Απολύτως ενδεικτικό για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η αξιολόγηση στα ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι το νομοσχέδιο για τη διά βίου μάθηση, που ήδη βρίσκεται στη Βουλή. Με το νομοσχέδιο αυτό, όπως είναι γνωστό, ιδρύονται εντός των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ Ινστιτούτα Διά Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΒΕ), για τα οποία προβλέπονται οι φορείς, οι διαδικασίες και τα κριτήρια αξιολόγησης. Από τη φιλοσοφία που διέπει την αξιολόγηση των ΙΔΒΕ μπορούμε να αποκτήσουμε μια σαφή εικόνα για το τι εξυπηρετεί η αξιολόγηση, εφόσον τα ΙΔΒΕ θα είναι δομές ενταγμένες πλήρως στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και θα λειτουργούν ακόμα και με το ίδιο προσωπικό.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα ΙΔΒΕ θα υπόκεινται σε εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση. Η εσωτερική αξιολόγηση θα γίνεται με ευθύνη του Ινστιτούτου κάθε χρόνο. Η εξωτερική αξιολόγηση «διενεργείται περιοδικά, ανά τέσσερα έτη, από φορέα αξιολόγησης, ο οποίος επιλέγεται κατόπιν ανοιχτού διαγωνισμού» υπό την ευθύνη του οικείου ιδρύματος. Δηλαδή, μπορεί να δούμε ακόμα και επιχειρήσεις να αξιολογούν απευθείας τα προγράμματα.

Κριτήρια αξιολόγησης των προγραμμάτων των ΙΔΒΕ θα είναι, μεταξύ άλλων, η «ζήτηση» για τα συγκεκριμένα προγράμματα, το επίπεδο, η προέλευση και η γνώμη των εκπαιδευομένων σε αυτά, η γνώμη αποφοίτων και διδασκόντων, καθώς και «η γνώμη των φορέων απασχόλησης των αποφοίτων για την αποτελεσματικότητα των Προγραμμάτων», δηλαδή η γνώμη των εργοδοτών και των επιχειρήσεων για το αν τους κάνουν οι «γνώσεις» που θα αποκτούν οι απόφοιτοι. Επίσης, κριτήριο θα είναι και «οι ερευνητικές και καινοτομικές δραστηριότητες που τυχόν έχουν αναπτυχθεί στα πλαίσια του Προγράμματος». Ομως, η έρευνα πλέον έχει παραδοθεί πλήρως στις επιχειρήσεις - τόσο ως προς τη χρηματοδότησή της, όσο και ως προς την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της - οπότε καταλαβαίνουμε ποιοι και πώς θα αξιολογούν τις «ερευνητικές και καινοτόμες δραστηριότητες»: οι επιχειρήσεις, οι οποίες κρίνουν τα πάντα με βάση την αύξηση των κερδών τους.

Στο ίδιο νομοσχέδιο αναφέρεται ρητά ότι «η εξωτερική αξιολόγηση ενός προγράμματος μπορεί να οδηγήσει και στην οριστική διακοπή της λειτουργίας ενός Προγράμματος». Δηλαδή, οι επιχειρήσεις θα αξιολογούν τα προγράμματα κι ανάλογα θα τα επιβραβεύουν - μέσω της χρηματοδότησης - ή θα τα οδηγούν σε κλείσιμο.

Ο Ν. Α. Ασπράγκαθος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, περιγράφει την εμπειρία από την αξιολόγηση στο ίδρυμά του το Δεκέμβρη του 1999 και τις κατευθύνσεις που έδωσαν οι τρεις πρυτάνεις που ορίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Ενωση Πρυτάνεων για να το αξιολογήσουν (πηγή: «Θέματα Παιδείας»). Οι αξιολογητές, λοιπόν, πρότειναν ανάμεσα σε άλλα:

• Αυτονομία, δηλαδή αυτοχρηματοδότηση, για να απαλλαγεί το κράτος από τις δαπάνες για την Παιδεία.

Πράγμα που σημαίνει επιβολή διδάκτρων, εξάρτηση από επιχειρήσεις και έσοδα από παροχή υπηρεσιών.

• Αύξηση του αριθμού των εργαζομένων με καθεστώς μερικής απασχόλησης.

Εδώ χρειάζεται να προσθέσουμε ότι στην Ομοσπονδία των πανεπιστημιακών έχει καταγγελθεί μια περίπτωση από το Πανεπιστήμιο Πατρών, όπου μια θέση συμβασιούχου (του ΠΔ 407) τη μοιράζονταν 16 άνθρωποι!

• Μείωση της συμμετοχής στα ακαδημαϊκά όργανα και εφαρμογή των αρχών του μάνατζμεντ στη διοίκηση του πανεπιστημίου.
• Εξισορρόπηση μεταξύ της ακαδημαϊκότητας και της επιχειρηματικότητας με υπέρβαση των αντιεπιχειρηματικών θέσεων των παραδοσιακών ακαδημαϊκών.
• Μάθηση για «απασχολησιμότητα».