Στο 17ο Συνέδριό του το Κόμμα, σύμφωνα με τις Θέσεις της ΚΕ, χρειάζεται να γενικεύσει την πείρα της ανασυγκρότησης που ξεκίνησε στο 14ο Συνέδριο και συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Η ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος, ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική, παραμένει ως καθήκον, ώστε να έρθει το Κόμμα στη μεγαλύτερη δυνατή αντιστοιχία με το χαρακτήρα και την αποστολή του ως Κομμουνιστικό Κόμμα.

Το 16ο Συνέδριο, αναφέρουν οι Θέσεις, ανέδειξε ως ζήτημα κρίσιμης σημασίας για την ανοδική πορεία του Κόμματος την ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική δουλιά στην εργατική τάξη και τη νεολαία. Θετικές προσπάθειες έγιναν. Αποτελέσματα και στους δυο αυτούς τομείς υπάρχουν. Ωστόσο, όμως, ακόμα δεν έχουμε εξασφαλίσει σταθερό προσανατολισμό ιδεολογικο-πολιτικής δράσης και κομματικής οικοδόμησης στα δυο αυτά καίρια μέτωπα. Οι καθυστερήσεις στην εργατική τάξη και στη νεολαία πρέπει να ξεπεραστούν γιατί σχετίζονται με την προσπάθεια για την κατάκτηση ενός υψηλότερου επιπέδου μαχητικότητας και κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης.

Ως οργανωτικό μέτρο στην παραπάνω κατεύθυνση το Συνέδριο, και στη συνέχεια η Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη για τη δουλιά του Κόμματος στην εργατική τάξη, αποφάσισε την αναδιάταξη των κομματικών δυνάμεων και στελεχών, ώστε να συγκεντρωθούν και να δράσουν όλες οι δυνάμεις προσανατολισμένα στην εργατική τάξη, στους κλάδους, στα εργοστάσια και σε τομείς στρατηγικής σημασίας. Επιδίωξή μας ήταν επίσης να ανέβει η καθοδηγητική ευθύνη των κομματικών οργανώσεων και για την ΚΝΕ, για τη δουλιά στη νεολαία, για την ανάπτυξη του κινήματός της. Να ενισχυθεί η επιρροή του Κόμματος και η οικοδόμησή του στα μεσαία - σύμμαχα με την εργατική τάξη - στρώματα. Τέθηκαν συγκεκριμένοι στόχοι να συγκροτηθούν νέες ΚΟΒ με βάση τους εργατικούς κλάδους, τους ΕΒΕ, αλλά και τους εργαζόμενους στην Παιδεία και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η γενική εκτίμηση που κάνουν οι Θέσεις είναι ότι η αναδιάταξη βοήθησε σε αυτόν τον προσανατολισμό. Ομως εμφανίστηκαν προβλήματα εκεί που πήρε τυπικό χαρακτήρα και δε δουλεύτηκαν ολοκληρωμένα από τα όργανα τα καθήκοντα των αντίστοιχων ΚΟΒ. Στην προσυνεδριακή πορεία θα γίνουν πιο συγκεκριμένες εκτιμήσεις και γενικεύσεις της πείρας από τα κομματικά σώματα, ώστε να υπάρξουν ολοκληρωμένα συμπεράσματα στο Συνέδριο και ανάλογες κατευθύνσεις γύρω από την οργανωτική διάταξη. Ασφαλώς, το ζήτημα του προσανατολισμού στην εργατική τάξη και της κομματικής δράσης με βάση τη στρατηγική του Κόμματος είναι σύνθετο ιδεολογικοπολιτικό και οργανωτικό πρόβλημα, που η όποια οργανωτική διάταξη δεν μπορεί να επιλύσει από μόνη της. Ομως, η κατάλληλη διάταξη δυνάμεων είναι αναγκαία προϋπόθεση σ' αυτήν την κατεύθυνση.

Είναι γνωστή η κοινωνικοοικονομική σημασία και το βάρος που κατέχει το Λεκανοπέδιο, όχι μόνο γιατί σ' αυτό βρίσκεται η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, αλλά και γιατί ιστορικά, για λόγους που δεν είναι του παρόντος άρθρου, εδώ συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας και κατά συνέπεια της εργατικής τάξης. Ετσι, η κομματική δράση ξετυλίγεται μέσα σε συνθήκες ιδιαίτερα σύνθετες όπου συνυπάρχουν οι μεγαλύτερες, σε επίπεδο χώρας, δυνατότητες, αλλά και δυσκολίες. Συγκεντρωμένες δυνάμεις δεν έχει μόνο η εργατική τάξη, αλλά και ο αντίπαλός της, η κυρίαρχη αστική τάξη. Εδώ βρίσκεται το κέντρο, η καρδιά του αστικού κράτους, του συνόλου των μηχανισμών του, το κύριο μέρος των αστικών μέσων μαζικής ιδεολογικοπολιτικής επίδρασης και χειραγώγησης. Ενα μεγάλο μέρος επίσης των συμμάχων της εργατικής τάξης βρίσκεται εδώ.

Δρώντας η Κομματική Οργάνωση Αθήνας σ' αυτό το περιβάλλον έχει αποκομίσει εμπειρία και από τις συγκεκριμένες επιλογές αναδιάταξης των κομματικών δυνάμεων . Αυτές αποτελούν ήδη αντικείμενο της προσυνεδριακής συζήτησης και προβληματισμού.

Η αναδιάταξη περιλάμβανε τη συγκρότηση νέων αχτίδων σε εργατικούς κλάδους, τη δημιουργία ΚΟΒ Παιδείας με τη συγκέντρωση των κομματικών δυνάμεων στους χώρους δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στις εδαφικές αχτίδες, τη δημιουργία ΚΟΒ ΕΒΕ και ΚΟΒ εργαζομένων επίσης στις εδαφικές αχτίδες.

Μπορούμε να έχουμε ένα γενικό συμπέρασμα: Η αναδιάταξη που ξεκίνησε πριν τέσσερα περίπου χρόνια βοήθησε να ενισχυθεί η δουλιά μας στην εργατική τάξη και τους κλάδους. Η θετική πείρα και οι όποιες διορθωτικές κινήσεις χρειάζονται σήμερα, πρέπει να κατευθύνονται στην ενίσχυση των κλαδικών αχτίδων με δυνάμεις και στελέχη, για να γίνει πιο ισχυρή η πολιτική μας παρέμβαση. Ταυτόχρονα, χρειάζεται ενίσχυση της συνδικαλιστικής μας παρέμβασης με βάση τους κλάδους.

Σήμερα είμαστε στη φάση που, με βάση την πείρα, η αναδιάταξη μπορεί να ολοκληρώνεται και η ΚΟΑ να φέρει σημαντικά αποτελέσματα στην οικοδόμηση του Κόμματος στην εργατική τάξη και την εργαζόμενη νεολαία.

Η αναδιάταξη βοήθησε συνολικά τη δουλιά μας στην Αθήνα. Η συγκρότηση κλαδικών αχτίδων και η συγκέντρωση σε εργατικές ΚΟΒ εργατοϋπαλλήλων συνέβαλε να βελτιωθεί η πολιτική παρέμβαση του Κόμματος και η δουλιά μας στα συνδικάτα. Εδωσε δυναμική στην προώθηση αγωνιστικών συσπειρώσεων, διευκόλυνε την προσπάθειά μας για τη συγκρότηση μετώπων πάλης. Επίσης βοήθησε να δυναμώσουν οι δεσμοί του Κόμματος με οπαδούς και φίλους. Βοήθησε επίσης την κοινή δράση με τους συμμάχους μας.

Στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή σε Βιομηχανία, Τουρισμό, Εμποροϋπαλλήλους, Οικοδόμους, Μεταφορές και σε άλλους κλάδους η αναδιάταξη έφερε πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα. Είχαμε καλύτερη ανάπτυξη, ανέβηκε η παρέμβασή μας στα συνδικάτα, διευρύνθηκαν οι δεσμοί του Κόμματος με τους εργαζόμενους. Βελτιώθηκε η κομματική δουλιά στους μετανάστες σε ορισμένους κλάδους. Στις πρώην ΔΕΚΟ σημειώθηκε επίσης άνοδος της πολιτικής μας παρέμβασης. Στην πορεία της αναδιάταξης φάνηκαν πιο καθαρά και επιτακτικά οι σύνθετες απαιτήσεις της καθοδηγητικής δουλιάς που θα έπρεπε να συνδυάζει: Συνεχή παρακολούθηση, διορθωτικές κινήσεις, μέτρα ισχυροποίησης των καθοδηγητικών οργάνων, επεξεργασία στόχων σε επίπεδο κλάδου και τομέα οικονομίας, αξιοποίηση των κεντρικών επεξεργασιών των τμημάτων της ΚΕ, συζήτησή τους με τις κομματικές δυνάμεις . Θετικό παράδειγμα αποτελεί η συζήτηση στις ΚΟΒ των θέσεών μας για την ενέργεια και τον τουρισμό στις αχτίδες Ενέργειας και Υπηρεσιών που βοήθησε στη συσπείρωση δυνάμεων . Χρειάζεται πρόγραμμα μαζικής δράσης και σταθερή πολιτική παρέμβαση των κομματικών οργανώσεων για τα προβλήματα των εργαζομένων. Δεν έχει γενικευτεί αυτός ο τρόπος δουλιάς και καθοδήγησης, παρά τα θετικά παραδείγματα. Κατά συνέπεια η αναδιάταξη δε λύνει από μόνη της τις καθυστερήσεις. Χρειάζεται να συνοδεύεται από μέτρα προώθησης της κεντρικής πολιτικής μας γραμμής. Δηλαδή να αναπτύσσεται η ταχτική των αντιμονοπωλιακών συσπειρώσεων και των μετώπων πάλης για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού - Αντιμονοπωλιακού - Δημοκρατικού Μετώπου. Επίσης, να μπαίνει πιο αποφασιστικά στην εργατική τάξη η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, ως απάντηση στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα. Η πείρα έδειξε επίσης ότι χρειάζεται συνεχής ενίσχυση των οργάνων με στελέχη αλλά και δυνάμεις , ώστε να καλύπτεται η δουλιά μας με βάση τους κλάδους.

Στο έδαφος των καθοδηγητικών οργάνων διατηρήθηκαν καθυστερήσεις και ορισμένα προβλήματα στη δράση μας. Υπήρξε καθοδηγητική υποτίμηση για ορισμένους νέους εργασιακούς χώρους στη Βιομηχανία και στις πρώην ΔΕΚΟ, που συγκεντρώθηκε το κεφάλαιο και η εργατική δύναμη . Ο σχεδιασμός των παρεμβάσεών μας δεν είχε σταθερότητα και συνέχεια, ώστε να οικοδομήσουμε το Κόμμα πιο αποτελεσματικά σε νέους εργασιακούς χώρους. Ακόμη και εκεί που συγκροτήσαμε ΚΟΒ, η δράση μας καθυστερεί, είναι πίσω από τις ανάγκες και τις δυνατότητες, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις δεν παίρνονται υπόψη οι σημερινές συνθήκες που διαμορφώνουν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις και αργήσαμε να διατυπώσουμε αιτήματα που να καλύπτουν και τα νέα τμήματα των εργαζομένων, που δουλεύουν σε συνθήκες αναδιαρθρώσεων. Για παράδειγμα, τα αιτήματα για μόνιμη σταθερή δουλιά των συμβασιούχων, των λεγόμενων εποχιακών, των εργαζομένων με τρίμηνες - οχτάμηνες συμβάσεις πρέπει να είναι συστατικό στοιχείο της δουλιάς μας, γιατί ενώνει τους εργαζόμενους στους κλάδους. Επίσης σε συνθήκες αναδιαρθρώσεων θίγονται όλες οι πλευρές της ζωής των εργαζομένων και οξύνονται όλα τα προβλήματα, π.χ. Ασφαλιστικό, η Παιδεία, η Υγεία, οι δημοκρατικές ελευθερίες και τα δικαιώματα, το δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο και τον πολιτισμό ειδικά για τους νέους εργάτες. Επίσης η πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τους πολέμους, είναι σε άμεση σχέση με τις οικονομικές εξελίξεις στους κλάδους. Στη δράση μας υπάρχει καθυστέρηση να συγκροτούμε σταθερά μέτωπα γι' αυτά τα προβλήματα που συγκινούν, γιατί είναι οξυμένα, συνενώνουν την εργατική τάξη και αποτελούν βάση για τη συμμαχία με τους ΕΒΕ, αποκαλύπτουν τα άλλα κόμματα, βοηθούν να κερδίζει έδαφος η πρότασή μας για τη λαϊκή οικονομία και το Αντιιμπεριαλιστικό - Αντιμονοπωλιακό - Δημοκρατικό Μέτωπο.

Η καθυστέρηση που είχαμε στα παραπάνω ζητήματα, για παράδειγμα στις πρώην ΔΕΚΟ, είχε σαν αποτέλεσμα να περιορίζεται η δουλιά μας κύρια στο τμήμα των εργαζομένων του εναπομείναντος κρατικού τμήματος των επιχειρήσεων, να καθυστερεί η παρέμβαση στους εργαζόμενους με τις ελαστικές σχέσεις εργασίας στον κρατικό τομέα, και στις νέες ιδιωτικές επιχειρήσεις των κλάδων να είμαστε ακόμη πιο πίσω. Επίσης αργήσαμε σε ορισμένες περιπτώσεις οι ταξικές δυνάμεις να παίρνουν οντότητα ως συγκροτημένος πόλος συσπείρωσης. Δεν κατανοήθηκε γρήγορα η ανάγκη να γράφονται στα συνδικάτα όλοι οι εργαζόμενοι και με τις λεγόμενες νέες εργασιακές σχέσεις, συμβασιούχοι, εποχιακοί κ.ά., ώστε να δυναμώνει η λογική της ενότητας της εργατικής τάξης. Καθυστέρηση επίσης έχουμε στην εξειδίκευση και εφαρμογή των αποφάσεων της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για το ξεπέρασμα αρνητικών φαινομένων στη δράση των σωματείων, καθώς και στα καθήκοντα που απορρέουν από την εκτίμηση ότι οι σημερινές εξελίξεις αναδείχνουν το κλαδικό συνδικάτο ως την κύρια μορφή συνδικαλιστικής οργάνωσης. Μείναμε πίσω στη συμβολή μας για ενιαία πρωτοβάθμια σωματεία σε κλάδους και σε μεγάλους εργασιακούς χώρους, ώστε να καλύπτονται τεράστιες μάζες εργαζομένων που δεν είναι συνδικαλισμένοι. Επίσης δεν εξειδικεύουμε τη θέση, να συμβάλλουμε στη συγκρότηση κλαδικών συνδικάτων σε κάθε πόλη ή νομό, που να καλύπτουν αντίστοιχα όλους τους εργαζόμενους.

Με την αναδιάταξη έγιναν βήματα στη συσπείρωση δυνάμεων , όμως η προώθηση κοινωνικών συμμαχιών εργατών - ΕΒΕ είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δε σχεδιάζεται συγκεκριμένα από τα όργανα στους κλάδους, αλλά και στις εδαφικές αχτίδες η κοινή δράση σ' αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν και δυσκολίες σε ό,τι αφορά την επεξεργασία κοινών πλαισίων για την κοινή δράση, που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα. Ενώ δηλαδή είναι ώριμο να εκφράζεται σε ορισμένες περιπτώσεις η κοινή δράση - εργατών και λαϊκών μεσαίων στρωμάτων - γιατί δεινοπαθούν κάτω από την επίθεση μονοπωλίων - ΕΕ και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, δεν έχει προχωρήσει η προσπάθεια σε επίπεδο κλάδων και εδαφικά. Ενώ μπορούν να οικοδομηθούν αγωνιστικές αντιμονοπωλιακές συσπειρώσεις γύρω από αιτήματα που συνενώνουν την εργατική τάξη και τους ΕΒΕ, όπως για την υπεράσπιση του λαϊκού εισοδήματος, την Κοινωνική Ασφάλιση, για δημόσια δωρεάν Παιδεία, Υγεία... μένουμε πίσω. Δεν είναι δηλαδή μόνιμο στοιχείο στη δουλιά των οργάνων η οικοδόμηση της συμμαχίας.

Η αναδιάταξη των δυνάμεων της ΚΟΑ σε ορισμένες περιπτώσεις πήρε και τυπικό χαρακτήρα. Η κατάργηση σε κάποιους δήμους των εδαφικών ΚΟΒ και η ανάθεση σε ορισμένες ΚΟΒ Τοπικής Αυτοδιοίκησης να καθοδηγούν κινήματα, δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να γίνουν διορθωτικές αλλαγές...

• Αποτελεί το πρώτο μέρος άρθρου στην ΚΟΜΕΠ, τεύχος 6/2004, από την οποία και αναδημοσιεύεται. Το δεύτερο μέρος θα δημοσιευτεί την επόμενη Κυριακή