Σπ. Μελετζής: «Αν μπόρεσα να ανταποκριθώ σ' αυτό που μου ανέθεσε το Κόμμα, δεν ξέρω. Ισως, ναι. Ισως, όχι. Η εποχή ήταν δύσκολη»

Ο Σπύρος Μελετζής γεννήθηκε στην Ιμβρο το 1906. Το 1923, φεύγει για την Αλεξανδρούπολη και από εκεί για την Αθήνα, όπου θα μαθητεύσει την τέχνη της φωτογραφίας κοντά σε εξαίρετους καλλιτέχνες. Οι πρώτες του φωτογραφικές δουλιές αναφέρονται στη φύση της Ηπείρου και στην Κεφαλονιά. Ομως, τα έργα που θα τον αναδείξουν και θα τον καθιερώσουν ως έναν από τους σπουδαιότερους φωτογράφους μας, είναι οι στιγμές που απαθανατίζει την περίοδο της Κατοχής. Η γερμανική σημαία που κυματίζει στην Ακρόπολη, οι άνθρωποι που πεθαίνουν στους δρόμους της Αθήνας, οι ΕΑΜίτες αντάρτες που αγωνίζονται στα βουνά της Ελλάδας, η Απελευθέρωση, είναι μερικά από τα θέματα των φωτογραφιών του, οι οποίες διακρίνονται όχι μόνο για την ιστορική σημασία τους, αλλά και για την υψηλή αισθητική τους. Ο Δεκέμβρης του '44 τον βρίσκει αιχμάλωτο στην Ελ - Ντάμπα της Αιγύπτου. Οταν επιστρέφει, αρχίζει πλέον να φωτογραφίζει τη φύση και τα μνημεία της Ελλάδας. Παράλληλα, παρουσιάζει τη δουλιά του σε όλο τον κόσμο και δέχεται πολλές τιμητικές διακρίσεις και βραβεία.

Το 1943 - '44 ο πρύτανης της φωτογραφίας βρέθηκε στα βουνά μαζί με τους αντάρτες και το 1986, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το ΚΚΕ προς τιμήν του, ο Σπύρος Μελετζής είχε πει για εκείνη τη δουλιά του: «Αν μπόρεσα να ανταποκριθώ σ' αυτό που μου ανέθεσε το Κόμμα, δεν ξέρω. Ισως, ναι. Ισως, όχι. Η εποχή ήταν δύσκολη. Δεν υπήρχαν τα μέσα. Υπήρχε όμως πολύς ενθουσιασμός. Μεγάλη πίστη και αγάπη στα ιδανικά του αγώνα. Κρατώ και σήμερα αυτή την πίστη και αυτή την αγάπη».

Το Γενάρη του 1994, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτογράφων ανακήρυξε τον Σπύρο Μελετζή επίτιμο πρόεδρό της, σε μια εκδήλωση που συνδιοργάνωσε με την Ενωση Καλλιτεχνών Φωτογράφων. Το Νοέμβρη του 1994, έγινε στην Αθήνα έκθεση αφιερωμένη στο έργο του. «Οσοι την είδαν - είπε τότε ο Νίκος Καραντηνός - έτρεφαν τα μάτια τους, γνωρίζοντας μια Ελλάδα της Αντίστασης με το φωτογραφικό μάτι του Σπύρου Μελετζή. Ολο αυτό το υλικό το υπερασπίστηκε, το έκρυψε στα φυλλοκάρδια του και μας το παρέδωσε ως παρακαταθήκη για κληρονομιά».

Τον Ιούλη του 1945, ο Σπύρος Μελετζής έθαψε στον τοίχο της κουζίνας του σπιτιού του και στο ταβάνι 2.200 περίπου φιλμ από την Αντίσταση και τα Δεκεμβριανά. Τριάντα χρόνια αργότερα, με μεγάλη αγωνία για το τι είχε απομείνει, ξανάβγαλε στο φως όλον αυτόν το θησαυρό ανέπαφο και τον παρέδωσε στη Νεοελληνική Ιστορία.