«Βικτόρ ή τα παιδιά

στην εξουσία»

στο «Ανοιχτό Θέατρο»

Την οικουμενική ρήση «από παιδί και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια» θυμίζει το διαχρονικής αξίας έργο του Ροζέ Βιτράκ «Βικτόρ ή Τα παιδιά στην εξουσία» (1928), που παρουσιάζει το «Ανοιχτό Θέατρο». Ο σουρεαλιστής δραματουργός του Μεσοπολέμου με το έργο αυτό φτύνει κατάμουτρα την ηθικά και ψυχοδιανοητικά εκτροχιασμένη αστική τάξη, τη μεγαλοαστική «μήτρα» της, τα όργανά της (λ.χ. στρατιωτικούς, επιστήμονες), ακόμα και τους προλετάριους υπηρέτες της. Ο Βιτράκ χρησιμοποιεί το πρωταγωνιστικό πρόσωπο του έργου, τον εννιάχρονο Βικτόρ, σαν τάχα παιγνιώδες, αλλά ουσιαστικά σαρκαστικό «όχημα» της αλήθειας. Ο Βικτόρ, ελεύθερος από κάθε φραγμό, όπως οι ενήλικες της αστικής τάξης του, τη μέρα των γενεθλίων του βγάζει στη φόρα όλα τα άπλυτα των γονιών του και των ομοίων τους. Αποκαλύπτει και χλευάζει την κοινωνική αναισχυντία, την ψυχοδιανοητική παράνοια, τον τομαρισμό, τον καθωσπρεπικό κυνισμό, την υποκρισία, τις μοιχείες τους. Ο Βικτόρ, μαϊμουδίζοντας τα καμώματά τους, «καθρεφτίζει» την τάξη των γονιών του. Ο Βιτράκ, όμως, δε σταματά στην καταγγελία της σάπιας αστικής τάξης. Υπογραμμίζει και το θάνατό της, με ένα ιδιοφυές μυθοπλαστικά, υπερρεαλιστικό εύρημα. Με την απρόβλεπτη εμφάνιση του φαντάσματος της Ιντα Νεκρουά-σύμβολο της σαπιοκοιλιάς της μεγαλοαστικής τάξης, και με την εν μια νυκτί ενηλικίωση και γήρανση του Βικτόρ. Ο Βικτόρ, θνησιγενές γέννημα των σάπιων σπλάχνων της μελλοθάνατης αστικής τάξης, διαισθάνεται και το δικό του θάνατο.

Το δραματουργικό αυτό «διαμάντι» σκηνοθέτησε ευφάνταστα, γοργόρυθμα, με έμμεσα σχολιαστικό και καυστικότατο χιούμορ, ο Γιώργος Μιχαηλίδης. Συντελεστές της ενδιαφέρουσας παράστασης είναι η εύγλωττη σατιρική μετάφραση (Αλέξανδρος Κοέν). Το χρωματικά έντονο αλλά αφαιρετικό σκηνικό και τα συμβολιστικά κοστούμια (Αγνή Ντούτση), που παραπέμπουν εύστοχα στη μεταμοντέρνα «αισθητική» της σύγχρονης αστικής τάξης. Και οι συνολικά πολύ καλές ερμηνείες. Ο Δάνης Κατρανίδης κλιμακώνει το ρόλο του Βικτόρ, ξεκινώντας από τη διαβολικά παιγνιώδη «αφέλεια» και φθάνοντας ως την επίγνωση και τη «γεύση» του θανάτου. «Γεύση», στην οποία συμβάλλει εξαιρετικά η γκροτέσκα ερμηνεία του Γιώργου Στριφτάρη (Ιντα Νεκρουά). Η Ανδρη Θεοδότου με χιούμορ και εκφραστική χάρη ερμήνευσε το θηλυκό αντίποδα του Βικτόρ. Η Λίνα Μαρκάκη σάρκασε τον εθισμό των υπηρετών στον παραλογισμό των αστών, των οποίων την «τοιχογραφία» συνέθεσαν οι άξιοι και έμπειροι Ηλίας Λογοθέτης, Γιώργος Τσιτσόπουλος, Αφροδίτη Γρηγοριάδου, Ελένη Ακρίτα, Δημήτρης Γιαννόπουλος, Χρύσανθος Καγιάς.