Μια τεράστια φούσκα αποδείχτηκε το περίφημο «πάγωμα» των τιμών στην αγορά που με τόση σπουδή έβαλαν στη ζωή των λαϊκών νοικοκυριών κάποιοι μεγαλοεπιχειρηματίες με τη συνδρομή της κυβέρνησης. Και οι δύο πλευρές επιδίδονται εδώ και ένα δεκαήμερο σε ένα απίστευτο παιχνίδι δημιουργίας εντυπώσεων προσπαθώντας να πείσουν οι μεν επιχειρηματίες ότι δήθεν ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα των καταναλωτών, οι δε κυβερνώντες ότι ελέγχουν την ασυδοσία των επιχειρηματιών και την ακρίβεια. Πάντως, αυτό, που έτσι κι αλλιώς ήταν αυταπόδεικτο από την πρώτη στιγμή, ότι δηλαδή, πρόκειται για κοροϊδία, αποκαλύφτηκε από την επομένη κιόλας των σχετικών ανακοινώσεων, μέσα από τις αλλεπάλληλες διαψεύσεις και... «συναδελφικά μαχαιρώματα». Αυτά που συνδέονται με τη σύγκρουση ανάμεσα σε επιχειρηματικά συμφέροντα και τα οποία έφεραν στην επιφάνεια στοιχεία και αλήθειες που με τον πλέον ωμό τρόπο καταδεικνύουν ότι στην πραγματικότητα το «πάγωμα» γίνεται πάνω σε τιμές στις οποίες ήδη έχουν επιβληθεί αλλεπάλληλες αυξήσεις όλο το προηγούμενο διάστημα. Επιπρόσθετα ενισχύουν την πεποίθηση ότι σε κάθε περίπτωση ακόμα κι αν για ένα τετράμηνο δεν αυξηθούν οι τιμές σε βασικά προϊόντα, η ακρίβεια είναι εδώ και η «ελεύθερη αγορά» δεν καταλαβαίνει από «κανόνες» και «συμφωνίες» σαν κι αυτές που διατυμπανίζει η κυβέρνηση.

Ο θόρυβος γύρω από το «πάγωμα» ξεκίνησε όταν μια πολυεθνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, η Carrefour, ανακοίνωσε πριν από δέκα μέρες ότι προτίθεται να «παγώσει» τις τιμές στο σύνολο των προϊόντων της από τις 15 Σεπτέμβρη μέχρι τις 15 Γενάρη. Βεβαίως, ο εκπρόσωπος της επιχείρησης δεν έκρυψε ότι η «προσφορά» αυτή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αξίωση του μεγάλου κεφαλαίου για ταχύτερη προώθηση των απαιτήσεών του που αποσκοπούν στην ενίσχυση της θέσης του συνολικά αλλά και στην αγορά, στην ανακατανομή της «πίτας» προς όφελός του. Η λογική τους ήταν απλή. Προσφέρουμε στην κυβέρνηση «πάγωμα τιμών» που τη διευκολύνει ιδιαίτερα κατά την προεκλογική περίοδο να κατευνάσει την αγανάχτηση των ψηφοφόρων για την ακρίβεια, ενώ από την άλλη αξιώνουμε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες της πλήρους απελευθέρωσης σε τομείς όπως οι ώρες και μέρες λειτουργίας των καταστημάτων, οι εργασιακές σχέσεις κλπ. Των αρχικών ανακοινώσεων ακολούθησαν αντίστοιχες άλλων σούπερ μάρκετ που στο πλαίσιο του μεταξύ τους ανταγωνισμού σύρθηκαν στο χορό. Το επιχειρηματικό αυτό διαφημιστικό τρικ - γιατί περί αυτού πρόκειται - έσπευσε να αξιοποιήσει για προεκλογικές σκοπιμότητες η κυβέρνηση. Διά του υφυπουργού Κουλούρη «συνεχάρη» τους επιχειρηματίες, ονομάτισε δημόσια επιχειρήσεις, ανακοίνωσε και άλλους - ανίδεους μέχρι τότε - ότι συμμετέχουν στο «πάγωμα» και εν ολίγοις, παρουσίασε όλο το σκηνικό σαν αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής. Ηταν ολοφάνερο. Οι κυβερνώντες φαντάστηκαν ότι βρήκαν ένα καλό τρόπο να πείσουν τους καταναλωτές ότι η κυβέρνηση ενδιαφέρεται δήθεν για την προστασία των εισοδημάτων τους και ότι φροντίζει ώστε... να μην υπάρχει ακρίβεια.

Μόνο που δεν υπολόγισαν ότι η τσάμπα διαφήμιση που έκαναν στους μεγαλοεπιχειρηματίες θα τους... δυσαρεστούσε. Και δυσαρεστήθηκαν, επειδή από ένα σημείο και μετά, βρέθηκαν προ τετελεσμένων καταστάσεων που προσπαθούσε να δημιουργήσει ο Κουλούρης με το επικοινωνιακό του επιτελείο, αφού χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους ενδιαφερόμενους το υπουργείο ανακοίνωνε ότι υπάρχουν συμφωνίες για «πάγωμα» τιμών. Ο τρόπος που αντέδρασαν εκπρόσωποι διάφοροι κλάδων και συγκεκριμένοι επιχειρηματίες ποικίλλει. Ολοι όμως καταλήγουν στο ίδιο σημείο. Η όποια συγκράτηση των τιμών, θα γίνει αυστηρά στο πλαίσιο των επιχειρηματικών επιλογών και με την προϋπόθεση ότι δε θα αλλάξουν οι χονδρικές τιμές. Δηλαδή, το «πάγωμα» αποδεικνύεται μια... τρύπα στο νερό.

Οι όποιες ανακοινώσεις περί «παγώματος» των τιμών για ένα διάστημα, ελέγχονται - έτσι κι αλλιώς - για το βαθμό στον οποίο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και ελέγχονται, γιατί, όπως ξεκαθαρίζουν οι ιδιοκτήτες των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, η διαμόρφωση των τιμών σε μεγάλο βαθμό συνδέεται και με την αναπροσαρμογή των τιμών από τους προμηθευτές τους. Αλλωστε, μέσα στην πολιτική των επιχειρήσεων - και των βιομηχανικών και των εμπορικών - είναι να ακολουθούν πολιτικές τιμών που ποικίλλουν από περίοδο σε περίοδο και τροποποιούνται ανάλογα με τις άμεσες στοχεύσεις τους. Το κύριο όμως, το σημαντικό, σε κάθε περίπτωση, είναι άλλο: Η ακρίβεια που τσακίζει τα λαϊκά εισοδήματα, μια πραγματικότητα που δεν αλλάζει ακόμα κι αν οι τιμές στα βασικά είδη κατανάλωσης διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα για κάποιο διάστημα. Πολύ, δε, περισσότερο, που το συγκεκριμένο διάστημα στο οποίο αναφέρονται οι σχετικές ανακοινώσεις, συμπίπτει - όλως... τυχαίως - με την περίοδο κατά την οποία δε συνηθίζεται να γίνονται ανατιμήσεις αφού αυτές έχουν γίνει με το παραπάνω όλο το προηγούμενο διάστημα, από την αρχή του χρόνου μέχρι και τα μέσα του Σεπτέμβρη, δύο και τρεις φορές, όπως δηλώνουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες. Και οι επόμενες αυξήσεις τιμών θα γίνουν κανονικά από Γενάρη. Επιπλέον, είναι πρόκληση για τα λαϊκά στρώματα να βαφτίζουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες τα επιχειρηματικά τους κόλπα «προσφορά» προς τους καταναλωτές. Γιατί αποτελούν κόλπα με μοναδικό σκοπό να προσελκύσουν περισσότερους καταναλωτές και να αποσπάσουν ακόμα μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκεται να πετύχουν καλύτερους όρους διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση για την προώθηση των συμφερόντων τους. Είναι αυτονόητο ότι στον ορίζοντα των μεγαλοεπιχειρηματιών δεν υπάρχει καν σα σκέψη η προστασία των λαϊκών εισοδημάτων. Και δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού η προσπάθεια απόσπασης όλο και περισσοτέρων κερδών, η ίδια η φύση του κεφαλαίου δηλαδή, στην ουσία ταυτίζεται με τη συνεχή καταλήστευση των λαϊκών εισοδημάτων μέσα από τις ανεξέλεγκτες και ατέλειωτες ανατιμήσεις.

Μ' αυτά τα δεδομένα οι εργαζόμενοι, τα πλατιά στρώματα του λαού δικαίως καταγγέλλουν την τακτική κυβέρνησης - επιχειρηματιών και στον τομέα των τιμών και απαιτούν όχι μόνο τη συγκράτηση, αλλά και τη μείωση των τιμών στα είδη λαϊκής κατανάλωσης. Παράλληλα όμως γνωρίζουν ότι όπως δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα έτσι και στο εξής κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει από κυβερνήσεις που ακολουθούν πολιτικές στήριξης του κεφαλαίου. Μόνο με μια ριζικά διαφορετική πολιτική που κεντρικός της στόχος θα είναι το δίκιο και τα συμφέροντα των λαϊκών στρωμάτων, θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία μηχανισμών ουσιαστικού ελέγχου των τιμών, από τις πρώτες ύλες και την παραγωγή, μέχρι τη διακίνηση και τελική πώληση. Ο έλεγχος των τιμών απαιτεί μια άλλη πολιτική σε φιλολαϊκή κατεύθυνση που θα έρχεται σε ρήξη με τα μονοπώλια και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Αυτή η πολιτική είναι που μπορούν να διεκδικήσουν οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι μικροαγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι, που στηρίζει τα λαϊκά εισοδήματα ώστε να επαρκούν για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών. Σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως καλή ώρα τώρα με τα... Κουλούρια τερτίπια, κάθε συζήτηση για προστασία των εργαζομένων από την ακρίβεια είναι σκέτη κοροϊδία.