Εξω από τις διαδικασίες νομιμοποίησης που προβλέπει ο νέος μεταναστευτικός νόμος του υπουργείου Εσωτερικών μένουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, ενώ όσοι καλύπτονται από τις διατάξεις του ή γίνουν εφεξής δεκτοί στη χώρα θα πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας, δηλαδή του κεφαλαίου για ακόμα μεγαλύτερη και αισχρότερη κερδοφορία. Ο στόχος αυτός περιγράφεται ανάγλυφα στην Πράσινη Βίβλο που εξέδωσε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις 17 Γενάρη του 2005, όπου και υπογραμμίζεται ότι η ΕΕ κατά το διάστημα από το 2010 έως το 2030 θα χρειαστεί 20 εκατομμύρια μετανάστες για να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

Το νέο νομοσχέδιο της ΝΔ - το οποίο αποτελεί συνέχεια επί το συντηρητικότερον του προηγούμενου νόμου του ΠΑΣΟΚ, του 2001- επιγραμματικά προβλέπει:

• Την ενδεχόμενη ενοχοποίηση της πολιτικής και συνδικαλιστικής δράσης των μεταναστών, αφού στο άρθρο 8 αναφέρεται ότι «οι αποφάσεις απόρριψης αιτημάτων χορήγησης θεώρησης εισόδου, που λαμβάνονται από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές, δεν αιτιολογούνται».
• Το φακέλωμα των μεταναστών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 10: «Οι αρμόδιες υπηρεσίες αλλοδαπών και μεταναστών των Περιφερειών υποχρεούνται στο τέλος κάθε μήνα να αποστέλλουν στις κατά τόπους αστυνομικές διευθύνσεις του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, καταστάσεις με τα ακριβή στοιχεία των υπηκόων τρίτων χωρών των οποίων ανανεώθηκαν οι άδεις διαμονής».
• Μειώνεται ο αριθμός όσων δικαιούνται άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, καθώς το άρθρο 44 θέτει σαν προϋπόθεση την «προηγούμενη κατοχή από τον αιτούντα άδειας διαμονής σε ισχύ».
• Δυσκολεύει η οικογενειακή συνένωση με το άρθρο 53 που θέτει ως αναγκαίο όρο ο μετανάστης να διαθέτει προσωπικό εισόδημα που υπολογίζεται με βάση το μισθό του ανειδίκευτου εργάτη. Οι υπερήλικες γονείς δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της οικογενειακής επανένωσης.
• Στα άρθρα 67, 68, 69 ορίζεται ότι η προθεσμία της πενταετούς διαμονής στη χώρα που απαιτείται για να λάβει κάποιος μακροχρόνια παραμονή θα αρχίσει να «μετρά» από 1η Γενάρη 2006. Αποκλείονται έτσι χιλιάδες μετανάστες που ήδη ζουν και εργάζονται αρκετά χρόνια στη χώρα.