Associated Press

Βετεράνοι του αντιαποικιοκρατικού πολέμου στο κτήμα που μόλις έχουν καταλάβει

«Οχι μόνον δε θα εμποδίσουμε τις καταλήψεις, αλλά αυτές θα κλιμακωθούν εάν υπάρξει αντίδραση... Θέλουμε τη γη μας και θα την πάρουμε με οποιοδήποτε δυνατό τρόπο», σημείωσε μιλώντας την περασμένη Τετάρτη σε πλήθος εκατοντάδων οπαδών του κόμματός του. Η επόμενη φράση του δεν άφησε αμφιβολίες για τις πραγματικές του προθέσεις. Οπως υποστήριξε «για να ορθοποδήσει η χώρα δε χρειάζονται μόνον οι περίπου 1.000 φάρμες που τελούν υπό κατάληψη, αλλά το 50% των 12.000.000 εκταρίων καλλιεργήσιμης γης» που κατέχει συνολικά η μειοψηφία των λευκών γαιοκτημόνων, που εκπροσωπούνται από την Ενωση Εμπορικών Αγροκτημάτων. Οπερ μεθ' ερμηνευόμενο σημαίνει πως μετά και την - όπως φαίνεται - οριστική ρήξη των σχέσεων ανάμεσα σε Λονδίνο και Χαράρε, το ξαναμοίρασμα της καλλιεργήσιμης γης στη Ζιμπάμπουε θα γίνει δίχως την παροχή ικανών - ίσως και οποιωνδήποτε...- αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες.

Αν η υπόθεση πάρει τελικώς αυτή την τροπή, οι εμφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στις σχέσεις της Ζιμπάμπουε με τη Βρετανία και άλλες οικονομικές κραταιές δυνάμεις, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Ομως, αυτό είναι κάτι που για την ώρα φαίνεται πως είναι το λιγότερο που απασχολεί την ηγεσία της χώρας. Αντίθετα, απασχολεί περισσότερο τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, απ' τους κόλπους της οποίας το «Κίνημα Δημοκρατικής Αλλαγής» φαίνεται να αναδεικνύεται ως ικανότερο να «εκφράσει» μία σημαντική μερίδα ψηφοφόρων.

Ετσι, ενόψει των επικείμενων εκλογών, ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ο άνθρωπος που πριν 20 χρόνια ηγήθηκε, μεταξύ άλλων, του αγώνα της ανεξαρτησίας κατά της αποικιοκρατικής δύναμης (Βρετανία), φαίνεται σήμερα αποφασισμένος να τα παίξει όλα για όλα. Το ζήτημα είναι γιατί φαίνεται τώρα αποφασισμένος και γιατί δεν πήρε, μέσα στα είκοσι συναπτά χρόνια που παραμένει στην εξουσία, τα ριζοσπαστικά μέτρα που ο ίδιος σήμερα προτείνει για το θέμα της αγροτικής μεταρρύθμισης.

Τα «ελαφρυντικά» στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας παραμονής του κόμματος «ΖΑΝU» στην εξουσία είναι πολλά. Μετά από έναν αιματηρό πόλεμο με τους Βρετανούς αποικιοκράτες, η χώρα έπρεπε να σταθεί στα πόδια της, αποφεύγοντας το ενδεχόμενο ενός εμφύλιου σπαραγμού. Μέσα σ' αυτά τα πρώτα δέκα χρόνια, ο αγώνας δόθηκε - και κερδήθηκε εν πολλοίς - στην αρένα οικοδόμησης μίας βασικής υποδομής στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και της γεωργίας. Κατά τα βρετανικά και διεθνή ΜΜΕ, η καλή οικονομική κατάσταση της πρώην Ροδεσίας (όπως λεγόταν επί αποικιοκρατίας η Ζιμπάμπουε) βοήθησε, μεταξύ άλλων, στην επίτευξη αυτών των στόχων. Αργά αλλά σταθερά φάνηκε πως η μακρά παραμονή των κυβερνώντων στην εξουσία τούς έφθειρε... Δεν ήταν όμως ο μόνος παράγοντας που συνέτεινε στη σημερινή κατάσταση.

Δραματικές ήταν οι επιπτώσεις από τις ολέθριες υποδείξεις οικονομικής πολιτικής ξένων παραγόντων, τα δυσβάσταχτα δάνεια διεθνών θεσμικών οργανισμών (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα), αλλά και η επιμονή της Γηραιάς Αλβιόνας να έχει τον πρώτο, αν όχι τον κύριο λόγο, στην καθορισμό της ταυτότητας κατόχου του συντριπτικού ποσοστού της εύφορης γης στη Ζιμπάμπουε μέσω διάφορων συμφωνιών (π.χ., Συμφωνία του Λάνκαστερ 1979, άλλες μεταγενέστερες αλλά ελάσσονος σημασίας συμφωνίες που είχαν ως αποτέλεσμα να «παγώσει» το 1990 - '91 η «οικονομική βοήθεια» που χορηγούσε η Μ. Βρετανία προκειμένου να εκχωρηθεί - κατόπιν αποζημιώσεων - ένας μικρός αριθμός τσιφλικιών από τους λευκούς γαιοκτήμονες στην κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε)... Ωστόσο, ακόμη και κάτω από τους όρους που συνόδευαν τις συμφωνίες για την εκχώρηση αγροκτημάτων της λευκής μειοψηφίας στο κράτος της Ζιμπάμπουε, η κυβέρνηση Μουγκάμπε «έπαιξε», ξεχνώντας ως επί το πλείστον τους πάμφτωχους αγρότες της χώρας. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένα στοιχεία που δόθηκαν από την ίδια την κυβέρνηση Μουγκάμπε, με το σκεπτικό της «διαφάνειας» και τη λογική του «δεν έχουμε τίποτε να κρύψουμε», προκύπτει ότι οι πλουσιότερες εκτάσεις που ήρθαν στην κατοχή του κράτους υπό συμφωνίες των δύο τελευταίων δεκαετιών, δόθηκαν σε υπουργούς της κυβέρνησης, σε δικαστές φίλα προσκείμενους στο κυβερνών κόμμα «ZANU», σε στρατιωτικούς αξιωματούχους, και κομματικά στελέχη της κυβερνώσας παράταξης που σχημάτισαν σιγά σιγά μία ισχνή μειοψηφία μαύρων, αυτή τη φορά, πλουτοκρατών...

Γι' αυτό, και παραμένει θολό, αν όχι αβέβαιο, εάν η πάλη που έχει ξεκινήσει στο πεδίο της αγροτικής μεταρρύθμισης θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς της σύγχρονης κοινωνίας της χώρας. Φαίνεται, δηλαδή, επί του παρόντος, πως οι μικροαστοί που κυνηγούν το πενιχρό μεροκάματο κάνοντας δουλιές του ποδαριού στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ζιμπάμπουε (ας μην ξεχνάμε πως η ανεργία ξεπερνά το 50%!), δε φαίνονται διατεθειμένοι να μιμηθούν το παράδειγμα των χιλιάδων βετεράνων - και μη... - του πολέμου της ανεξαρτησίας που υψώνουν τις γροθιές τους ενάντια στους μεγαλοτσιφλικάδες. Ετσι, δυσπιστώντας απέναντι στην εμφανή συνεργασία του κινήματος των βετεράνων με την κυβέρνηση του Ρόμπερτ Μουγκάμπε, δεν κάνουν το πρώτο και ίσως μοιραίο βήμα για τη διεκδίκηση μίας καλύτερης ζωής.

Τι σημαίνει αυτό; Σύμφωνα πάντα με όσα μπορεί να διακρίνει από τις ανταποκρίσεις του ξένου Τύπου, η ηχώ της αγωνιστικής φωνής των βετεράνων του πολέμου που ακούγεται σήμερα στα περίπου 1.000 υπό κατάληψη αγροκτήματα φθάνει στα αστικά κέντρα εξασθενημένη και αδύναμη να ανάψει τη φλόγα για το δόσιμο οριστικών λύσεων στα παλιά και νέα προβλήματα που δημιούργησε η αποικιοκρατική κατοχή. Γεγονός, που εξηγεί γιατί το αντιπολιτευόμενο «Κίνημα Δημοκρατικής Αλλαγής» (ένα κόμμα που χρηματοδοτήθηκε και δημιουργήθηκε με την ολοφάνερη συμμετοχή, αν όχι πρωτοβουλία, της λευκής μειοψηφίας των Ευρωπαίων μεγαλοτσιφλικάδων), παλεύει να υπερτερήσει, με αξιώσεις, έναντι του κόμματος του Ρόμπερτ Μουγκάμπε στα αστικά κέντρα της χώρας.

Ετσι, παρά τις προεδρικές υποσχέσεις και τις ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται μέρα με τη μέρα, δε θα πρέπει κανείς να αναμένει μία ταχύτατη λύση στο επί μία 20ετία ανεπίλυτο ζήτημα του δίκαιης αναδιανομής της καλλιεργήσιμης γης στη Ζιμπάμπουε. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η κρίση θα παραταθεί τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, καθώς μέχρι τον Αύγουστο θα πρέπει να έχουν διεξαχθεί οι γενικές εκλογές στη Ζιμπάμπουε.