Κυριακή 3 Οχτώβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
ΙΣΤΟΡΙΑ
Δύο κόσμοι

Εμφύλιος. Εκτέλεση αγωνιστών
Εμφύλιος. Εκτέλεση αγωνιστών
Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αλήθεια» το βιβλίο του Ηλία Παπαδημητρίου «ΑΠΑΝΤΗΣΗ», με εισαγωγή - επίμετρο του Κ. Κάππου.

Στο βιβλίο ο συγγραφέας εξιστορεί γεγονότα των χρόνων της Κατοχής και του εμφυλίου πολέμου στην περιοχή της Αργολίδας, γεγονότα στα οποία ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν άμεση αγωνιστική συμμετοχή και πλήρωσαν γι' αυτήν ακριβό τίμημα, όπως και οι χιλιάδες άλλοι αγωνιστές του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Πρέπει να σημειωθεί ότι το βιβλίο είναι εξαιρετικά επίκαιρο, και για το λόγο ότι η Αργολίδα αποτελεί το χώρο στον οποίο, οι ιστορικοί που έχουν κατατάξει εαυτούς στο λεγόμενο «νέο κύμα», στηρίζουν κατά κύριο λόγο τις αναλύσεις και τα συμπεράσματά τους, προκειμένου να αναποδογυρίσουν την ιστορία και να κατασυκοφαντήσουν το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, το ΔΣΕ. Και από αυτή την άποψη το «ΑΠΑΝΤΗΣΗ» είναι μια απάντηση στα κείμενά τους, πιο ειδικά στο κείμενο του καθηγητή Στάθη Καλύβα για την «κόκκινη τρομοκρατία».

Θυμίζουμε στους αναγνώστες του «Ριζοσπάστη», ότι σύμφωνα με γραπτά των ίδιων των εκπροσώπων του «νέου κύματος» (Μαρκ Μαζάουερ, Στάθη Καλύβα, Νίκου Μαραντζίδη και των άλλων):

α) Οι νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά το 1989 - 1991 (δηλαδή, μετά τη σχεδόν καθολική κυριαρχία της αντεπανάστασης, λέμε εμείς), επέτρεψαν στην έρευνα της ιστορίας να προχωρά απελευθερωμένη από ιδεολογικές παρωπίδες κλπ.

β) Ενα βασικό μεθοδολογικό εργαλείο είναι «η τάση προς το μερικό και το τοπικό». Που θα πει, ότι μελετούν την ιστορία, όχι με βάση «τις γενικεύσεις που συσκοτίζουν την εικόνα», αλλά με βάση «τον εμπειρικό έλεγχο που στηρίζεται στις τοπικές πηγές, στα τοπικά αρχεία» κλπ.

Είναι πράγματι χρήσιμο να ανατρέχει ο ερευνητής και σε τοπικές πηγές, με σκοπό να του χρησιμεύσουν ως «συμπλήρωμα» των γενικών εξελίξεων που διαμορφώνουν το τοπικό. Στην αντίθεση περίπτωση, όταν δηλαδή ανατρέχει στο τοπικό, με σκοπό να ανατρέψει το γενικό, όπως κάνουν οι του «νέου κύματος», τότε είναι φυσικό, η προσφυγή στις τοπικές πηγές να μην περιλαμβάνει βιβλία και μαρτυρίες όπως του Ηλία Παπαδημητρίου.

Ετσι, στα πλαίσια της αντιεπιστημονικής μεθοδολογίας τους (της τάσης προς το μερικό και τοπικό) οι έρευνές τους «πατάνε» σε επιλεγμένες πηγές, κατά συνέπεια στηρίζονται στην αυθαιρεσία. «Πατάνε» σε μαρτυρίες κατοίκων (ποιων ακριβώς κατοίκων;) και σε πρακτικά δικαστηρίων πολιτικής σκοπιμότητας. Οπως εκείνο της Κορίνθου, που το 1947 «δίκασε» τον Δωρή και τους συνεργάτες του, οι οποίοι είχαν διαπράξει εγκλήματα κατά των ΕΑΜιτών, και τους αθώωσε πανηγυρικά! Ανάλογο δικαστήριο, ωστόσο, δεν αθώωσε τον συγγραφέα του «ΑΠΑΝΤΗΣΗ», αν και δεν είχε διαπράξει εγκλήματα. Τον έστειλε στη φυλακή για 22 χρόνια!

Γράφει ο Στάθης Καλύβας για τις οικογένειες Παπαδημητρίου - Δωρή (βλέπε Μαρκ Μαζάουερ, «Μετά τον πόλεμο», σελ. 196): «Η ανάλυση των συστατικών στοιχείων της εμφύλιας βίας είναι μια πιο δύσκολη υπόθεση. Τα γεγονότα στο Δούκα για παράδειγμα αποτελούν περίπτωση πολιτικής βίας ή προσωπικής βεντέτας; Για τους δικαστές του Ναυπλίου καθώς και για τους κατοίκους του Δούκα (τότε και τώρα), τα γεγονότα αυτά αποτελούσαν καθαρή περίπτωση οικογενειακής βεντέτας. "Οπως είναι γνωστό σε όλους", επισημαίνει μία ένορκη κατάθεση του 1945, "η οικογένεια Δωρή είχε εμπλακεί σε μια πολύχρονη διαμάχη με την οικογένεια Παπαδημητρίου. Και είναι ευρέως γνωστό ότι οι μεν στράφηκαν στους Ιταλούς και οι δε στους αντάρτες προκειμένου να πάρουν εκδίκηση, αλλά το μίσος αυξανόταν, κατά πάσα πιθανότητα επειδή δεν ήταν ικανοποιημένοι από το μέγεθος της εκδίκησης". Η κατάθεση αυτή είναι αποκαλυπτική στο βαθμό που επισημαίνει τον πυρήνα της εμφύλιας βίας: δεν έχουμε να κάνουμε ούτε με καθαρή οικογενειακή βεντέτα ούτε για αμιγή πολιτική βία, αλλά και για τα δύο ταυτόχρονα».

...Και στη σελίδα 197: «Περιγράφοντας τη βία που έπληξε το χωριό του, ένας κάτοικος του Δούκα κατέφυγε στην αλληγορία που είχε χρησιμοποιήσει ο Γερμανός διοικητής από το Μαλανδρένι: "Εμπλεξαν, κι από εκεί και πέρα έγινε Τέξας"»!..

Το είπε, λοιπόν, και ο Γερμανός!.. Εμπλεξαν! Οχι ότι οι Παπαδημητρίου πολεμούσαν κατά των κατακτητών και οι Δωρήδες συνεργάζονταν με τους κατακτητές!!

Τι ακριβώς επιχειρείται εδώ από το «νέο κύμα»;

α) Να... τεκμηριωθεί μέσα από το δήθεν τοπικό (με σκοπό να αναχθεί αυτό σε γενικό), ότι το ΕΑΜ δεν ήταν ένα ιδεολογικοπολιτικό κίνημα, αλλά ότι είχε ως κύριο χαρακτηριστικό του τη συσπείρωση, που οφειλόταν σε άλλα κίνητρα μη ιδεολογικά (ποταπά κατά κανόνα) ή και σε κίνητρα πολιτικά, ανακατωμένα όμως με κίνητρα μη πολιτικά. Φανερός ο στόχος τους να ευτελίσουν ένα μεγάλο αυθεντικό λαϊκό κίνημα, στο όνομα της αμερόληπτης (!) έρευνας... Να ακυρώσουν τη γιγάντια πάλη του ΕΑΜ κατά της τριπλής κατοχής.

β) Να εμφανίσουν τους ταγματασφαλίτες και τους άλλους συνεργάτες των κατακτητών λίγο - πολύ ως αθώα θύματα, που οι περιστάσεις τούς εξώθησαν να περάσουν με την άλλη πλευρά (sic), βεβαίως και «η κόκκινη τρομοκρατία» κατά αμάχων και αθώων!! Αμαχους και αθώους ονοματίζουν τους ταγματασφαλίτες και στιγματίζουν τη δίκαιη τιμωρία αυτών και των άλλων συνεργατών των Γερμανοϊταλών!

Στο βιβλίο του Ηλία Παπαδημητρίου τα γεγονότα εξιστορούνται με τρόπο απλό, αυθεντικό. Να λίγα μικρά αποσπάσματα:

...«Ολοι αυτοί οι οργανωτές και καθοδηγητές ήταν όλοι τους κομμουνιστές οι οποίοι είχαν αποδράσει από τις φυλακές και τα ξερονήσια... Αυτοί μας μιλούσαν για τους σκοπούς, τα οράματα και τα ιδανικά του ΕΑΜ. Για μια καλύτερη και ανθρώπινη ζωή. Για την καταπολέμηση της φτώχειας, της αρρώστιας, της πείνας και της εξαθλίωσης.

Πολύ γρήγορα όλα τα χωριά και τα γύρω βουνά γέμισαν από αντάρτες. Από ομάδες έγιναν τάγματα, συντάγματα. Στο χωριό μας, το Δούκα, εγκαταστάθηκε φρουραρχείο με 12 αντάρτες, με επικεφαλής φρούραρχο τον Τοτό, παλιό Ακροναυπλιώτη κομμουνιστή... Οι μαυραγορίτες, οι ζωοκλέφτες και κάθε κακοποιός εξαφανίστηκαν και δεν ξανακούστηκαν» (σελ. 32-34).

...«Στο χωριό ζούσαμε μια ζωή ανούσια και κακομοιριασμένη. Οι κομμουνιστές αντάρτες μάς έμαθαν ότι και η υποταγή και η υπομονή δεν είναι αρετές. Ο Γιάννης Παππάς από το Νιοχώρι του Αργους - σκοτώθηκε αργότερα στο Δημοκρατικό Στρατό - είχε ρίξει το βάρος και την προσοχή του στην προσπάθεια για την οργάνωση των νέων στην ΕΠΟΝ. Γίναμε αμέσως μέλη της» (σελ. 37).

...«Η οικογένειά μου ήταν από τις πρώτες που οργανώθηκε ύστερα από τόσα που είχαμε υποφέρει από τους κατακτητές και τους συνεργάτες τους. Το σπίτι έγινε κέντρο διερχομένων ανταρτών και πολλές φορές μοιραζόμασταν το λιγοστό ψωμί μας μαζί τους. Με τα προικιά της αδερφής μου, το γιούκο, στρώναμε στους αντάρτες και κοιμόντουσαν γεμίζοντας ψείρες τις μπατανίες. Η μάνα μου και η αδερφή μου δούλευαν στην Εθνική Αλληλεγγύη» (σελ. 35-36).

Αυτή ήταν η μία πλευρά. Και η άλλη, η απέναντι:

...«Τα όπλα τα πρόδωσαν στους Ιταλούς καραμπινιέρους οι αδελφοί Δωρή, Σωτήρης και Βασίλης. Οι Ιταλοί άρχισαν τα βασανιστήρια. Τη μάνα μου τη βασάνισαν μέχρι αναισθησίας... την αδερφή μου την έδεσαν σε μια κολόνα στη μέση στο μαγαζί των Δωραίων, την έγδυσαν και αυτά τα κτήνη οι Δωρήδες της έκαναν, όπως και οι Ιταλοί, πρόστυχες χειρονομίες» (σελ. 20).

...«Τον Παναγιώτη Κωστάκη δεν τον σκότωσαν μια και έξω, αλλά τον βασάνισαν. Τον κομμάτιασαν... η γυναίκα του Τσέκα από την Τζιρίστρα, αυτή η ύαινα, ορμά στη ζώνη του άντρα της και αρπάζει το μαχαίρι και κόβει του Κωστάκη από τη ρίζα όλα τα γεννητικά του όργανα» (σελ. 48).

...«Την Αντωνία Κορδωμένου, σύζυγο του Σταύρου Δελή, την κυνήγησαν με πέτρες ενώ θέριζε στο Καπαρέλι... Την ίδια μέρα τη βρήκαν νεκρή στη θέση Στρουγκίτσα».

...«Στη Λυρκεία η οικογένεια Παπαγεωργίου είχε έναν αξιωματικό στην αστυνομία και έναν αρχιφύλακα της αγροφυλακής, που συνεργάζονταν με τα τάγματα Ασφάλειας και τους Γερμανούς. Σε αυτό το χωριό πήγε ο Ιάσων Μπούκουρας στέλεχος του ΚΚΕ και εθνοσύμβουλος. Ο Πέτρος Παπαγεωργίου έφερε τους Γερμανούς στο χωριό και πιάσανε τον Ιάσονα. Ενας Κατωμπελεσιώτης είπε ότι ο Ιάσονας είναι παρτιζάνος. Οι Γερμανοί τον εκτέλεσαν επί τόπου» (σελ. 39).

...«Στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ οι Γερμανοτσολιάδες δεν άφησαν σπίτι ή αποθήκη που να μη του βάλουν φωτιά» (σελ. 41-42).

Αυτές είναι, κύριοι του «νέου κύματος», οι δύο «πλευρές» που συγκρούστηκαν τότε και αργότερα.


Μ. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ