Κυριακή 7 Σεπτέμβρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ
ΒΙΒΛΙΟ
Αρχαιοελληνικό χιούμορ

Οι αρχαίοι Ελληνες είπαν τα πάντα -καλά και κακά, τραγικά και κωμικά, σοβαρά και γελοία, όμορφα και άσχημα- για τη ζωή, τον άνθρωπο, την κοινωνία και την πολιτική. Τα είπαν, όχι μόνο με τη φιλοσοφία, την ιστορία, την τραγική και κωμική ποίηση, αλλά και με το καθημερινό τους χιούμορ. Χιούμορ, που πήγαζε από τη συνολική αντίληψη της πραγματικότητας και από το φιλοσοφημένο τρόπο ζωής, που με το σοφό και ευφρόσυνο χιούμορ του εμπλούτιζε, καθήρε και έτερπε τον ατομικό και συλλογικό βίο τους. Χιούμορ, που εξέλειπε στο σημερινό δυτικότροπο καταναλωτικό, τηλεόπληκτο, εκτροχιασμένο, ά-λογο τρόπο ζωής. Το αρχαίο απόφθεγμα «Η τραγωδία και η κωμωδία γράφονται με τα ίδια γράμματα», συνόψιζε την αντίληψή τους ότι η ανθρώπινη και κοινωνική πραγματικότητα είναι σύνθεση αντιθέτων στοιχείων, και ότι από αυτά πηγάζουν και με αυτά «γράφονται» και τα έργα τέχνης. Καθώς, λοιπόν, όλα υπάρχουν στη ζωή, για όλα μίλησαν οι αρχαίοι Ελληνες και με το χιούμορ τους, γραπτό και προφορικό, λόγιο και λαϊκό, οπουδήποτε βρίσκονταν. Σε θρησκευτικές και άλλες γιορτές, σε συμπόσια, στην Εκκλησία του Δήμου και στη Βουλή. Στα δικαστήρια, στην αγορά. Σε κουρεία, καπηλειά, παντοπωλεία. Χιούμορ πνευματώδες, διδακτικό, πολύμορφο (παρωδίες, αποφθέγματα, παροιμίες, ανέκδοτα, λογοπαίγνια, αινίγματα, έμμετροι αστεϊσμοί, σκώμματα, βωμολοχίες κ.ά.), που καλλιεργούσε τη γνώση, τη φαντασία, την ευαισθησία, την κρίση, την πολιτική αντίληψη και έδινε «χυμούς» στη ζωή τους. (Η λέξη χιούμορ προέρχεται από την αρχαιοελληνική «χυμός», από την οποία προήλθε και η λατινική «humor»).

Πλήθος χαρακτηριστικά παραδείγματα όλων των ειδών λόγιου και λαϊκού, γραπτού και προφορικού χιούμορ στα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια, ανθολογεί (στο πρωτότυπο και σε χυμώδη μετάφραση) και αναλύει με εύγλωττες ιστορικοφιλολογικές παρατηρήσεις ο καθηγητής του ΑΠΘ, Ιω. Τουλουμάκος στη μελέτη του «Τρόποι ζωής και χιούμορ των αρχαίων Ελλήνων (Α' τόμος)» (εκδόσεις «Ζήτρος»). Σημειώνουμε ότι έπεται δεύτερος τόμος για τους ελληνιστικούς και τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. Ιδού κάποια συντομότατα δείγματα: «Κι ο τράγος με ένα ωραίο γένι, θα γίνει χαριτωμένος Πλάτων». «Οι μεγάλοι κλέφτες φυλακίζουν τον μικρό». «Είσαι ευπατρίδης του πορτοφολιού». «Αν είναι να κρεμαστείς, ας είναι από καλό ξύλο η κρεμάλα». «Και λιοντάρι να ντυθεί ο γάιδαρος πάλι θα γκαρίζει». «Αλλοι πήγαν για κυνήγι, κι άλλοι φάγαν το πουλί». «Αν δεν μπορείς να έχεις βόδι, πάρε γάιδαρο».


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Μια επικράτεια με δικούς της νόμους(2007-05-27 00:00:00.0)
Μήνας παραστασιακών ανταλλαγών(2001-05-22 00:00:00.0)
Εργαλεία μας, πολύτιμα, είναι κι αυτά...(2000-01-26 00:00:00.0)
Τι αλλάζει στο Λύκειο(1998-09-06 00:00:00.0)
Διόρθωση(1998-05-26 00:00:00.0)
Βιβλίο(1996-12-15 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ