Ο αρχιστράτηγος Ρόμελ υποβάλλει τα σέβη του στον Χίτλερ (1942)

Στο ίδιο πνεύμα και γράμμα ο Αντώνης Λιάκος, καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, γράφει («ΤΟ ΒΗΜΑ», 8/5/05): «...μπορούμε να θεωρήσουμε την αντίσταση στο ναζισμό ως το κατώφλι μιας νέας δημοκρατικής ευρωπαϊκής ιδεολογίας, η οποία, αν δεν μπορεί να ορίζει θετικά το περιεχόμενό της, αφήνοντας πολλαπλές εκδοχές, μπορεί τουλάχιστον να το οριοθετεί, ορίζοντας τι δεν είναι αποδεκτό, τι είναι εκτός» (υπογραμ. Μ.Μ.).

Το πρώτο που παραγνωρίζουν και οι δύο όμοιες απόψεις: Οτι ο φασισμός είναι καπιταλισμός ή (πράγμα που είναι το ίδιο) ιμπεριαλισμός. Δεν είναι κάποιο άλλο κοινωνικό σύστημα.

Δεύτερο: Παραγνωρίζουν την ύπαρξη της βασικής αντίθεσης «κεφάλαιο - εργασία», αλλιώς «αστική τάξη - εργατική τάξη», που εμπεριεχόταν στον αντιφασιστικό χαρακτήρα του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.

Ομως, με τη μεθοδολογία των δύο συγγραφέων, όλα τα παραπάνω βγαίνουν από τη μέση, οι αιτίες τους αναζητούνται κάπου αλλού (άγνωστο πού) και η «αντιφασιστική ιδεολογία» τους απομένει μετέωρη, κατάλληλη για να ντύσει με ένα «καινούριο» φόρεμα την αντιδραστικότητα του ιμπεριαλισμού, ειδικότερα του «ευρωενωσιακού».

Δεν μπορεί ακόμη, η μεθοδολογία των δύο συγγραφέων, να εξηγήσει την αιτία της τεράστιας βοήθειας που προσέφεραν για την άνοδο του χιτλερικού και του μουσολινικού κόμματος στην εξουσία οι «δημοκρατίες» των ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας - Γαλλίας, το Βατικανό, αλλά και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα (ρόλος της κυβέρνησης του γαλλικού «Λαϊκού Μετώπου» στην ενίσχυση του Φράνκο και όχι μόνο). Πέρα φυσικά από την ανάγκη του γερμανικού κεφαλαίου να τσακίσει το Κομμουνιστικό Κόμμα, γενικότερα το εργατικό κίνημα της Γερμανίας, το οποίο, λίγα χρόνια πριν, ας μην το ξεχνάμε, είχε πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση στη Γερμανία - 1918 (στο αιματοκύλισμα της οποίας ήταν πρωταγωνιστής η σοσιαλδημοκρατία).

Και κυρίως, αυτή η μεθοδολογία, αφήνει στην άκρη τον εμπρηστή, που είναι συνολικά ο καπιταλισμός. Γιατί αυτό γίνεται, όταν ως αποκλειστικά υπεύθυνες για το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο θεωρούνται οι Γερμανία - Ιαπωνία - Ιταλία. Παρά τα φρικτά εγκλήματα κατά των λαών, που οι «δημοκρατικές» χώρες επιπλέον διέπραξαν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου (Χιροσίμα, Ναγκασάκι, Δρέσδη κ.ά.). Και εξ αντικειμένου παραγράφεται η αιτία που προκάλεσε και τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, που είναι η ίδια: Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, για το ξαναμοίρασμα του Κόσμου.

Η αντίθεση «κεφαλαίου - εργασίας» υπήρχε και στο πλαίσιο της «συμμαχίας κατά του Αξονα», ως αντίθεση «Σοβιετικής Ενωσης - «δημοκρατικών» κρατών. Τα παραδείγματα αφθονούν και εδώ. Ας θυμηθούμε μόνο ένα: Τις προσπάθειες Γερμανίας - Ιταλίας - Βατικανού - ΗΠΑ - Βρετανίας και άλλων να διαλυθεί η συμμαχία κατά του «Αξονα» και να χτυπήσουν όλες μαζί τη Σοβιετική Ενωση! - Τελικά δεν τα βρήκαν...

Αλλά μήπως δε διεξάγονταν και εμφύλιες συγκρούσεις στο εσωτερικό κάθε χώρας; Ο ίδιος ο Α. Λιάκος κάνει λόγο (και σωστά) για «πολλούς μικρούς εμφύλιους». Τι εξέφραζαν αυτοί; Τι εξέφραζε, για παράδειγμα, η σύγκρουση ΕΛΑΣ - ΕΔΕΣ; Τι οι μηχανορραφίες Εγγλέζων - Γ. Παπανδρέου κατά των ΚΚΕ - ΕΑΜ; Ανεξάρτητα του πώς χειρίστηκαν το όλο θέμα το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, πηγαίνοντας στο Λίβανο και μετά. Τι εξέφραζε, ακόμη, η αιματηρή καταστολή του Αντιφασιστικού Κινήματος στη Μέση Ανατολή; Το θέμα, σε όλα τα παραπάνω παραδείγματα και σε άλλα, ήταν ένα: Τι τροπή θα έπαιρναν οι μεταπολεμικές εξελίξεις. Δηλαδή, τι θα γινόταν με το θέμα της εξουσίας. Αυτό έμπαινε αντικειμενικά και απαιτούσε στρατηγική επαναστατικής επίλυσης του προβλήματος της εξουσίας. Δεν έχει σημασία πώς το λύσαμε (που δεν το λύσαμε). Σημασία επί του προκειμένου έχει ότι έμπαινε, και η απέναντι πλευρά, η ελληνική αστική τάξη (σύσσωμη) και οι Εγγλέζοι σύμμαχοί της, το είχε στην ημερήσια διάταξη.

α) Το γεγονός ότι, επί 45 χρόνια μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ευρώπη δε διεξήχθη πόλεμος με στρατιωτικά μέσα, οφείλεται κυρίως στη Σοβιετική Ενωση και στο «Σύμφωνο της Βαρσοβίας» ή όχι;

β) Ποιοι σεβάστηκαν τα σύνορα; Η ΕΕ; Το ΝΑΤΟ; Οι ΗΠΑ; Η Γερμανία; Οι αστικές τάξεις με το σουβλερό εθνικισμό (σύμμαχοι των παραπάνω) που αναδύθηκαν από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες; Τα σύνορα δεν αλλάζουν μόνο με τη χρήση των όπλων, αν και στη Γιουγκοσλαβία άλλαξαν με τη φωτιά και το τσεκούρι των φορέων της «αντιφασιστικής ιδεολογίας» (Σολάνα, Ντ' Αλέμα κλπ.). Τα σύνορα αλλάζουν και με τα όπλα στον κρόταφο. Αλλάζουν και «ειρηνικά», όπως στην Τσεχοσλοβακία. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες υπάρχει και εντείνεται. Αυτός είναι η πηγή του πολέμου. Κι ας προβληματίσει, γιατί η 9η του Μάη μετονομάστηκε και μετατράπηκε από την ΕΕ σε «Μέρα της Ευρώπης»...

γ) Οι Γιουγκοσλαβικές διαμάχες δεν τροφοδοτήθηκαν «από τις εθνικές διευθετήσεις του πολέμου», όπως υποστηρίζει ο Α. Λιάκος. Τροφοδοτήθηκαν: Από εθνικιστικές αντιλήψεις που υπήρχαν και στο ΚΚ Γιουγκοσλαβίας. Από το λεγόμενο «Γιουγκοσλαβικό δρόμο προς το σοσιαλισμό», που σήμαινε συμμαχία με την αστική τάξη. Από την αντεπανάσταση του 1989 - 1991. Και βεβαίως, από τις ηγετικές δυνάμεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος.

δ) «Η εικόνα του πολέμου που έχουμε είναι αποτέλεσμα των εθνικών και διεθνών προτεραιοτήτων που επέβαλε ο ψυχρός πόλεμος αμέσως μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου», γράφει ο Α. Λιάκος.

Εικόνα του Πολέμου έχουμε. Δε χρειάζεται να διαμορφώσουμε κάποια άλλη, όπως επιχειρεί να μας «καρφώσει» στο μυαλό η «αναθεώρηση της Ιστορίας». Είναι διαφορετικό το να μελετήσουμε περισσότερο, προς άντληση διδαγμάτων. Αλλά τις βασικές συνιστώσες τις γνωρίζουμε. Υπάρχουν. Και καμιά δύναμη δεν μπορεί να τις αναποδογυρίσει.

Οι κομμουνιστές, για παράδειγμα, θεωρούμε, ότι πρέπει να μελετηθεί η στρατηγική του διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και να απαντηθεί το ερώτημα: Γιατί μετά τον Πόλεμο το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα δεν μπόρεσε να διαμορφώσει ενιαία στρατηγική απέναντι στη στρατηγική του ιμπεριαλισμού;

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να απαντηθεί και η πορεία του Ιταλικού και του Γαλλικού ΚΚ, που θριαμβευτικά ο Αγγ. Ελεφάντης υψώνει το 40% τους, ποσοστό που πήρε το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα στις εκλογές το 1945, όπως και το Ιταλικό ΚΚ. Τι απέγιναν αυτά τα ποσοστά;

Οπως γράφει ο Αγγ. Ελεφάντης, «ο αντιφασισμός είναι χαμένος πολύ μακριά μέσα στον χρόνο»...