Κυριακή 13 Φλεβάρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το 15ο και το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Διαδηλωτές του ΚΚΕ ενάντια στη λιτότητα, την ανεργία, τον αυταρχισμό (1997)
Διαδηλωτές του ΚΚΕ ενάντια στη λιτότητα, την ανεργία, τον αυταρχισμό (1997)
Στο δεύτερο μισό της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα το ΚΚΕ πραγματοποίησε δύο Συνέδρια, τα οποία σφραγίζουν και την είσοδό του στη νέα χιλιετία. Πρόκειται για το 15ο και το 16ο Συνέδριο, εκ των οποίων το πρώτο ήταν συνέδριο προγραμματικό αφού ενέκρινε νέο Πρόγραμμα για το Κόμμα, το πρώτο πρόγραμμα σε συνθήκες ριζικής ανατροπής του συσχετισμού δυνάμεων στο πλαίσιο της ταξικής πάλης, ύστερα από την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Για να γίνει αντιληπτό για τι πράγμα μιλάμε, αξίζει να σημειωθεί τούτο: Το ΚΚΕ ιδρύθηκε στο πλαίσιο της τεράστιας ώθησης που έδινε η Οχτωβριανή Επανάσταση στο παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα, ενώ τώρα δεν υπήρχε ούτε αυτή η Σοβιετική Ενωση, που για δεκαετίες ολόκληρες ταυτιζόταν με τη ρεαλιστικότητα των οραμάτων, των ελπίδων κι αυτών των ίδιων των καθημερινών αγώνων εκατομμυρίων εργαζομένων απ' άκρη σ' άκρη του πλανήτη.

Τα δύο προαναφερόμενα συνέδρια του ΚΚΕ δεν πραγματοποιούνται μόνο σε μία εποχή που το εργατικό - επαναστατικό κίνημα έχει δεχτεί την οδυνηρότερη ήττα στην ιστορία του, αλλά και σε συνθήκες πρωτοφανούς επιθετικότητας από μέρους του ιμπεριαλισμού, σε συνθήκες διαμόρφωσης της «νέας τάξης πραγμάτων», που απειλεί να ανατρέψει συθέμελα ολόκληρο το μεταπολεμικό κόσμο.

Από τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας του ΚΚΕ για το Μάαστριχτ τον Ιούλη του 1992
Από τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας του ΚΚΕ για το Μάαστριχτ τον Ιούλη του 1992
Ασφαλώς, δεν είναι δυνατό να αναφερθούμε εκτενώς σε όλες τις πλευρές των εξελίξεων που διαδραματίζονται στον κόσμο μετά το 1991. Θα σταθούμε όμως στα κυριότερα γεγονότα, ούτως ώστε ο αναγνώστης να σχηματίσει μια εικόνα του κόσμου στο τέλος του 20ού αιώνα.

Η «νέα τάξη πραγμάτων» στη δεκαετία του '90

Από τη στιγμή που άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τα σοσιαλιστικά καθεστώτα στην ΕΣΣΔ και στις άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έδειξαν άμεση ετοιμότητα για την προώθηση της πολιτικής τους στον κόσμο, την επιβολή δηλαδή μιας «νέας τάξης πραγμάτων» υπό την αιγίδα τους, που θα διαδεχόταν τη μεταπολεμική τάξη πραγμάτων του λεγόμενου ψυχρού πολέμου. Η ανθρωπότητα, κατά την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, είχε την ευκαιρία να δει τα αμερικανικά στρατεύματα να εισβάλλουν σε διάφορες χώρες του κόσμου, σε όλες τις ηπείρους. Το 1989- 90 τα στρατεύματα των ΗΠΑ εισέβαλαν στον Παναμά. Το 1991, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ - που πλέον έχει μετατραπεί σε εντολοδόχο του Λευκού Οίκου - οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις εισβάλλουν στον Περσικό Κόλπο, δήθεν για την απελευθέρωση του Κουβέιτ. Το 1992 πραγματοποιούν επέμβαση στη Σομαλία και το 1994 εισβάλλουν στην Αϊτή.

Στην πρωτόγνωρη αυτή ιμπεριαλιστική επιθετικότητα συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλωστε οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολεμικές συγκρούσεις ξεσπούν στο έδαφος της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, κυρίως ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ για το μοίρασμα νέων εδαφών και σφαιρών επιρροής, που προκύπτουν από την παλινόρθωση του καπιταλισμού στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

«Σταθερά στο δρόμο της Αντεπίθεσης. Με Ισχυρό ΚΚΕ και Μέτωπο Λαϊκό»
«Σταθερά στο δρόμο της Αντεπίθεσης. Με Ισχυρό ΚΚΕ και Μέτωπο Λαϊκό»
Μέσα στη δεκαετία του 1990 οι ΗΠΑ δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα Βαλκάνια, αφού προηγουμένως, με την παρέμβαση της Γερμανίας, Κροατία και Σλοβενία εναντιώνονται στρατιωτικά στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, αποσπώνται και αναγνωρίζονται από την ΕΕ ως νέα ξεχωριστά κράτη. Σ' αυτή την εξελισσόμενη πραγματικότητα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να επέμβουν οι ΗΠΑ, υποδαυλίζοντας εθνικιστικές αντιθέσεις που αναπτύσσονται και ως αποτέλεσμα της ανόδου των αστικών τάξεων στην εξουσία. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1991, η αναβίωση του Μακεδονικού και ο πόλεμος στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη το 1992 οδηγούν σε άμεση ΝΑΤΟική επέμβαση στην περιοχή, στην περιβόητη Συμφωνία του Ντέιτον το 1995 και στην εγκατάσταση ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στο βοσνιακό έδαφος. Λίγο αργότερα, το 1999 απ' αφορμή την εθνικιστική δράση αλβανόφωνων στο Κοσσυφοπέδιο, ΗΠΑ και ΕΕ από κοινού, με στρατιωτικό μοχλό το ΝΑΤΟ, προβαίνουν σε βομβαρδισμό της Σερβίας, ανατρέποντας την κυβέρνηση Μιλόσεβιτς στην πορεία, ενώ στην περιοχή του Κοσσόβου αναπτύσσονται και στρατιωτικά1. Εν ολίγοις μέσα στην οκταετία 1992-1999 οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν συνολικά 28 στρατιωτικές επεμβάσεις σε όλο τον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό, δε, ότι πραγματοποίησαν στρατιωτική δραστηριότητα έξω από τα σύνορά τους μεγαλύτερη του 50% της αντίστοιχης δραστηριότητας (53 επεμβάσεις) που είχαν επιδείξει κατά το διάστημα των 46 ετών του ψυχρού πολέμου2.

Συγκέντρωση στο πεδίο του Αρεως και πορεία στη Βουλή κατά της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης το Δεκέμβρη του 1997
Συγκέντρωση στο πεδίο του Αρεως και πορεία στη Βουλή κατά της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης το Δεκέμβρη του 1997
Η νέα ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων της μετά τον «ψυχρό πόλεμο» εποχής δεν μπορεί να νοηθεί αν δε λάβουμε υπόψη τις εξελίξεις στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην ιμπεριαλιστική ΕΟΚ που εξελίσσεται σε Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Ευρωπαϊκή Ενωση τυπικά ξεκινάει στις 9 και 10 Δεκέμβρη του 1991, όταν στη συνάντησή τους στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας οι εκπρόσωποι των δώδεκα τότε μελών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας συμφωνούν στην ιδρυτική της συνθήκη3. Η καταληκτική ημερομηνία για την άρση των οικονομικών συνόρων στο πλαίσιο της ΕΕ ήταν η 31η Δεκεμβρίου του 1992, αλλά η Μ. Βρετανία κωλυσιεργούσε και χρειάστηκε μία ακόμη Διάσκεψη, στο Εδιμβούργο. Η Βρετανία τελικά κύρωσε τη συνθήκη τον Ιούνιο του 1993.

Το 1995 η Ευρωπαϊκή Ενωση διευρύνθηκε με την είσοδο 3 ακόμη χωρών (Φινλανδία, Σουηδία και Αυστρία) για να φτάσει να απαριθμεί στη σύνθεσή της 15 κράτη - μέλη, ενώ τώρα έχει φτάσει τα 25. Σταθμός στην πορεία της ΕΕ αποτελεί η οικονομική και νομισματική ενοποίησή της, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1999 για εκείνες τις χώρες που σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ πληρούσαν τα κριτήρια της «σύγκλισης» δύο χρόνια πριν, δηλαδή το 1997 (η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΟΝΕ το 2001, ενώ η Μ. Βρετανία διατήρησε το εθνικό της νόμισμα).

Ας δούμε όμως τι συνέβη στην Ελλάδα την περίοδο που εξετάζουμε, δηλαδή από το 1992 και έως τα τέλη του 2000.

Οι εξελίξεις στην Ελλάδα την εποχή της «νέας τάξης πραγμάτων»

Πορεία στην αμερικανική πρεσβεία το Γενάρη του 1998
Πορεία στην αμερικανική πρεσβεία το Γενάρη του 1998
Μετά το 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ και έως το 16ο, που γίνεται στα τέλη του 2000, στην Ελλάδα θα σημειωθούν σημαντικές πολιτικές αλλαγές που δεν τροποποιούν την ουσία των πραγμάτων από ταξική σκοπιά, έχουν όμως μεγάλη σημασία για την κυρίαρχη τάξη τόσο για τα άμεσα όσο και για τα μακροπρόθεσμα στρατηγικά της συμφέροντα. Η αποδοχή της Συνθήκης του Μάαστριχτ κι όλων των μετέπειτα επιλογών του πολυεθνικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου στην πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, με κορυφαία την επιλογή ένταξης στην ΟΝΕ, αποτελούν στρατηγικής σημασίας επιλογές της ελληνικής αστικής τάξης. Ανάλογου χαρακτήρα είναι και οι επιλογές της να συνταχθεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής σε όλες τις στρατιωτικές και πολιτικές ενέργειες των τελευταίων για την επιβολή της «νέας τάξης πραγμάτων» υπό την ηγεμονία τους. Τις στρατηγικές επιλογές της ελληνικής αστικής τάξης τις φανερώνουν επίσης κι εκείνα τα γεγονότα που συνήθως ντύνονται με εθνικό περίβλημα και απευθύνονται άμεσα στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Τέτοια γεγονότα στην Ελλάδα, τη δεκαετία του '90, είχαμε με την ανακίνηση του λεγόμενου μακεδονικού προβλήματος αμέσως μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (Δεκέμβρης 1991) και την ελληνοτουρκική κρίση στα Ιμια στα τέλη Γενάρη του 1996. Και στις δύο περιπτώσεις η άρχουσα τάξη της χώρας συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με τα συμφέροντα του αμερικανικού και του δυτικοευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Στο λεγόμενο Μακεδονικό αποδέχτηκε τη διάλυση της παλιάς Γιουγκοσλαβίας, αρνήθηκε τη λύση των όποιων προβλημάτων προέκυπταν με τα νέα κράτη στη βάση των διμερών ή πολυμερών διαβαλκανικών σχέσεων μακριά από ξένους προστάτες και επιδιαιτητές, συνηγόρησε στην εθνικιστική όξυνση των αντιθέσεων και στην πολιτική του διαίρει και βασίλευε στην περιοχή που βόλευε τους ισχυρούς της Ευρώπης και τις ΗΠΑ, καλλιέργησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τον εθνικισμό στη χώρα, αποπροσανατολίζοντας το λαό μέσα από εθνικιστικά συλλαλητήρια και υπονομεύοντας τα άμεσα και μακροπρόθεσμα συμφέροντά του. Οταν στη συνέχεια τα συμφέροντα των ισχυρών του κόσμου άλλαξαν και δεν τους βόλευε αυτή η κατάσταση στην ελληνική πολιτική συμπεριφορά, η ελληνική ολιγαρχία έτρεξε πάλι να προσαρμοστεί, κάνοντας εκπληκτική ησυχία για θέματα που πρώτα ούρλιαζε, αλλά διατηρώντας και πάλι το κλίμα αστάθειας στις σχέσεις της με τη γειτονική χώρα, αφήνοντας το πρόβλημα αναφορικά με το περιβόητο όνομα να σέρνεται ως τα σήμερα.

Στην περίπτωση των Ιμίων η εικόνα δεν ήταν καθόλου διαφορετική. Εθνικιστικές κορόνες, λεονταρισμοί και στη συνέχεια την ουρά κάτω απ' τα σκέλια όταν το ζήτησαν τα υπερατλαντικοί σύμμαχοί της. Το εκπληκτικό δε όλων είναι ότι στο τέλος εκείνης της κρίσης ο τότε πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, δε δίστασε από το βήμα της Βουλής να ευχαριστήσει τους Αμερικανούς για τη βοήθεια που πρόσφεραν στη χώρα, δηλαδή για την ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων από την Τουρκία. Ηδη, όμως, δημιουργούνταν τα προσχήματα για τη ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου.

Ας περάσουμε όμως στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα κατά το διάστημα 1992 - 2000. Εξίσου σημαντικές για την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων είναι, στο εξεταζόμενο χρονικό διάστημα, οι εξελίξεις στο πολιτικό σύστημα της χώρας, δεδομένου ότι αυτό καταφέρνει, εξωτερικά τουλάχιστον, και ανανεώνεται ανώδυνα με το πέρασμα της ηγεσίας των δύο μεγαλύτερων κομμάτων σε νέες γενιές πολιτικών, ύστερα από την πολιτική, ακόμη και βιολογική, εξάντληση των παλιών ιστορικών ηγετών. Το ΠΑΣΟΚ περνάει στη μετα - Ανδρέα Παπανδρέου εποχή. Από την άλλη, η ΝΔ, ύστερα από τους κλυδωνισμούς που θα γνωρίσει μετά την αποχώρηση του Κ. Μητσοτάκη από την ηγεσία και την ανάδειξη του Μ. Εβερτ στη θέση του Προέδρου, θα καταφέρει να σταθεροποιηθεί στο εσωτερικό της και να ξανατολμήσει την επάνοδό της στην κυβερνητική εξουσία, έχοντας στο τιμόνι της τον Κ. Καραμανλή το νεότερο. Αλλαγή στην ηγεσία του θα έχει και ο ΣΥΝ, ύστερα από την ήττα του στις εκλογές του 1993.

Ανάμεσα στο 1992 και μέχρι το τέλος του 2000, στην Ελλάδα, σε εθνικό επίπεδο πραγματοποιούνται πέντε εκλογικές αναμετρήσεις. Τρεις αφορούν βουλευτικές εκλογές και οι υπόλοιπες δύο ευρωεκλογές. Βουλευτικές εκλογές πραγματοποιούνται στις 10 Οκτώβρη του 1993, στις 22 Σεπτέμβρη του 1996 και στις 9 Απρίλη του 2000. Ευρωεκλογές έχουμε στις 12/6/1994 και στις 13/6/1999.

Οι εκλογές της 10ης Οκτώβρη του 1993 προκλήθηκαν ύστερα από την πτώση της κυβέρνησης της ΝΔ, η οποία έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όταν αποχώρησε από τις τάξεις της μια ομάδα στελεχών υπό τον Αντώνη Σαμαρά. Με την ομάδα Σαμαρά η κυρίαρχη τάξη επιχείρησε να δημιουργήσει τις πολιτικές εφεδρείες που χρειαζόταν στην περίπτωση που το παλιό δικομματικό σύστημα δεν μπορούσε να διατηρήσει την ισχύ και την υπεροχή του. Ετσι, από την ομάδα Σαμαρά προέκυψε ένα ακόμη πολιτικό σχήμα, η «Πολιτική Ανοιξη», εξίσου θνησιγενές, όπως και τόσα άλλα - προερχόμενα είτε από το ΠΑΣΟΚ είτε από τη ΝΔ - που στο παρελθόν είχαν επιχειρήσει να παίξουν κάποιο ρόλο.

Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν τα ακόλουθα: Εγγεγραμμένοι: 8.861.833, Ψηφίσαντες 7.019.925, Ακυρα 89.196, Λευκά 30.418, Εγκυρα 6.900.311, ΠΑΣΟΚ 3.235.017 (46,88%) και 170 έδρες, Νέα Δημοκρατία 2.711.737 (39,29%) και 111 έδρες, Πολιτική Ανοιξη 336.460 (4,87%) και 10 έδρες, ΚΚΕ 313.001 (4,53%) και 9 έδρες. Ο Συνασπισμός με 202.887 ψήφους και 2,94% έμεινε εκτός Κοινοβουλίου, αφού δεν κατάφερε να πιάσει το όριο του 3% που προέβλεπε ο εκλογικός νόμος ως προϋπόθεση για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή4.

Το εκλογικό αποτέλεσμα είχε τη δική του σημασία ξεχωριστή για όλες τις κύριες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Η ΝΔ έχασε την εκλογική μάχη και κατά συνέπεια την κυβέρνηση. Αυτό προκάλεσε αλλαγή στην ηγεσία της με τον Μ. Εβερτ να διαδέχεται στην προεδρία του κόμματος τον Κ. Μητσοτάκη στις 3 Νοεμβρίου του 1993. Το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε ύστερα από 4 χρόνια στην κυβερνητική εξουσία. Επρόκειτο για μια νίκη που αποτελούσε ταυτόχρονα και το κύκνειο άσμα του Α. Παπανδρέου. Στο χώρο της λεγόμενης συντηρητικής παράταξης έκανε την εμφάνισή του ένα νέο κόμμα, η Πολιτική Ανοιξη που το εκλογικό της αποτέλεσμα ήταν μάλλον απογοητευτικό για όσους προσδοκούσαν σ' αυτήν.

Το ΚΚΕ κατάφερνε, παρά την ήττα του διεθνούς επαναστατικού κινήματος, να κερδίσει την εμπιστοσύνη μιας μερίδας της εργατικής τάξης και του λαού με την είσοδό του στη Βουλή.

Από την άλλη, ο Συνασπισμός αποτύγχανε οικτρά και στην ανοιχτή πολιτική - εκλογική αντιπαράθεση να βγάλει το ΚΚΕ στο περιθώριο, μένοντας χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση γεγονός, που πυροδότησε εξελίξεις στην ηγεσία του και το Δεκέμβρη του 1993 πρόεδρος του κόμματος αναδείχτηκε ο Ν. Κωνσταντόπουλος στη θέση της Μ. Δαμανάκη.

Οι εκλογές της 22/9/1996 πραγματοποιούνται πρόωρα, αφού δεν έχει συμπληρωθεί η τετραετία για το κυβερνητικό κόμμα. Με την επιλογή του αυτή το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να ξανακερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, εκμεταλλευόμενο την αλλαγή στην ηγεσία του που προκλήθηκε από την ασθένεια και στη συνέχεια από το θάνατο του Α. Παπανδρέου. Συγκεκριμένα, ο Α. Παπανδρέου που αντιμετώπιζε φανερά προβλήματα υγείας και αδυνατούσε να ανταποκριθεί με πληρότητα στα καθήκοντά του ως πρωθυπουργός, εισήχθηκε στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στις 20 Σεπτέμβρη του 1995. Από τότε ποτέ πλέον δε θα κατορθώσει να επανέλθει στην κατάσταση που ήταν πριν. Ο οργανισμός του θα καταρρεύσει, γεγονός που θα τον υποχρεώσει σε παραίτηση από τη θέση του πρωθυπουργού στις 15/1/1996. Τρεις μέρες αργότερα, στις 18/1 η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ θα εκλέξει νέο πρωθυπουργό τον Κ. Σημίτη, επιλέγοντάς τον ανάμεσα στους συνυποψηφίους του Ακη Τσοχατζόπουλο, Γερ. Αρσένη και Ι. Χαραλαμπόπουλο5. Στις 23 Ιούνη του 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου έφυγε από τη ζωή ύστερα από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο. Λίγες μέρες αργότερα, στις 30 του Ιούνη, στο 4ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ο Κ. Σημίτης εκλέχτηκε και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, υπερισχύοντας του Α. Τσοχατζόπουλου. Το επόμενο βήμα του ήταν να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, όπως και έγινε με τη διάλυση της Βουλής στις 23/8/1996.

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 22/9/1996 έχουν ως εξής: Εγγεγραμμένοι: 9.140.743, ψηφίσαντες 6.978.656, Ακυρα 139.821, Λευκά 58.786, Εγκυρα 6.780.049, ΠΑΣΟΚ 2.813.245 (41,49%) και 162 έδρες, Νέα Δημοκρατία 2.584.765 (38,12%) και 108 έδρες, ΚΚΕ 380.167 (5,61%) και 11 έδρες, ΣΥΝ 347.051 (5,12%) και 10 έδρες, ΔΗΚΚΙ 300.671 (4,43%) και 9 έδρες. Η Πολιτική Ανοιξη πήρε 199.463 ψήφους (2,94%) και έμεινε εκτός Βουλής, αφού δεν κατάφερε να περάσει το πλαφόν του 3%6.

Με την εκλογική του νίκη το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να διατηρηθεί στην κυβερνητική εξουσία. Η ΝΔ ξαναέμπαινε στη δίνη της κρίσης ηγεσίας, αφού με πρόεδρό της τον Μ. Εβερτ όχι μόνο δεν κατάφερε να επανέλθει στην κυβέρνηση, αλλά είδε και την εκλογική της δύναμη να υποχωρεί σε σχέση με τις εκλογές του 1993. Ετσι, 6 μήνες αργότερα, στο 4ο Συνέδριο του Κόμματος που έγινε το Μάρτη του 1997 πρόεδρος της ΝΔ αναδείχτηκε ο Κ. Καραμανλής, ο οποίος στην πρώτη ψηφοφορία υπερίσχυσε των υπόλοιπων επίδοξων αρχηγών Γ. Σουφλιά, Μ. Εβερτ και Βύρωνα Πολύδωρα, ενώ στη δεύτερη κατάφερε να συγκεντρώσει το 69,15% των συνέδρων έναντι του Γ. Σουφλιά, που συγκέντρωσε μόλις το 30,85%7. Βέβαια, η σταθεροποίηση του νέου προέδρου στην ηγεσία του κόμματος δεν ήταν εύκολη υπόθεση, η αμφισβήτησή του συνεχίστηκε και μετά την εκλογή του, με αποτέλεσμα να ληφθούν από μέρους του σκληρά μέτρα, όπως η διαγραφή επιφανών στελεχών, ανάμεσα στα οποία ξεχώριζε ο συνυποψήφιός του Γ. Σουφλιάς. Πάντως, στις εκλογές του 2000, το κόμμα της ΝΔ πήγε χωρίς ουσιαστικά εσωκομματικά προβλήματα και κατάφερε να πλησιάσει πολύ το στόχο της επανάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας που κρίθηκε για μερικές χιλιάδες ψήφους.

Αναλυτικότερα, τα αποτελέσματα των εκλογών της 9 Απρίλη του 2000 έχουν ως εξής: ΠΑΣΟΚ 43,79% και 158 έδρες, Νέα Δημοκρατία 42,74% και 125 έδρες, ΚΚΕ 5,52% και 11 έδρες, ΣΥΝ 3,20% και 6 έδρες. Το ΔΗΚΚΙ πήρε 2,69% κι έμεινε εκτός Βουλής, αφού δεν κατάφερε να φτάσει στο όριο του 3% που απαιτούσε ο εκλογικός νόμος8.

Οπως έχουμε ήδη προαναφέρει, στο διάστημα μεταξύ 14ου και 16ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, πραγματοποιήθηκαν, επίσης, στη χώρα δύο ακόμη εκλογικές αναμετρήσεις σε εθνικό επίπεδο για την εκλογή των εκπροσώπων των κομμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο. Για ιστορικούς λόγους θα αναφέρουμε τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών.

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών της 12/6/94 ήταν τα ακόλουθα: Εγγεγραμμένοι 8.459.639, Ψήφισαν 6.955.937, Εγκυρα 6.485.345, Ακυρα 147.731, Λευκά 126.861. Ελαβαν: ΠΑΣΟΚ 2.438.571 (37,60%) και 10 έδρες. ΝΔ 2.116.122 (32,63%) και 9 έδρες. Πολιτική Ανοιξη 562.217 (8,67%) και 2 έδρες. ΚΚΕ 407.693 (6,29%) και 2 έδρες. Συνασπισμός 405.839 (6,26%) και 2 έδρες9.

Στις ευρωεκλογές της 13/6/1999 τα κόμματα πήραν: Νέα Δημοκρατία 35,99 % και 9 έδρες. ΠΑΣΟΚ 32,86% και 9 έδρες. ΚΚΕ 8,68% και 3 έδρες, ΣΥΝ 5,17% και 2 έδρες και ΔΗΚΚΙ 6,87% και 2 έδρες10.

Ας περάσουμε όμως στα συνέδρια που οργανώνει το ΚΚΕ στην περίοδο που εξετάζουμε και ειδικότερα ας δούμε τι έγινε στο 15ο και 16ο Συνέδριό του.

Το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ συνήλθε στις 22-26 Μάη 1996, στην αίθουσα συνεδρίων των γραφείων της ΚΕ του Κόμματος στον Περισσό. Το Συνέδριο ενέκρινε την παρακάτω ημερήσια διάταξη των εργασιών του: α) Εκθεση Δράσης της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Εκθεση Δράσης της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. Ψήφιση: Προγράμματος, Καταστατικού, Πολιτικής Απόφασης. β) Εκλογή Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. Το Συνέδριο παρακολούθησαν 65 αντιπροσωπείες κομμουνιστικών κι εργατικών κομμάτων ενώ άλλα 17 κόμματα έστειλαν χαιρετιστήρια μηνύματα.

Σύμφωνα με μία ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του Κόμματος, μετά το Συνέδριο, οι Σύνεδροι ήταν 575. 11

Τα ντοκουμέντα του 15ου Συνεδρίου εγκρίθηκαν με συντριπτική πλειοψηφία από τους συνέδρους. Πιο αναλυτικά: Για την Εκθεση Δράσης της ΚΕ: Κατά 1, λευκά 8. Για την Εκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου: Λευκά 2. Για την Πολιτική Απόφαση του 15ου Συνεδρίου: Κατά 1, λευκά 7. Για το Πρόγραμμα: Κατά 1, λευκά 8. Για το Καταστατικό: Κατά 1, λευκά 4.

Ενα από τα πιο σημαντικά για το Κόμμα ντοκουμέντα που ψήφισε το Συνέδριο ήταν το νέο πρόγραμμα στο οποίο αναλύεται ο χαρακτήρας της εποχής που ζούμε, καθορίζεται η θέση της Ελλάδας στο πλαίσιο του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, προσδιορίζονται η ταξική σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας, οι αμοιβαίες σχέσεις των τάξεων, καθορίζεται η στρατηγική του Κόμματος καθώς και η πολιτική τακτική μέσω της οποίας θα προσεγγίσει το στρατηγικό του στόχο.

Αναλυτικότερα το νέο πρόγραμμα του Κόμματος που υιοθέτησε το συνέδριο αναφέρει ότι η εποχή που ζούμε είναι η εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Δεν πρόκειται φυσικά για καινούρια θέση, αλλά για μια θέση διατυπωμένη από την εποχή του Λένιν που ανταποκρίνεται στο επιστημονικό συμπέρασμα του Μαρξισμού - Λενινισμού ότι ο καπιταλισμός έχει περάσει στον ιμπεριαλισμό, το τελευταίο στάδιο ανάπτυξής του. Η σπουδαιότητα αυτής της θέσης για το ΚΚΕ είναι ότι επαναβεβαιώνεται στο πρόγραμμά του σε συνθήκες ήττας και υποχώρησης του επαναστατικού κινήματος, πράγμα που υποδηλώνει την κατηγορηματική άρνηση του Κόμματος να προσεγγίζει την αντικειμενική πραγματικότητα με υποκειμενικά κριτήρια.

Αναφορικά με τη θέση της Ελλάδας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, στο νέο πρόγραμμα σημειώνεται: «Ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο ανάπτυξής του, στην κρατικομονοπωλιακή του βαθμίδα. Στη χώρα μας υπάρχουν οι υλικές προϋποθέσεις για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Αυτό προκύπτει από το επίπεδο ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού και των αντιθέσεών του. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ενδιάμεση και εξαρτημένη θέση στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα». Από αυτή την εκτίμηση το συνέδριο προχώρησε και στον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα. Διαβάζουμε στο πρόγραμμα που ψήφισε: «Ο ελληνικός λαός θα απαλλαγεί από τα δεσμά και τις συνέπειες της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης και εξάρτησης, όταν η εργατική τάξη, με τους συμμάχους της, πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση και προχωρήσει στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Οι εσωτερικές εξελίξεις, που μεσολάβησαν στη χώρα, και οι αλλαγές στη θέση της στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, στη δεκαετία του '80 και στην πρώτη πενταετία του '90 συνέβαλαν στο να ωριμάσουν περισσότερο οι υλικές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό στη χώρα μας. Στην εποχή μας, εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, η πάλη των τάξεων κατευθύνεται στη λύση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας. Η επαναστατική αλλαγή στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική. Κινητήριες δυνάμεις της σοσιαλιστικής επανάστασης θα είναι η εργατική τάξη ως ηγετική δύναμη, οι μισοπρολετάριοι, η φτωχή αγροτιά και τα πιο καταπιεσμένα λαϊκά μικροαστικά στρώματα της πόλης. Η νεολαία θα παίξει δραστήριο ρόλο στον αγώνα για το σοσιαλισμό και στην οικοδόμησή του».

Ως πολιτική τακτική του Κόμματος για την προσέγγιση του στρατηγικού του στόχου, το συνέδριο καθόρισε την πολιτική της συγκρότησης του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου. Στο πρόγραμμα αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό μέτωπο πάλης εκφράζει αντικειμενικά μια ευρύτερη κοινωνική βάση, τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, που δέχεται τις συνέπειες από τη δράση των πολυεθνικών και από τη συμμετοχή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς: Τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, της εργαζόμενης αγροτιάς, των μεσαίων στρωμάτων της πόλης, των κοινωνικών κινημάτων που αγωνίζονται για τα δημοκρατικά δικαιώματα, για την απόκρουση των ιμπεριαλιστικών σχεδίων σε βάρος των λαών και της ειρήνης... Η διαδικασία συγκρότησης του Μετώπου πραγματοποιείται στο έδαφος του αγώνα για τα οξυμένα προβλήματα, που απασχολούν το λαό και τη χώρα, της πολιτικής και ιδεολογικής αναμέτρησης με την ολιγαρχία του τόπου, τους πολύμορφους μηχανισμούς του κράτους της, με τις κυβερνήσεις και τις πολιτικές δυνάμεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντά της ή συναινούν στην εξυπηρέτησή τους. Η δύναμη του Μετώπου βρίσκεται στον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης και του κόμματός της, στην ενότητα δράσης της, στη συμμαχία της με τα κοινωνικά στρώματα, που παλεύουν σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Το Μέτωπο στην αρχική του φάση ξεκινά σαν συσπείρωση κυρίως κοινωνικών δυνάμεων γύρω από αντιιμπεριαλιστικά αντιμονοπωλιακά αιτήματα και στόχους, από επιμέρους μέτωπα πάλης, που κινητοποιούν διάφορα τμήματα των εργαζομένων προς ένα ενιαίο ισχυρό λαϊκό ρεύμα. Οσο περισσότερο αναπτύσσεται η ταξική πάλη, η οργάνωση και η πολιτική πείρα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, όσο ενισχύεται η δύναμη του ΚΚΕ, τόσο θα αυξάνονται οι δυνατότητες, το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό μέτωπο να προκαλεί αντίστοιχες αλλαγές στον πολιτικό συσχετισμό. Το ΚΚΕ επιδιώκει τη συνεργασία με πολιτικές δυνάμεις που αποδέχονται την αναγκαιότητα σύγκρουσης με τον ιμπεριαλισμό και τα πολυεθνικά μονοπώλια, υπερασπίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων, τη λαϊκή κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας. Η συνεργασία μπορεί να εκφραστεί με τη μορφή συντονισμού, πολλαπλών συσπειρώσεων και κοινής δράσης για ορισμένα συγκεκριμένα προβλήματα, στα οποία διαπιστώνεται συμφωνία. Η εμπειρία της κοινής δράσης θα δείχνει κατά πόσο είναι δυνατή η διεύρυνσή της και η συνεργασία και σε άλλους αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους, κατά πόσο στη συνέχεια μπορεί να εξελιχθεί σε πολιτική συμφωνία».12.

Το 15ο Συνέδριο εξέλεξε νέα ΚΕ αποτελούμενη από 75 μέλη καθώς και 7μελή Κεντρική Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου. Η νέα ΚΕ εξέλεξε Γενική Γραμματέα της την Αλ. Παπαρήγα καθώς και νέο Πολιτικό Γραφείο από τους: Γόντικα Δημήτρη, Ζάχαρη Δημήτρη, Κολοζώφ Ορέστη, Κουτσούμπα Δημήτρη, Παρασκευά Κώστα, Στριφτάρη Σπύρο, Τζιαντζή Θόδωρο και Χαλβατζή Σπύρο13.

Το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ συνήλθε από τις 14/12 ως τις 17/12/2000 στην αίθουσα συνεδρίων των γραφείων της Κεντρικής Επιτροπής στον Περισσό. Το Συνέδριο απασχόλησαν τα εξής θέματα: α)Η δράση του Κόμματος από το 15ο ως το 16ο Συνέδριο και απολογισμός δουλιάς της Κεντρικής Επιτροπής. Εκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. Η πρόταση του ΚΚΕ για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου και τα καθήκοντα του Κόμματος μέχρι το 17ο Συνέδριο. β) Εκλογή Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. Το Συνέριο παρακολούθησαν πάνω από 70 αντιπροσωπείες κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων καθώς και άλλων αντιιμπεριαλιστικών οργανώσεων. Επίσης 22 κόμματα και οργανώσεις έστειλαν χαιρετιστήρια μηνύματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Πληρεξουσίων του Συνεδρίου η σύνθεσή του παρουσιάζεται ως εξής: Επί συνόλου κατατεθέντων πληρεξουσίων το ποσοστό 85,4% αφορούν άνδρες και το 14,6% αφορούν γυναίκες.

Ο μέσος όρος φυσικής ηλικίας των συνέδρων ήταν 46,2 χρόνια και ο μέσος όρος κομματικής ηλικίας ήταν τα 22,6 χρόνια. Η κομματική ιδιότητα των συνέδρων ήταν η ακόλουθη: Μέλη ΚΟΒ το 6,5% των συνέδρων. Μέλη Γραφείων ΚΟΒ το 0,6% των συνέδρων. Μέλη Αχτιδικών Επιτροπών το 5% των συνέδρων. Μέλη Νομαρχιακών Επιτροπών το 24,3% των συνέδρων. Μέλη Επιτροπών Περιοχών το 38,8% των συνέδρων. Γραμματείς ΚΟΒ το 0,6% των συνέδρων. Γραμματείς Αχτιδικών Επιτροπών ήταν το 3,3% των συνέδρων. Γραμματείς Νομαρχιακών Επιτροπών το 2,3% των συνέδρων. Γραμματείς Επιτροπών Περιοχών ήταν το 0,6% των συνέδρων. Μέλη Τμημάτων της ΚΕ ήταν το 3,8% των συνέδρων. Μέλη Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου ήταν το 14,2% των συνέδρων. Μέλη Διοικήσεων Μαζικών Φορέων ήταν το 45,7% των συνέδρων. Βουλευτές ήταν το 2,3% των συνέδρων και Νομαρχιακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι το 6,9% των συνέδρων. Εργάτες και οι υπάλληλοι ήταν το 74,3%, των συνέδρων, αγρότες το 4%, επαγγελματίες - βιοτέχνες - έμποροι το 10%, καλλιτέχνες - λογοτέχνες το 0,6%, φοιτητές - σπουδαστές το 2,5%, οικιακά το 0,2% και συνταξιούχοι το 8,4%14.

Από τα κεντρικά ζητήματα που απασχόλησαν το Συνέδριο ήταν η παραπέρα επεξεργασία της πολιτικής του Αντιιμπεριαλιστικού - Αντιμονοπωλιακού - Δημοκρατικού Μετώπου. Το συνέδριο εκτίμησε ότι: «Στις γραμμές του ΑΑΔΜ συμπαρατάσσονται κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις ανομοιογενείς από άποψη κοινωνικής θέσης και ιδεολογικοπολιτικής στάσης: Κοινωνικά κινήματα της εργατικής τάξης, των μικροαστικών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου. Κινήματα της νεολαίας και των γυναικών, της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πολιτικής. Κινήματα για συνδικαλιστικές, δημοκρατικές, πολιτικές ελευθερίες και δικαιώματα, για τα δικαιώματα των μεταναστών, για το περιβάλλον. Το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα για την ειρήνη, κινήματα στο χώρο του πολιτισμού, του αθλητισμού, της έρευνας, της επιστήμης, του αγώνα κατά των ναρκωτικών. Πολιτικές δυνάμεις, ομάδες και κινήσεις που υποστηρίζουν την ανάγκη του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού αγώνα, την ανάγκη ενός άλλου δρόμου εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, σε αντίθεση με τα συμφέροντα των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Επίσης, κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες, πατριώτες, δημοκράτες, προοδευτικοί άνθρωποι που συμφωνούν και θέλουν να δράσουν για τα λαϊκά συμφέροντα, σε αντίθεση με τις επιλογές των μονοπωλίων, του ιμπεριαλισμού. Για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ δεν αρκεί η κοινή δράση, που βασίζεται σε κοινές ή παραπλήσιες αντιλήψεις για μεγάλα και επίκαιρα προβλήματα, η γραμμή άμυνας στην επίθεση που δέχεται ολομέτωπα ο λαός μας. Απαιτείται να υπάρχει και ένα επίπεδο συμφωνίας στη γενική γραμμή κατεύθυνσης για τη λύση των προβλημάτων, που θα εκφράζεται στο προγραμματικό πλαίσιο για τη λαϊκή οικονομία και τη λαϊκή εξουσία».

Αναφορικά με το ζήτημα της Λαϊκής Εξουσίας το Συνέδριο μεταξύ άλλων εκτίμησε: «Το ΑΑΔ Μέτωπο πρέπει να προβάλλει στο λαό την ιδέα ότι είναι αναγκαίο και ρεαλιστικό να επιβληθούν τα συμφέροντα των καταπιεσμένων λαϊκών δυνάμεων στο επίπεδο της εξουσίας, στόχος αναπόσπαστα δεμένος με δραστική αλλαγή και ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων. Το Μέτωπο προβάλλει θετική θέση για το ποια εξουσία χρειάζεται. Αυτή η εξουσία δεν μπορεί να πατάει σε δύο βάρκες. 'Η θα υπηρετεί τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό ή θα είναι σε πλήρη εναντίωση με αυτά και θα υπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα. Βέβαια, ο αγώνας για την εξουσία θα περάσει από πολλές φάσεις και διακυμάνσεις, θα εξαρτάται και θα καθορίζεται σε κάθε φάση ή στροφή του κινήματος, από το συσχετισμό και τη δυναμική των εξελίξεων... Το Μέτωπο από την αρχή της συγκρότησής του πρέπει να προβάλει μια γενική ιδέα για το πρόβλημα της εξουσίας. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι ο όρος λαϊκή εξουσία μπορεί να λειτουργήσει ενοποιητικά, αρκεί να περιέχει βασικές ιδέες που διαχωρίζουν την εξουσία αυτή από τη σημερινή εξουσία και τις διάφορες παραλλαγές διαχείρισης. Η διαφορά της λαϊκής εξουσίας θα είναι ότι εκφράζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Θα βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό. Θα έχει χαρακτηριστικό της τη δημιουργία της λαϊκής οικονομίας, την κοινωνική ιδιοκτησία, τον εργατικό κοινωνικό έλεγχο. Θα προωθεί πολιτική ανεξάρτητη από τους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, θα απαλλαγεί και από τις τυπικές δεσμεύσεις μαζί τους. Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι λαϊκή εξουσία είναι η σοσιαλιστική εξουσία».

Το Συνέδριο αποσαφήνισε ότι στο πλαίσιο της Λαϊκής Εξουσίας θα εφαρμοστεί μια ριζικά διαφορετική οικονομική πολιτική την οποία προσδιόρισε με τον όρο «Λαϊκή Οικονομία». Βάθρα της Λαϊκής Οικονομίας που προσδιορίζουν και το χαρακτήρα της το συνέδριο καθόρισε ότι είναι: Η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής. Ο κεντρικός πανεθνικός οικονομικός μηχανισμός σχεδιασμού και διοίκησης. Η πολιτική απεξάρτηση της Ελλάδας από τους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, την απαλλαγή και από τις τυπικές δεσμεύσεις μαζί τους.

Το Συνέδριο κατέληξε: «Δεν είναι αποκλειστική ευθύνη του ΚΚΕ το πότε θα συγκροτηθεί το Μέτωπο». Και πρόσθεσε: «Απαιτούνται προϋποθέσεις γενικότερες, όπως: η αναγέννηση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος και άλλων βασικών κινημάτων, η τελική απόφαση για συστράτευση από σημαντικές δυνάμεις που υπάρχουν σήμερα... Αυτό που μπορεί να γίνει σήμερα είναι να προωθηθούν και αναπτυχθούν επιμέρους μέτωπα, συσπειρώσεις και συνεργασίες, αρκεί βεβαίως αυτές να αντιστρατεύονται στο συγκεκριμένο ζήτημα τις επιλογές της φιλομονοπωλιακής, ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Οι συνεργασίες και συμμαχίες γύρω από συγκεκριμένα αντιιμπεριαλιστικά αιτήματα και στόχους μπορεί να μην αποτελούν κιόλας Μέτωπο, όμως μπορούν να αποτελέσουν πεδία συσπείρωσης και δοκιμασίας, να γίνουν οι χείμαρροι και τα ρυάκια που θα οδηγήσουν και στο ίδιο το Μέτωπο»15.

Το Συνέδριο εξέλεξε νέα ΚΕ από 75 μέλη. Η ΚΕ στην πρώτη συνεδρίασή της εξέλεξε Γενική Γραμματέα της την Αλέκα Παπαρήγα και Πολιτικό Γραφείο από τους: Αρβανιτάκη Δημήτρη, Γόντικα Δημήτρη, Ζάχαρη Δημήτρη, Κολοζώφ Ορέστη, Κουτσούμπα Δημήτρη, Κωνσταντινίδη Θεοδόση, Παρασκευά Κώστα, Στριφτάρη Σπύρο, Τζιαντζή Θόδωρο και Χαλβατζή Σπύρο16.

1 «Ιστορικός Ατλας 20ός αιώνας» έκδοση της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ», σελ. 172.

2 πηγή των στοιχείων: E. C. Collier http://www.history.navy.mil/wars/foabroad.htm και Z. Grossman http://www.zmag.org/interventions.htm

3 Serge Berstein - Pierre Milza: «Ιστορία της Ευρώπης», εκδόσεις «Αλεξάνδρεια», τόμος 3ός, σελ. 275.

4 «Ιστορία του Ελληνικού Εθνους», Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΣΤ', σελ. 398- 399 και «Οι εκλογές της 10ης Οκτωβρίου του 1993», εκδόσεις ΠΟΝΤΙΚΙ.

5 Γ. Αναστασιάδη: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας 1993- 1998", εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, σελ. 85

6 Στο ίδιο, σελ. 113. Το ΔΗΚΚΙ ιδρύθηκε από τον Δ. Τσοβόλα και άλλα στελέχη που αποχώρησαν από το ΠΑΣΟΚ. Την ίδρυσή του ανακοίνωσε ο Δ. Τσοβόλας από τη Θεσσαλονίκη στις 20/12/1995.

7 Αγγελος Μπρατάκος: «Η Ιστορία της Νέας Δημοκρατίας», εκδόσεις «Α.Α. Λιβάνη», σελ. 728.

8 Στο ίδιο, σελ. 868.

9 Γ. Αναστασιάδη: "Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας 1993- 1998», εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, σελ. 37.

10 «Ριζοσπάστης» 15/6/1999.

11 «15ο Συνέδριο του ΚΚΕ - Ντοκουμέντα», Εκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα 1996, σελ. 7 και 187 - 188, 192, 305 - 312.

12 «15ο Συνέδριο του ΚΚΕ - Ντοκουμέντα», Εκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα 1996, σελ. 103 - 131.

13 «Από το 15ο στο 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ - Ντοκουμέντα», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα 2000, σελ. 9.

14 «16ο Συνέδριο του ΚΚΕ - Ντοκουμέντα», Εκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα 2001, σελ. 123 - 125.

15 «16ο Συνέδριο του ΚΚΕ - Ντοκουμέντα», Εκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα 2001, σελ. 81 - 102.

16 Στο ίδιο, σελ. 128 - 131.


Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ