ΟΙ ΦΕΤΙΝΕΣ εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τα εξήντα χρόνια της Αντιφασιστικής Νίκης (9 Μάη 1945) γιορτάστηκαν αλλά κι εξακολουθούν να γιορτάζονται όπως πρέπει, όπως ταιριάζει στο μεγάλο αυτό γεγονός, που νικηφόρα σφράγισε έναν τιτάνιο αγώνα συντρίβοντας τη χιτλερική ορδή.

Η ΑΘΗΝΑ - η αδούλωτη πρωτεύουσα - στον πιο ταιριαστό χώρο, στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου της Αθήνας, εκεί που τα δοξασμένα χρόνια άθλησαν τα νιάτα της Σπουδάζουσας βρέθηκε ξανά παρούσα στην εκδήλωση, που οργάνωσαν η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αντιστασιακών Οργανώσεων (ΠΟΑΟ) και η ΚΟΑ του ΚΚΕ

ΕΦΗΒΟΙ της μεγάλης γενιάς βεβαίωναν με την παρουσία τους τη μεγάλη συμμετοχή στον Αντιστασιακό Αγώνα. Η μικρή χώρα με τους 600.000 και πάνω νεκρούς. Μπροστά μας η στήλη η μαρμάρινη με τα ονόματα των αξέχαστων συντρόφων μας, των φίλων μας, που έπεσαν ηρωικά αταλάντευτοι στον Αγώνα και όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, που με τον αντιπρύτανη είναι πιστή στο χρέος.

ΠΛΟΥΣΙΑ πάντα είναι τα ιστορικά υλικά, τα ντοκουμέντα, οι μαρτυρίες, οι φωτογραφίες και προσφέρουν μια αναζήτηση αγωνιστική. Μια μικρή επιλογή είναι και τα κείμενα που ακολουθούν για εκείνα τα χρόνια.

ΤΟ 1944 ο γνωστός Αμερικανός δημοσιογράφος έγραφε στην εφημερίδα «Σαντερντέι Ιβνιγκ Ποστ» (Φιλαδέλφεια). «... Τόσο στο μέτωπο, όσο και στα μετόπισθεν δρούσε η καθοδηγητική δύναμη της σοβιετικής κυβέρνησης και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Μόνο ένας τυφλός μπορεί να αρνείται τώρα ότι ο θρίαμβος του Κόκκινου Στρατού ήταν θρίαμβος του σοβιετικού σοσιαλισμού, του σοβιετικού σχεδιασμού, του σοβιετικού συστήματος...».

ΤΙΣ ικανότητες των Σοβιετικών στρατιωτικών ηγετών αναγκάστηκαν ν' αναγνωρίσουν οι χιτλερικοί στρατηγοί. «Ο Ρώσος στρατιώτης, έγραφε ο Χάιντς Γκουντέριαν, πάντα διακρινόταν για το ιδιαίτερο σθένος και τη σταθερότητα του χαρακτήρα του. Στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε ολοφάνερο ότι η σοβιετική ανώτατη διοίκηση διαθέτει εξαιρετικές ικανότητες στον τομέα της στρατηγικής».

«ΓΙΑ ΣΕΝΑ πατρίδα, για τα χωράφια, τα δάση, τα λιβάδια, τις πόλεις και τα χωριά πολέμησα στα χρόνια του Εμφύλιου πολέμου» έγραφε τότε στην «Πράβντα» ο πολυβολητής και μέλος του κόμματος, Β. Ριαμπόφ, «πλάι μου στο χαράκωμα μάχονταν ο 16χρονος γιος μου. Ορκιζόμαστε να πολεμήσουμε τους φασίστες ως την τελευταία πνοή μας...».

ΕΚΕΙΝΗ τη μέρα (22 Ιούνη 1941) θα άρχιζε εκείνη η «φωνή» που θα συντρόφευε τους αντιφασίστες, όλου του κόσμου και της Ευρώπης, που πολεμούσαν τον καταχτητή στα βουνά, στις πόλεις, εκείνη η φωνή που θα 'δινε σ' όλους τους σκλαβωμένους κουράγιο, κρύβοντας το δικό της πόνο, για τις δικές της θυσίες: «ΜΙΛΑΕΙ Η ΜΟΣΧΑ! ΠΑΡΛΑ ΜΟΣΧΑ! ΓΚΑΒΑΡΙΤ ΜΑΣΚΒΑ!»

ΗΤΑΝ εκείνη τη μέρα (22 Ιούνη 1941) που ο λοχίας Γκρεγκόροφ κινούσε με την κόκκινη σημαία ανάμεσα και την καρδιά του για να τη στήσει στον τρούλο του ερειπωμένου Ράιχσταγκ. Εκείνη τη μέρα οι λαοί τη θυμούνται πάντα... (Δημήτρης Ραβάνης Ρεντής, «Ρ» 22/6/1986).

Η ΜΕΓΑΛΗ εκείνη νίκη, η Αντιφασιστική Νίκη στεφανώθηκε εκεί απ' όπου άρχισε ο πόλεμος. Η στρατηγική επιχείρηση του Κόκκινου Στρατού για την κατάληψη του Βερολίνου είναι μια από τις μεγαλύτερες του πολέμου. Σ' αντίθεση με τις άλλες μεγάλες μάχες της Μόσχας και του Στάλινγκραντ σ' αυτή, η συντριπτική υπεροχή βρισκόταν με το μέρος των σοβιετικών στρατευμάτων. Αυτό όμως δε σημαίνει πως η μάχη κερδήθηκε εύκολα. Οι χιτλερικοί πρόβαλαν λυσσασμένη αντίσταση. Και είχαν μετατρέψει την πρωτεύουσά τους σε φρούριο.

ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ πνεύμα είναι η αθάνατη κληρονομιά του παγκόσμιου αντιφασιστικού και αντιιμπεριαλιστικού πολέμου. Δεν είναι μόνο αντίσταση, άρνηση αλλά είναι και θέση, κατάφαση. Υποστηρίζει την ειρηνική συνύπαρξη, τη συνεννόηση, τη δημιουργική δουλιά όλων των ανθρώπων.

ΤΟ ΧΡΕΟΣ όλων υπογραμμίζει στο άρθρο του «Η κληρονομιά» ο αείμνηστος Γιάννης Ιμβριώτης (ΚΟΜΕΠ, τεύχος 5, Μάης 1975) είναι ν' αξιοποιούμε όλο και πιο πολύ την αθάνατη κληρονομιά που είναι το αντιστασιακό πνεύμα που πρόβαλε στο Στάλινγκραντ, στα ελληνικά βουνά, σ' όλο τον παγκόσμιο πόλεμο, να την υψώνουμε σαν ένα λάβαρο και να βαδίζουμε ολοένα προς τα εμπρός.