Δημόσια ακρόαση με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες στην Τουρκία πραγματοποιήθηκε στις 21.10.2003 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά από πρωτοβουλία του ΚΚΕ και σε συνεργασία με την ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς. Ηταν μια από τις πιο επιτυχημένες εκδηλώσεις της ομάδας, στην έδρα του Ευρωκοινοβουλίου. Στην κατάμεστη αίθουσα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, όπου έγινε η εκδήλωση, παρευρέθησαν πολλοί ξένοι και Ελληνες ευρωβουλευτές (περίπου 40) από όλες σχεδόν τις πολιτικές ομάδες και εκπρόσωποι του Τύπου.

Προσκεκλημένοι ομιλητές στην ακρόαση ήταν οι Akin Birdal πρόεδρος του SDP (Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα), Nazmi Gr εκπρόσωπος του Τμήματος Διεθνών σχέσεων του DEHAP (Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού), Kamil Tekin Srek υπεύθυνος Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του EMEP (Εργατικό Κόμμα), Kemal Okuyan γενικός γραμματέας του TKP (Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας), Saruhan Oluc από το ODP (Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης).

Η συνάντηση έγινε με πρωτοβουλία της ομάδας του ΚΚΕ στο Ευρωκοινοβούλιο ως συνέχεια της συνάντησης «Με τους κομμουνιστές για τα δημοκρατικά δικαιώματα στην ΕΕ» που είχε οργανώσει το ΚΚΕ τον Ιούλη 2003 στην Αθήνα και ήταν για πρώτη φορά που τα κόμματα αυτά είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις θέσεις τους σε ένα μεγάλο αριθμό ευρωβουλευτών των κομμάτων της ομάδας GUE/NG και άλλων ομάδων στο Ευρωκοινοβούλιο. Κι αυτό τη στιγμή που κλιμακώνεται η αντίσταση του τουρκικού λαού στη συμμετοχή της χώρας στην κατοχή στο Ιράκ και επιταχύνονται οι διαδικασίες για «επίλυση» του Κυπριακού και για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Ολοι οι ομιλητές στάθηκαν ιδιαίτερα στη δεινή πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών από το τουρκικό κατεστημένο. Εκαναν επίσης σαφές ότι οι υποτιθέμενες δεσμεύσεις προς την ΕΕ σε ό,τι αφορά στον εκδημοκρατισμό και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ανέξοδες ασκήσεις επί χάρτου που δεν αντιστοιχούν σε καμία πραγματική αλλαγή της κατάστασης. Το τουρκικό καθεστώς δε φείδεται υπογραφών σε διάφορες συνθήκες και συμφωνίες, επειδή τελικά δεν υλοποιεί καμία δέσμευση και παραμένει ένα σκληρό στρατοκρατούμενο καθεστώς, βραχίονας των ΗΠΑ στην περιοχή.

Ο Akin Birdal ανέφερε μεταξύ άλλων ότι τα προβλήματα που διαρκούν χρόνια στην Τουρκία γνωρίζουν μεγαλύτερη ένταση μετά την 11η του Σεπτέμβρη και την αυξανόμενη επιθετικότητα των ΗΠΑ, που έχει σαν αποτέλεσμα την όλο και μεγαλύτερη συρρίκνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Υπογράμμισε ότι πακέτα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων εισάγονται στη χώρα, αλλά δεν εφαρμόζονται. Ζοφερό παράδειγμα η ισχυρή καταπίεση και η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων κατά του πολέμου στο Ιράκ, οι προπηλακισμοί, οι συλλήψεις και η βάναυση κακοποίηση των διαδηλωτών και συνδικαλιστών, ορισμένων εκ των οποίων η τύχη αγνοείται. Ολοι όσοι είμαστε εδώ, σημείωσε χαρακτηριστικά, είμαστε κατά της αποστολής τουρκικών στρατευμάτων στο Ιράκ. Η τουρκική κυβέρνηση όμως επιδίδεται σε μικροπαζάρια τα οποία, χωρίς να θίξουν το τουρκικό κατεστημένο, πιστεύει ότι θα την οδηγήσουν στην ένταξη στην ΕΕ όπως εντάχθηκε και στο ΝΑΤΟ.

Δεν είναι ευχάριστο να ζει κάποιος στην Τουρκία, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Nazmi Gur, ο οποίος υπογράμμισε ότι πρόκειται για μια χώρα που επιφυλάσσει πάσης φύσεως κακές εκπλήξεις και αβέβαιο μέλλον για εκατομμύρια πολίτες της. Δε μας αρέσει να ερχόμαστε ενώπιόν σας και να καταγγέλλουμε τη χώρα μας, ούτε είμαστε προδότες, όπως πολλοί μας κατηγορούν. Ζητάμε έμπρακτες αλλαγές, ορατές στην καθημερινή ζωή των πολιτών, που ταλανίζονται από τον παραλογισμό και τις αυθαιρεσίες του κατεστημένου. Η μιλιταριστική δομή της χώρας και τα σκοτεινά παρασκήνια παραμένουν άθικτα, παρά τις όποιες «μεταρρυθμίσεις» γίνονται επί σκηνής.

Η αποστολή στρατευμάτων στο Ιράκ, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική σύγκρουση, υλοποιεί τις υποσχέσεις και τις ανειλημμένες υποχρεώσεις της τουρκικής κυβέρνησης προς τις ΗΠΑ και γίνεται για να εμποδίσει τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στα βόρεια του Ιράκ. Αναφερόμενος στην επόμενη έκθεση της Κομισιόν (το Νοέμβρη) σημείωσε ότι σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για το τουρκικό κράτος και ζήτησε να ασκηθούν πιέσεις, ώστε αυτή να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις εξελίξεις στην υπόθεση της Λεϊλά Ζανά και των άλλων κρατούμενων βουλευτών κουρδικής καταγωγής.

Οι νόμοι και το ισχύον από το 1980 Σύνταγμα της Τουρκίας είναι δημιούργημα μιας χούντας 5 στρατηγών και η κατάσταση είναι χειρότερη από το 1960, τόνισε ο Kamil Tekin Srek. Μετά και τις πιέσεις της ΕΕ υπάρχουν νέοι νόμοι, που όμως δεν εφαρμόζονται. Οι όποιες αλλαγές παραμένουν στα χαρτιά. Καμία πρόοδος δεν πρόκειται να σημειωθεί στα ανθρώπινα δικαιώματα εφόσον δεν επιλυθεί το κουρδικό ζήτημα. Η κουρδική γλώσσα είναι γλώσσα ενός μέρους της εργατικής τάξης της χώρας, μητρική και όχι ξένη γλώσσα για να διδάσκεται σε ιδιωτικά σχολεία. Τα προβλήματα και η καταπίεση που υφίστανται από το στρατοκρατικό κράτος οι Κούρδοι είναι τεράστια. Την ίδια τύχη έχουν όσοι διεκδικούν το δικαίωμα να απεργούν, να διαδηλώνουν, να συνδικαλίζονται, να έχουν κοινωνική ασφάλιση η οποία είναι είδη εν απουσία. Αυτή τη στιγμή ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων ξεπερνά τις 9.000.

Ο εκλογικός νόμος είναι αντιδημοκρατικός, υπογράμμισε ο Kamil Tekin Surek, τονίζοντας ότι η Τουρκία είναι η μοναδική χώρα όπου το όριο για να μπει ένα κόμμα στη Βουλή είναι 10%, κάτι που μας εμπόδισε με 6,2% να εκπροσωπηθούμε στο τουρκικό Κοινοβούλιο. Πολλά κόμματα κλείνουν ή τίθενται εκτός νόμου, με αποτέλεσμα η Τουρκία να είναι «νεκροταφείο κομμάτων». Αναφερόμενος στο Κυπριακό σημείωσε ότι εφόσον η εξουσία του στρατού παραμένει αμείωτη δε θα υπάρξει επίλυση του προβλήματος, και υποστήριξε ότι ο κυπριακός λαός έχει δικαίωμα να εκφραστεί ελεύθερα και να αποφασίσει για την τύχη του. Τόνισε ότι το ΕΜΕΡ αντιτίθεται στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ που αποτελεί μια αποκλειστικά οικονομική επιδίωξη των κρατούντων και ότι η στενή συνεργασία ΗΠΑ - Τουρκίας - Ισραήλ εγκυμονεί κινδύνους όχι μόνο για την περιοχή αλλά για τον κόσμο ολόκληρο.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας είναι το αρχαιότερο και ταυτόχρονα το νεότερο κόμμα της Τουρκίας, σημείωσε παίρνοντας το λόγο ο Kemal Okuyan, για να επισημάνει ότι εκκρεμεί ακόμα η αναγνώριση του κόμματός του από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας. Υπογράμμισε ότι παρά τις διώξεις και τα υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλονται στο ΚΚΤ, δεν πρόκειται να κάμψουν τη δυναμική και την αγωνιστικότητά του. Ο τουρκικός και ο κουρδικός λαός παλεύουν σε συνεργασία για τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της χώρας. Το ΚΚΤ είναι κατηγορηματικά αντίθετο στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ γιατί κάτι τέτοιο θα είναι σε βάρος του τουρκικού λαού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σοβαρό ποσοστό εσωτερικής μετανάστευσης που δημιουργεί η εγκατάλειψη της γεωργίας, αφού από τα 10 εκατομμύρια γεωργικών εκμεταλλεύσεων που υφίστανται, η ΕΕ απαιτεί να μειωθούν σε λιγότερο από 1 εκατομμύριο. Τόνισε ότι τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, οι σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας - Ισραήλ, το κουρδικό θέμα, το στρατοκρατούμενο κράτος και το γεγονός ότι ο λαός στην πλειοψηφία του ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, είναι θέματα αλληλένδετα, αναπόσπαστοι κρίκοι του προβλήματος. Αν αξιολογήσει κανείς τα αποτελέσματα των πιέσεων της ΕΕ θα παρατηρήσει ότι οι κυρίαρχες πολιτικές παραμένουν ως έχουν και τίποτα δεν έχει αλλάξει στην κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού της χώρας. Επιπλέον, λόγω αυτής της επιβαλλόμενης από την ΕΕ πολιτικής, με καθαρά οικονομικά κριτήρια προς όφελος του κεφαλαίου, ο αριθμός των ανέργων φτάνει τα 14 εκατομμύρια, μεγάλο μέρος των οποίων είναι Κούρδοι. Οσο η Τουρκία στρατοκρατείται, ο λαός δεν μπορεί να είναι ελεύθερος, πολύ περισσότερο που η σημερινή κυβέρνηση είναι η πιο αμερικανόφιλη κυβέρνηση που γνώρισε η χώρα και χρησιμοποιείται από τους Αμερικανούς για τα σχέδιά τους στην περιοχή. Πρόκειται για ένα καθεστώς νεοφιλελευθεροφασισμού. Σχετικά με το Κυπριακό ο Kemal Okuyan, σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκεί 40.000 Τούρκοι στρατιώτες και γίνεται χρήση των βρετανικών βάσεων. Εξέφρασε επίσης την αντίθεσή του στην παρουσία ξένων στρατευμάτων και βάσεων στο νησί.

Το κωμικοτραγικό που αποτελεί καθημερινότητα της τουρκικής πραγματικότητας επισήμανε ο Saruhan Oluc: Επτά «πακέτα» εκδημοκρατισμού και η τροποποίηση 38 νόμων, το μόνο που απέδωσαν είναι ένα χάος και ανεφάρμοστες διακηρύξεις. Η εφαρμογή των νόμων εξαρτάται από τα συνοδευτικά διατάγματα που είτε δε βγαίνουν ποτέ είτε όταν βγουν αφαιρούν στην πράξη ό,τι θεωρητικά δίδεται διά νόμου. Η βαθιά, πραγματική εξουσία στην Τουρκία υπογράμμισε ο ομιλητής είναι το στρατιωτικό καθεστώς και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Ο γενικός γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας είναι αυτός που κινεί τα νήματα, είναι η σκιώδης, μυστική, αλλά πραγματική εξουσία. Με τα διαβόητα μεταρρυθμιστικά πακέτα αφαιρέθηκε οποιαδήποτε νομική αναφορά στα δικαιώματα των εργαζομένων και τα κοινωνικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα. Η γραφειοκρατία των εσωτερικών υποθέσεων του κράτους είναι ένα άχθος που διαρκεί και φρενάρει οποιαδήποτε πρόοδο. Ο χώρος της δικαιοσύνης κυριαρχείται από δικαστές και εισαγγελείς που εφαρμόζουν για δεκαετίες αντιδημοκρατικούς νόμους και όσο αυτοί βρίσκονται στη θέση τους αποκλείεται να υπάρξει πραγματική δημοκρατία. Το στρατιωτικό καθεστώς συνεχίζει τα οθωμανικά τερτίπια για να εξωραΐσει την πραγματικότητα. Σε σχέση με το Κυπριακό ο Saruhan Oluc τάχθηκε υπέρ μιας ανεξάρτητης Κύπρου συμπαρατασσόμενος με τις δημοκρατικές δυνάμεις της Β. Κύπρου. Αν οι σκοτεινές δυνάμεις δεν παρέμβουν κατά τη διάρκεια των εκλογών, σημείωσε ο ομιλητής, τότε υπάρχει πιθανότητα η Β. Κύπρος να γίνει πιο δημοκρατική. Οσον αφορά στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ο S. Oluc υπεραμύνθηκε της σημασίας της για την πρόοδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών στη χώρα, τονίζοντας ωστόσο ότι πρωταρχικό ρόλο θα παίξουν ίδιες οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της Τουρκίας.

Επακολούθησε πλούσια συζήτηση με παρεμβάσεις των παρόντων ευρωβουλευτών, οι οποίοι υπογράμμισαν τη σημασία και την επιτυχία της εκδήλωσης που διοργάνωσε η συνομοσπονδιακή ομάδα της Ενωτικής Αριστεράς, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ.

Ο Στρ. Κόρακας στην παρέμβασή του σημείωσε ότι η σημερινή ακρόαση και όσα ακούστηκαν σε αυτήν αποτελούν την πιο αποστομωτική απάντηση σε όσους στην Κομισιόν αλλά και αλλού διατείνονται ότι η Τουρκία προχωρά στον εκδημοκρατισμό. Είναι μια απάντηση στον αρμόδιο επίτροπο κ. Φερχόιγκεν, ο οποίος επαίρεται για τη σημειωθείσα πρόοδο, η οποία εκτός επιμέρους ζητημάτων, όπως ισχυρίζεται, προχωράει ικανοποιητικά. Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ εκφράζοντας την αμέριστη αλληλεγγύη του στον αγώνα των προοδευτικών, δημοκρατικών δυνάμεων στην Τουρκία για τον εκδημοκρατισμό της χώρας, υποστήριξε ότι αυτός θα πραγματοποιηθεί από τον ίδιο το λαό της Τουρκίας και όχι καθ' υπαγόρευση αλλότριων δυνάμεων.

Χαρακτηριστική της επιτυχίας της εκδήλωσης είναι η παρατήρηση της ευρωβουλευτή Ι. Φιγκερέιντο: «Σήμερα με αυτές τις σημαντικές μαρτυρίες ακούσαμε την αλήθεια και είδαμε την άλλη, την αθέατη πλευρά της πραγματικότητας»!