσουν ως άλλοθι έναν Παλαιστίνιο συνέταιρο. Το Ισραήλ παραμένει, λοιπόν, πάντα ο απόλυτος κυρίαρχος της περιοχής, χωρίς κόστος σε κανένα επίπεδο (οικονομικό, ανθρώπινο, διεθνούς εικόνας κλπ.).

Η ένταση που έχουν προκαλέσει στην ισραηλινή κοινή γνώμη οι σκηνές των συγκρούσεων μεταξύ εποίκων και Ισραηλινών αστυνομικών, αλλά και οι κινητοποιήσεις του «πορτοκαλί» κινήματος των διαφωνούντων με την αποχώρηση (βόμβες που δεν εκρήγνυνται, κλείσιμο δρόμων κλπ.) αναδεικνύει, μόνο, πλευρές της πολιτικής που οι ισραηλινές ηγεσίες ακολούθησαν επί δεκαετίες για να διαμορφώσουν μια συλλογική συνείδηση ολοένα και πιο αντιδραστική. Ποτέ πριν, όταν ο ισραηλινός στρατός αιματοκυλούσε τους Παλαιστινίους σε επιχειρήσεις που προκάλεσαν την κατακραυγή ακόμη και αυτής της «διεθνούς κοινότητας», δεν παρατηρήθηκαν τόσο μεγάλες κινητοποιήσεις εντός Ισραήλ.

Τα ισραηλινά ΜΜΕ, που εδώ και μήνες «στήνουν» την ατμόσφαιρα για το «σκληρό, πλην αναπόφευκτο ξεριζωμό των εποίκων της Λωρίδας», ουδέποτε έδειξαν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, την καθημερινότητα των Παλαιστινίων εξαιτίας των εποίκων και του στρατού. Η εικόνα του λιντσαρίσματος ενός νεαρού Παλαιστινίου στη Γάζα, πριν από λίγες βδομάδες, από εποίκους «σόκαρε» την πλειοψηφία των Ισραηλινών. Και είναι μόνο η «καλή» εικόνα της καθημερινότητας που η ισραηλινή κατοχή επιβάλλει.

Και φυσικά, ούτε αυτή την ύστατη στιγμή, η πλειοψηφία δε φάνηκε να αναρωτιέται για τον ξεκάθαρο παράνομο χαρακτήρα των εποικισμών. Ούτε υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις για το γεγονός ότι οι Ισραηλινοί πολίτες καλούνται, για άλλη μια φορά, να πληρώσουν τους εποίκους, διά μέσου των αποζημιώσεων, με 611.000 δολάρια ανά «εποικιστική» οικογένεια. Τους εποίκους που τους πληρώνουν εδώ και χρόνια και τους εξασφαλίζουν δωρεάν σπίτια και επιπλέον προνόμια οι Ισραηλινοί πολίτες.

Αντίθετα, οι απλοί πολίτες πετάγονται από τα σπίτια τους αν δεν εξοφλήσουν τη δόση του δανείου, και φυσικά αν διανοούνταν για κάποιο άλλο θέμα να πραγματοποιήσουν ανάλογες κινητοποιήσεις, τότε η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη, μάλλον, δε θα έδειχναν την ίδια επιείκεια. Οπως δεν τη δείχνει στους Ισραηλινούς αρνητές στράτευσης, εξαιτίας της κατοχής ή στους Ισραηλινούς φιλειρηνιστές που διαδηλώνουν κατά του τείχους.

Ομως, η, επί χρόνια, καλλιέργεια της άποψης περί «ασφάλειας, προκεχωρημένων φυλακίων διά των εποικισμών, και ιερών εδαφών της Βίβλου» αποδίδει καρπούς. Μια νέα ισραηλινή αποχώρηση από τα συγκροτήματα της Δυτικής Οχθης φαντάζει, σήμερα, αδιανόητη και μόνο από την άποψη του πολιτικού, οικονομικού και συναισθηματικού κόστους για την ισραηλινή κοινή γνώμη. Ομως, η μέρα που ο μέσος Ισραηλινός πολίτης, γονατισμένος από το βάρος της ανεργίας, της λιτότητας και της διαρκώς εντεινόμενης αστυνόμευσης, εκραγεί κατά της ηγεσίας του δε μοιάζει το ίδιο μακρινή.

Αντίθετα, πολύ μακρινή μοιάζει η μέρα που ο επικεφαλής της «Φατάχ» θα επιστρέψει στα παλαιστινιακά εδάφη. Ο Φαρούκ Καντούμι, που είχε διαφωνήσει έντονα με την «ειρηνευτική διαδικασία του Οσλο» και έκτοτε ζει, κυρίως, στην Τύνιδα, δήλωνε, πρόσφατα, ότι δε θα επιστρέψει στη Λωρίδα της Γάζας αν το Ισραήλ ελέγχει, με τον οποιονδήποτε τρόπο, έστω και ένα μέτρο. Ετσι όπως αναμένεται να υλοποιηθεί η αποχώρηση αλλά και όλες οι μετέπειτα εξελίξεις που δρομολογεί, ο Καντούμι, μάλλον, δε θα επιστρέψει ούτε στη Λωρίδα, ούτε στη Δυτική Οχθη. Γιατί, προς το παρόν, το Ισραήλ, επί της ουσίας, δεν παραδίδει τίποτε και σε κανέναν.