Το βράδυ της 5ης Αυγούστου 2004 έληξε η ζωή του καθηγητού Πολιτικής Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος Αλεξάνδρου Ι. Δεσποτόπουλου. Είχε αποφοιτήσει από το Α΄ Γυμνάσιο Αθηνών με βαθμό Αριστα. Και σε όλη τη ζωή του αρίστευε στην επιτέλεση του καθήκοντος.

Οι φίλοι του και όσοι έτυχε να συνεργαστούν μαζί του δεν λησμονούν την απέραντη καλοσύνη του και τη σεμνότητα και την ευπροσηγορία του, ισάξιες προς τη νοητική ρώμη του και την πολύπλευρη επιστημοσύνη του. Και στον πόλεμο, έφεδρος ανθυπολοχαγός, και στην Κατοχή αντιστασιακός, έδρασε με γενναιότητα και με σωφροσύνη, και προσηλωμένος στις επιταγές του ανθρωπισμού. Πολλοί του οφείλουν τη σωτηρία της ζωής τους και άλλοι βοήθειά του πολλαπλή.

Στην Ιστορία θα μείνει προπάντων ως ο Ιστορικός με προσωπική έμπνευση και πολιτική οξυδέρκεια, ο αμερόληπτος και δίκαιος, ο αδέσμευτος από μεθοδολογικές προκαταλήψεις, ο ικανός για την αναγνώριση της συμβολής και του προσωπικού παράγοντος και των κοινωνικών περιστάσεων και του κρίσιμου χρόνου στην απόφαση και στην έκβαση των πολιτικών εγχειρημάτων.

Κλασικό είναι το ρηξικέλευθο σύγγραμμά του «Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας και η απελευθέρωσις της Ελλάδος», θησαυρός ιστορικών γνώσεων και πολιτικής σοφίας. Πειστικότατα προβάλλουν την ιστορική αλήθεια, με ορθή ανίχνευση και αξιολόγηση των καταστάσεων και των πράξεων, τα εξαίρετα επίσης έργα του: «Η απόφασις περί της Ελληνικής Επαναστάσεως», «Η συμβολή της Ελλάδος στην έκβαση των δύο παγκοσμίων πολέμων», «Η πολεμική προπαρασκευή της Ελλάδος, 1923-1940». Πολυτιμότατη, εξάλλου, υπήρξε η συνεργασία του για τη συγκρότηση της πολύτομης Ιστορίας του Ελληνικού Εθνους της «Εκδοτικής Αθηνών».

Ο δίδυμος αδελφός του Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, Ακαδημαϊκός, τον θεωρούσε και τον θεωρεί πνευματικά ισότιμο και ηθικά υπέρτερό του.