Κυριακή 14 Μάη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΜΕΤΑΞΙ ΤΗΣ ΑΡΑΧΝΗΣ
Πιο ανθεκτικό κι από κέβλαρ!

Το μετάξι, με το οποίο φτιάχνουν τον ιστό τους οι αράχνες είναι πιο ανθεκτικό από οποιαδήποτε φυσική ή συνθετική ίνα! Σε αντίθεση, όμως, με το μετάξι του μεταξοσκώληκα δεν μπορεί να «καλλιεργηθεί». Οι αράχνες δε φτιάχνουν κουκούλια. Ούτε και μπορείς να βάλεις πολλές σε μικρό μέρος, γιατί είναι κανίβαλοι και θα έτρωγε η μια την άλλη. Η μόνη εναλλακτική λύση είναι η τεχνητή παραγωγή, αν βέβαια γίνει πλήρως κατανοητή η διαδικασία και τα υλικά παραγωγής του μεταξιού της αράχνης.

Ενα μέρος της διαδικασίας αυτής αποκαλύφθηκε πρόσφατα από τον Φριτς Βόλραθ, ο οποίος προς έκπληξή του διαπίστωσε ότι οι αράχνες φτιάχνουν το μετάξι τους με παραπλήσια διαδικασία με εκείνη που κατασκευάζονται και οι συνθετικές ίνες, όπως το νάιλον: περνούν το υλικό κατασκευής μέσα από ένα όξινο μπάνιο που το σκληραίνει.

Ο Βόλραθ, μελετώντας μια συνήθη αράχνη των κήπων παρακολούθησε τη διαδικασία κατασκευής του ιστού. Πριν την είσοδο στον αγωγό εξόδου, το υλικό είναι πρωτεΐνες σε υγρή μορφή. Μέσα στον αγωγό, εξειδικευμένα κύτταρα αφαιρούν μόρια νερού από τις πρωτεΐνες, ενώ ιόντα υδρογόνου από το αφαιρούμενο νερό διοχετεύονται στο επόμενο τμήμα του αγωγού, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εκεί ένα όξινο μπάνιο, μέσω του οποίου περνά το αφυδατωμένο μείγμα. Οταν οι πρωτεΐνες έρθουν σε επαφή με το οξύ διπλώνουν και σχηματίζουν μεταξύ τους γέφυρες σκληραίνοντας και δημιουργώντας το μετάξι.

Η ανακάλυψη αυτή ίσως βοηθήσει στη βιομηχανική παραγωγή μεταξιού αράχνης. Οι βιολόγοι έχουν ήδη εντοπίσει πολλά από τα γονίδια που παράγουν τις σχετικές πρωτεΐνες και ετοιμάζονται να τα εισαγάγουν σε βακτήρια για την παραγωγή υγρού μεταξιού σε ποσότητες. Το μετάξι της αράχνης έχει και ένα άλλο πλεονέκτημα. Είναι πιο ανθεκτικό και ελαστικό ακόμα κι απ' το κέβλαρ, την πιο ανθεκτική ίνα που κατασκεύασε ο άνθρωπος. Αλλά, αντίθετα, με το κέβλαρ (που χρησιμοποιείται και σε αλεξίσφαιρα γιλέκα) το μετάξι της αράχνης είναι ανακυκλώσιμο. Οπως λέει χαρακτηριστικά ο Βόλραθ, «όταν παλιώσει το πουκάμισό σου, μπορείς κάλλιστα να το φας, όπως και η αράχνη τρώει τον ιστό της».


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: Discover


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ