Πέμπτη 16 Οχτώβρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΕΕ
Γαλλογερμανική επίδειξη δύναμης λίγο πριν την έναρξη

Η πρωτοφανής ανακοίνωση ότι η Γερμανία θα εκπροσωπηθεί τη δεύτερη μέρα της Συνόδου από την αντιπροσωπεία της Γαλλίας έκλεψε ήδη την «παράσταση»

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών αρχίζει σήμερα τις διήμερες εργασίες του, με πυκνή και σημαντική ατζέντα, από την ουσιαστική διαπραγμάτευση επί του σχεδίου του ευρωπαϊκού συντάγματος, μέχρι την «πρωτοβουλία για την ανάπτυξη» και την ευρωπαϊκή στάση έναντι της κατοχής του Ιράκ και τις δραματικές εξελίξεις στη Μ. Ανατολή, αλλά, την «παράσταση» έκλεψε ήδη, η πρωτοφανής ανακοίνωση ότι η Γερμανία θα εκπροσωπείται τη δεύτερη μέρα από την αντιπροσωπεία της Γαλλίας.

Η εντυπωσιακή, έστω και ολιγόωρη, «παραχώρηση κυριαρχίας» της Γερμανίας στη Γαλλία σε διεθνή Σύνοδο Κορυφής, αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και από το γεγονός ότι ο Γάλλος Πρόεδρος, Ζακ Σιράκ, θα εκπροσωπήσει «εν λευκώ» τα γερμανικά συμφέροντα, τη δεύτερη μέρα των εργασιών που συζητιέται «η χρηματοδότηση της διεύρυνσης προς τις νέες Δημοκρατίες της ΚΑ Ευρώπης», δηλαδή σε ένα κατεξοχήν «γερμανικό» ζήτημα.

Η ανεπανάληπτη επίδειξη ισχύος του γαλλο-γερμανικού άξονα, που σφραγίζει και τυπικά το (...) «ομοούσιον» της ηγεμονίας επί της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), προκάλεσε έκπληξη σε «εταίρους» και μη, σηματοδοτώντας την αρχή μιας νέας πραγματικότητας, ενόψει και της απαρχής των ουσιαστικών διαπραγματεύσεως για την πολιτική δομή και λειτουργία της μελλοντικής Ευρώπης.

Η «διακυβερνητική διάσκεψη» (ΔΔ) για το μελλοντικό ευρωπαϊκό σύνταγμα τελεί, πλέον, υπό την ηγεμονία της (...) «Γαλλο-Γερμανίας». Η γερμανική Καγκελαρία, διά του εκπροσώπου Τύπου της, δήλωσε ότι «πρόκειται για απόλυτο νεωτερισμό, επιβεβαιωτικό των στενών και εξαιρετικών διμερών σχέσεών μας» και έκανε λόγο για «close relationship» (κλειστή σχέση), σφαλισμένη ανάλογα με την «special relationship» (ειδική σχέση) που έχει εγκαθιδρυθεί, εδώ και δεκαετίες, μεταξύ της Βρετανίας και των ΗΠΑ.

Η γαλλο-γερμανική επίδειξη αλληλο-εμπιστοσύνης «χαιρετίστηκε θετικά» και από τον πρόεδρο της Κομισιόν Ιταλό Ρομάνο Πρόντι που δήλωσε ότι ευελπιστεί «σε ανάλογες κινήσεις και στο μέλλον, που θα δώσουν μια συνέχεια», σ' αυτό που χαρακτήρισε «έμπρακτη απόδειξη για το πώς καταλύονται τα σύνορα». Αντίθετα, με έντονο τρόπο αντέδρασε ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης και πρόεδρος του δεξιού «ευρωπαϊκού λαϊκού κόμματος» (ΕΛΚ) που έκανε λόγο για «άνευ προηγουμένου περιφρόνηση προς τους εταίρους», για «πρόκληση προς τις μικρές χώρες της ΕΕ». Και για «πολιτική άδειας καρέκλας» που «βλάπτει τα γερμανικά συμφέροντα». Η γερμανική «εκπροσώπηση» προς τη Γαλλία για τη δεύτερη μέρα της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών δεν αφορά μόνο αυτή του Γερμανού Καγκελάριου προς τον Γάλλο Πρόεδρο, αλλά επεκτείνεται και στο σύνολο των υπουργών που συνοδεύουν τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, για την περίσταση του υπουργού Εξωτερικών και Οικονομίας.

Αρχίζουν τα ...όργανα

Το πρώτο και σημαντικότερο θέμα που θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, αφορά, βέβαια, στη διαπραγμάτευση επί της ουσίας της δομής και λειτουργίας των μελλοντικών «θεσμικών οργάνων» της ΕΕ.

Σύμφωνα με το τυπικό «γράμμα» που απέστειλε προς τους «εταίρους» ο προεδρεύων της ΕΕ Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι «η συζήτηση θα πρέπει να καταλήξει σε κατευθύνσεις για την πορεία της ΔΔ», που ξεκίνησε επίσημα την 4/10/2003 στη Ρώμη. Η επίσημη ατζέντα εργασιών θίγει το σύνολο, σχεδόν, των κρίσιμων θεμάτων της πολιτικής αναθεώρησης της ΕΕ, όπως έχουν σκιαγραφηθεί στο λεγόμενο «σχέδιο Ζισκάρ ντ' Εστέν». Αφορά στη δημιουργία των νέων «θεσμών», του «προέδρου» της ΕΕ, και του «υπουργού Εξωτερικών της ΕΕ», του τρόπου στάθμισης των ψήφων κάθε κράτους - μέλους στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων στο Συμβούλιο (όχι μόνο των επιμέρους υπουργών που συνεδριάζουν κάθε μήνα στις Βρυξέλλες, αλλά και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα συνέρχεται ανά τρίμηνο, και, θα αποφασίζει πλέον κι αυτό με «ειδική πλειοψηφία»), στη δομή και λειτουργία της μελλοντικής Κομισιόν και στην κατανομή των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ).

Ως γνωστόν, η διαπραγμάτευση που μόλις αρχίζει θα ανατρέψει το σύνολο της υφιστάμενης δομής και λειτουργίας της ΕΕ και των «θεσμικών οργάνων» της, διαμορφώνοντας ένα ριζικά νέο πολιτικό πλαίσιο για τη μελλοντική Ευρώπη. Με χτεσινές του δηλώσεις ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ρ. Πρόντι, προειδοποίησε ότι «η Ευρώπη δεν πρέπει να επιδοθεί σ' έναν αγώνα εξουσίας για τα θεσμικά ζητήματα», εκφράζοντας ανησυχίες για τις διαφαινόμενες πολιτικές αντιπαραθέσεις που επέρχονται στα πλαίσια της ΔΔ. Ο Ρ. Πρόντι και η Κομισιόν διαφωνούν πλήρως στις σχετικές προτάσεις του «σχεδίου Ζισκάρ ντ' Εστέν» που προβλέπουν μείωση των επιτρόπων στη διευρυμένη Ευρώπη (25 κράτη - μέλη και 15 επίτροποι, εκ των οποίων ένας «πρόεδρος» και ένας «αντιπρόεδρος - ΥΠΕΞ της ΕΕ»), καθώς και στην εμφανή προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου της Κομισιόν.

Ο Ρ. Πρόντι απαιτεί «μια Κομισιόν, πλήρως πολιτική, που θα μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά της και κάθε επίτροπος θα συμμετέχει απολύτως ισότιμα», και δήλωσε ότι «η πλειοψηφία των κρατών - μελών προσανατολίζεται προς μία Κομισιόν με έναν επίτροπο ανά χώρα». Από τις 25 χώρες που συμμετέχουν στη ΔΔ (γιατί συμμετέχουν, εκτός των 15, και οι 10 υπό ένταξη νέες χώρες), οι 14 μικρές φαίνεται να συμφωνούν με την Κομισιόν, ενώ οι 11 μεγάλες και ισχυρές επιμένουν στην εφαρμογή των προτάσεων Ζισκάρ ντ' Εστέν.

Οσον αφορά στη στάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο, η Κομισιόν συμφωνεί με το «σχέδιο Ζισκάρ ντ' Εστέν» για λήψη των αποφάσεων με το μηχανισμό της λεγόμενης «διπλής πλειοψηφίας (50% συν ένα των ψήφων των κρατών - μελών και υποχρεωτικά το 62% του συνολικού πληθυσμού).

Ως γνωστόν (βλ. «Ρ» 15/10/2003), η Ισπανία όχι μόνο διαφωνεί αλλά και θεωρεί «παράνομες» τις σχετικές προτάσεις Ζισκάρ ντ' Εστέν. Σύμφωνα με τον Ρ. Πρόντι «πρόκειται για ένα βασικό στοιχείο στην εξισορρόπηση των εξουσιών στην ΕΕ». Η Κομισιόν συμφωνεί και στη δημιουργία του «ΥΠΕΞ της ΕΕ», και, όπως δήλωσε ο Ρ. Πρόντι «δεν πρέπει να ξεχαρβαλώσουμε τον ευαίσθητο συμβιβασμό που οδήγησε στη δημιουργία αυτού του νέου θεσμού».

Ο «ΥΠΕΞ της ΕΕ» θα εκλέγεται με «ειδική πλειοψηφία» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα τον διορίζει ως «αντιπρόεδρο» της Κομισιόν, «πρόεδρο» του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών και απόλυτο άρχοντα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ, υπεράνω των επιμέρους κρατών - μελών. Η Ιταλική Προεδρία επιμένει να συζητηθεί και το θέμα των «χριστιανικών ριζών» της Ευρώπης. Το δεύτερο θέμα που θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής είναι η λεγόμενη «πρωτοβουλία για την ανάπτυξη» της Κομισιόν, που αποτελεί και «προτεραιότητα» της Ιταλικής Προεδρίας. Πρόκειται για ένα νέο πλαίσιο συμμετοχής του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου σε επιλεγμένα «μεγάλα έργα προτεραιότητας» στους τομείς μεταφορών, έρευνας και τεχνολογίας. Ο Ρ. Πρόντι δήλωσε χτες ότι «η πρόταση της Κομισιόν είναι κάτι παραπάνω από ένας κατάλογος έργων, είναι ένα ολοκληρωμένο πακέτο που εμπεριέχει τους μηχανισμούς υλοποίησης και τις θεσμικές λύσεις, δηλαδή ένας πραγματικός οδικός χάρτης (road map)».

Η Κομισιόν τονίζει τη σημασία των «πανευρωπαϊκών» έργων έρευνας και τεχνολογίας, επιμένοντας «στην έρευνα που συνδέεται με την ασφάλεια» (Ρ. Πρόντι). Τελικές αποφάσεις αναμένονται μέχρι τον Δεκέμβρη του 2003. Η Σύνοδος Κορυφής θα ασχοληθεί και με την καταστολή της λαθρομετανάστευσης, την ενσωμάτωση των «νόμιμων» μεταναστών, και την βιομετρική παρακολούθηση όλων των Ευρωπαίων πολιτών, ιθαγενών και μεταναστών. Σύμφωνα με τον Ρ. Πρόντι «η ΕΕ, σε ένα επόμενο στάδιο, πρέπει να στρέψει την προσοχή της στο ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης (...) δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη τους μετανάστες, οι οποίοι συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική της ανάπτυξη».

Η Κομισιόν είναι υπέρ της παροχής δικαιώματος ψήφου, υπό προϋποθέσεις, στους μετανάστες τρίτων χωρών, που συνδέεται μ' αυτό της «υπηκοότητας». Το ζήτημα δεν έχει υπεισέλθει, προς το παρόν, στο σχέδιο Ευρωπαϊκού Συντάγματος, για το οποίο η «υπηκοότητα» αφορά μόνο την «εθνική υπηκοότητα». Σύμφωνα με την Κομισιόν και τον αρμόδιο επίτροπο Α. Βιτορίνο «από τα 15 κράτη - μέλη, το 8 ήδη επιτρέπουν στους νόμιμους μετανάστες να ψηφίζουν στις δημοτικές εκλογές. Σε τρία κράτη - μέλη (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία) η ψήφος απαγορεύεται από το Σύνταγμα. Ενώ σε τέσσερα κράτη - μέλη (Ιταλία, Βέλγιο, Ελλάδα, Λουξεμβούργο) οι μετανάστες τρίτων χωρών δεν ψηφίζουν αλλά το Σύνταγμα δεν το απαγορεύει».

Το όλο ζήτημα ήδη αποτελεί κεντρικό πολιτικό θέμα στη γειτονική Ιταλία. Τέλος, η Σύνοδος Κορυφής θα ασχοληθεί και μ' ένα ευρύ φάσμα «εξωτερικών σχέσεων» της ΕΕ. Υπό τη σκιά του «διατλαντικού ρήγματος» οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα πρέπει να τοποθετηθούν για το Ιράκ, τη Μ. Ανατολή και το Ιράν. Οι ευρωπαϊκές απειλές κατά του Ιράν, σύμφωνα με αμερικανική απαίτηση, είναι το πιο εύκολο από τα διεθνή ζητήματα. Οσον αφορά στη Μ. Ανατολή, το Ισραήλ είναι στο απυρόβλητο. Για το Ιράκ, η ΕΕ αποφάσισε ήδη την «κοινοτική» ενίσχυση της αμερικανο-βρετανικής κατοχής, έστω και μ' ένα συμβολικό ποσό 200 εκατ. ευρώ, το οποίο όμως θα δοθεί από τον κοινοτικό προϋπολογισμό του 2004.

Εκκρεμεί το νέο αμερικανικό ψήφισμα στον ΟΗΕ, με το οποίο συμπλέουν επίσημα Βρετανία και Ισπανία, καθώς και η «διάσκεψη των δωρητών» στις 23/24 Οκτώβρη στη Μαδρίτη. Τα νέα δεδομένα στη γαλλο-γερμανική όσμωση αναμένεται να παίξουν ρόλο.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ