Το ευρωπαϊκό όνειρο, που έφτασε να διαφημίζεται ακόμη και στα παιδιά, μέσα από τις σχολικές αίθουσες και τα βιβλία, έχει από καιρό ξεθωριάσει για όλους, όσοι γεύονται τις συνέπειες της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής. Τα λόγια τους είναι περιττά. Μιλούν τα έργα τους.
- Η μόρφωση από δικαίωμα μετατρέπεται σε ολοένα και ακριβότερο εμπόρευμα, που ανάλογα με το πορτοφόλι σου αγοράζεις...
Η ιδιωτική εκπαίδευση αυξάνει τις πωλήσεις της και ο ρόλος της αναβαθμίζεται, ενώ η δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση αθόρυβα και σταδιακά καταργείται. Ξεκινώντας από την Ανώτατη βαθμίδα, εκβιάζεται να λειτουργήσει ανταγωνιστικά και «ανταποδοτικά», σαν αυτοχρηματοδοτούμενη επιχείρηση. Σχολεία και ΑΕΙ - ΤΕΙ παραδίνονται σκόπιμα στη φτώχεια. Οχι γιατί λείπουν οι πόροι, αλλά γιατί στρατηγική επιλογή της ΕΕ είναι ο κρίσιμος αυτός τομέας να γίνει βορά των εμπόρων της γνώσης και των ιδιωτών χρηματοδοτών του, ακόμη πιο στενά «να συνδεθεί με τις ανάγκες» και τις απαιτήσεις τους. Απώτερος στόχος: η ολοσχερής ιδιωτικοποίηση. Η πλήρης δηλαδή απελευθέρωση της «αγοράς των εκπαιδευτικών υπηρεσιών», η κατάργηση κάθε διάκρισης και προνομιακής χρηματοδότησης της «δημόσιας» εκπαίδευσης απέναντι στην ιδιωτική, στο όνομα του υγιούς ανταγωνισμού και της κατάλυσης του «εκπαιδευτικού κρατικού μονοπωλίου»!
- Το μορφωτικό επίπεδο της νεολαίας χαμηλώνει δραματικά και οι ορίζοντες της σκέψης της κλείνουν, μαζί με τις πόρτες για εργασία και ζωή με δικαιώματα...
Η όποια μορφωτική λειτουργία του σχολείου ακυρώνεται, ενώ το επιστημονικό και κοινωνικό περιεχόμενο της Ανώτατης Εκπαίδευσης βάλλεται από παντού. Τη διαχρονική γνώση και γενική παιδεία υποκαθιστούν οι ρηχές «καταρτίσεις» για τις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς και μια πληθώρα ξεκάρφωτες πληροφορίες, που διαλύουν τη σκέψη των νέων ανθρώπων και καλλιεργούν την αποστροφή για το σχολείο και τη μόρφωση μαζί. Γιατί η «διά βίου κατάρτιση», αυτή η κορωνίδα της ευρωπαϊκής πολιτικής για την εκπαίδευση, δε σημαίνει «γηράσκω αεί διδασκόμενος», αλλά παραμένω ισόβια αμαθής και καταδικασμένος να κυνηγώ εφ' όρου ζωής «καταρτίσεις». Αλλωστε, το προβαλλόμενο από την ΕΕ αξίωμα για τη βασική εκπαίδευση (Δημοτικό, Γυμνάσιο) είναι το «μαθαίνω πώς να μαθαίνω». Εκπαιδεύομαι δηλαδή στους τρόπους με τους οποίους θα καταρτίζομαι για όλη την υπόλοιπη ζωή μου (υποτυπώδης χρήση Η/Υ, Ιντερνετ, επικοινωνιακή εκμάθηση ξένης γλώσσας), αντί να καταχτώ τη γνώση. Κι όλα αυτά, γιατί για την ΕΕ, χρήσιμη γνώση είναι αυτή που αυξάνει τα κέρδη των πολυεθνικών, «ποιοτική» εκπαίδευση είναι αυτή, που αναπαράγει άβουλους, ευέλικτους και προσαρμοστικούς στην ολοένα και πιο σκληρή εκμετάλλευση, «απασχολήσιμους». Γι' αυτό άλλωστε, η Στρογγυλή Τράπεζα των Ευρωπαίων Βιομηχάνων είναι αυτή που πρώτη απ' όλους έριξε το σύνθημα «κατάρτιση από τα σπάργανα έως τα σάβανα»!
- Οι φραγμοί και τα εμπόδια για τη μόρφωση των φτωχότερων παιδιών γιγαντώνουν, για να προοδεύσουν οι λίγοι και εκλεκτοί...
Ηδη, το 1/4 των αποφοίτων του Γυμνασίου στη χώρα μας εγκαταλείπει άθελά του κάθε μορφή εκπαίδευσης και εκτίθεται απροστάτευτο στους κινδύνους της βάναυσης εποχής. Η ΕΕ όμως, δεν αρκείται ούτε στη βίαιη αποβολή χιλιάδων μαθητών από το σχολείο, ούτε στην πρόωρη εξώθηση των φτωχότερων παιδιών στην υποβαθμισμένη επαγγελματική εκπαίδευση των ΤΕΕ. Μέσα στο διπλό ανισότιμο δίκτυο Λύκειο - ΤΕΕ και ΑΕΙ - ΤΕΙ ένας πιο σκληρός ταξικός διαχωρισμός οικοδομείται, με πολλούς τύπους και ταχύτητες σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Με μέσον μάλιστα την αξιολόγηση, σχολεία και ανώτατες σχολές θα κατηγοριοποιούνται και θα διαβαθμίζονται ανάλογα με την κοινωνική θέση της πελατείας τους και τα έσοδα από τις επιχειρηματικές τους πρωτοβουλίες. Συνολικά όμως, στο παρδαλό παζάρι της εκπαίδευσης, η αμάθεια είναι το πιο διαδεδομένο και προσιτό εμπόρευμα. Γιατί πάνω απ' όλα, ανταγωνιστική εκπαίδευση είναι αυτή που αποκλείει χιλιάδες νέους από τη μόρφωση, ώστε να προοδεύσει με καλύτερους όρους η μικρή εκείνη ελίτ, που αύριο θα τους εξουσιάζει.
- Οι ψεύτικες αξίες και τα αντικοινωνικά πρότυπα της αγοράς πολιορκούν τη νεολαία...
Επιχειρηματίες και στελέχη του ΣΕΒ μπαινοβγαίνουν σε σχολεία και πανεπιστήμια σε μια εκστρατεία μαζικού προσηλυτισμού και καθυπόταξης της νεολαίας στις καπιταλιστικές λογικές και πρότυπα, περί ανταγωνισμού, ατομικισμού, επιχειρηματικότητας κλπ. Σεμιναριακού τύπου διδασκαλίες (Αγωγή Υγείας, Καταναλωτή, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Κυκλοφοριακή αγωγή, Επιχειρηματικότητα, Εθελοντισμός κ.ά.) διεκδικούν ταυτόχρονα, την είσοδό τους στο σχολικό πρόγραμμα. Μαθήσεις που εκτός από την υποκατάσταση της όποιας γνώσης και γενικής παιδείας με μπόλικη σύγχυση και αποπροσανατολισμό, έχουν ακόμη ένα βασικό στόχο: να εμφυτεύσουν στους νέους τη «συνείδηση του Ευρωπαίου πολίτη». Του «πολιτισμένου» δηλαδή ανθρώπου, που έχοντας ξεπεράσει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις περί κεκτημένων, δε θα αγωνίζεται για πράγματα τόσο απαρχαιωμένα στον εκλεπτυσμένο κόσμο μας, όπως το δικαίωμα στην εργασία, στην περίθαλψη, στη μόρφωση, στις δημοκρατικές ελευθερίες και δε θα απαιτεί το φυσικό του δικαίωμα στη ζωή με ασφαλή διατροφή, καθαρό περιβάλλον, ανθρώπινους όρους διαβίωσης και εργασίας. Ανθρώπους που μαθαίνουν να σκέφτονται για τους καπιταλιστές, πριν τους καπιταλιστές και να νιώθουν τελικά ότι για όλα τα δεινά τους ευθύνονται οι ίδιοι αποκλειστικά και όχι οι εκμεταλλευτές τους.
Αγώνας για Λαϊκή Παιδεία και Πολιτισμό
Δεν είναι βέβαια άθλος, αλλά αθλιότητα η πολιτική που επιστρατεύει την εκπαίδευση στη μάχη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, στον οικονομικό δηλαδή πόλεμο των ευρωπαϊκών μονοπωλίων με τους ανταγωνιστές τους. Η εκπαίδευση δεν είναι μέσον για την άντληση υπερκερδών με την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων, αλλά για την απελευθέρωσή τους από την άγνοια και το μόχθο της επιβίωσης.
Η μόνη αποτελεσματική απάντηση στην επέλαση της αμορφωσιάς και της βαρβαρότητας είναι η προβολή και η διεκδίκηση μιας εκπαίδευσης αντάξιας των πόθων και των σύγχρονων απαιτήσεων λαού και νεολαίας, μιας εκπαίδευσης συνδεδεμένης με τις δικές μας ανάγκες και όχι με 'κείνες της καπιταλιστικής αγοράς.
Μια τέτοια εκπαίδευση έχει πρωταρχική προϋπόθεση τη γενική και καθολική ανύψωση του πνευματικού επιπέδου των νέων, πλούσιων των φτωχών και άρα την κατάργηση κάθε μορφής ιδιωτικοποίησης και ιδιωτικής εκπαίδευσης, μέσα από τον αγώνα για ΕΝΑ σχολείο, κοινό για όλους τους μαθητές ως την ενηλικίωσή τους, χωρίς ταξικές, φυλετικές και γεωγραφικές διακρίσεις, ΕΝΙΑΙΟ και ΔΩΔΕΚΑΧΡΟΝΟ. Σχολείο γενικής εκπαίδευσης, που δε θα παράγει εξαρτήματα για τη μηχανή της ανταγωνιστικότητας, αλλά θα διαμορφώνει ολόπλευρα την ανθρώπινη προσωπικότητα με κρίση, συναίσθημα, βούληση και προπαντός συνείδηση της θέσης και των συμφερόντων της στην κοινωνία, στόχος που είναι το μόνο ουσιαστικό εφόδιο για το νέο άνθρωπο και τη ζωή.
Στην Ευρώπη όμως της ανεργίας, της ανέχειας, των νέων μορφών υπερεκμετάλλευσης και καταπίεσης των εργαζομένων κανένας στόχος για δημόσια, δωρεάν παιδεία και πραγματικά εφόδια για την εργασία και τη ζωή δεν μπορεί να δικαιωθεί, αν δε συνοδευτεί από την ανυπακοή, την απειθαρχία και τη ρήξη με την πολιτική της ΕΕ και των εγχώριων εκφραστών της, αν δε συμβαδίσει με τον αγώνα για μια άλλη, λαϊκή οικονομία και εξουσία. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να απελευθερωθούν οι ανεξάντλητες δυνατότητες που έχουν η μόρφωση, η επιστήμη και γενικότερα ο πολιτισμός να υπηρετεί τον άνθρωπο και να δουλεύει για την απαλλαγή του από τα πνευματικά δεσμά και τις υλικές στερήσεις. Ας τον επιλέξουμε, πριν να είναι αργά.
Της ΕΛΕΝΗΣ ΜΙΛΙΑΡΟΝΙΚΟΛΑΚΗ*
*Η Ελένη Μηλιαρονικολάκη είναι υπεύθυνη του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ
Κυρίως φύλλο
Feeds
Τα κόμματα του ευρωμονόδρομου συμφωνούν
