Κυριακή 19 Μάρτη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ
Βιβλίο
Μυθιστόρημα πρωτοπόρας γυναίκας

Καθώς ο 20ός αιώνας «δύει», θα ήταν παράλειψη της στήλης να μη σημειωθεί ότι η «χαραυγή» του έφερε το πρώτο γυναικείο κοινωνικό μυθιστόρημα, που δέχτηκε επιθέσεις (Σουρής), αλλά και επαίνους φωτισμένων δημιουργών (Παλαμάς, Ξενόπουλος, Ψυχάρης). Το, αυτοβιογραφικής αφετηρίας, τολμηρό, μάχιμο «εργαλείο» υπέρ του γυναικείου κινήματος, μυθιστόρημα «Η χειραφετημένη», το οποίο, υπογραφόμενο από κάποια άγνωστη φιλελληνίδα, ονόματι Μάια, δημοσίευε σε συνέχειες η «Εφημερίς των Κυριών» της πρωτοπόρου του ελληνικού γυναικείου κινήματος, δημοσιογράφου, πεζογράφου, δραματουργού Καλλιρρόης Παρρέν (1859 - 1940). Η «Χειραφετημένη» ήταν το πρώτο μυθιστόρημα της εύγλωττα τιτλοφορημένης τριλογίας «Τα βιβλία της Αυγής» (τα άλλα δύο που επίσης δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες μέχρι το Σεπτέμβριο του 1903, έφεραν τους επίσης υπονοηματικούς τίτλους «Η μάγισσα» και «Το Νέον Συμβόλαιον»). Συγγραφέας της τριλογίας δεν ήταν άλλη από την Καλλιρρόη Παρρέν.

Η αιωνόβια «Χειραφετημένη», με φωτοηλεκτρονική ανατύπωση της έκδοσής της από τον Παρασκευά Λεώνη το 1900, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Εκάτη», συνοδευόμενη με εξαιρετικά εμπεριστατωμένο, εκτενές επίμετρο της Αγγέλικα Ψαρρά, με τίτλο «Η "συνετή" ουτοπία της Καλλιρρόης Παρρέν». Το επίμετρο αποτελεί μια ερευνητική - ιστορικοκοινωνική και φιλολογική - εργασία, που αναδείχνει τις προθέσεις της Παρρέν να υπηρετήσει και να εκλαϊκεύσει - και μέσω της λογοτεχνίας - τις ιδέες, τις αρχές και τον αγώνα του νεαρού τότε ελληνικού κινήματος για «ηθική, πνευματική, διά της εργασίας» χειραφέτηση της γυναίκας, όπως η ίδια έλεγε. Μια εργασία, που, εξετάζοντας τα, ουσιωδώς διαφορετικά από τα φεμινιστικά κινήματα άλλων χωρών, χαρακτηριστικά του ελληνικού γυναικείου κινήματος, αλλά και την ξένη φεμινιστική λογοτεχνία της εποχής - γυναικεία και ανδρική - συνιστά και μια αξιόλογη συγκριτολογική φιλολογική μελέτη, καθώς επισημαίνει συγγένειες και διαφορές του έργου της Παρρέν με έργα ξένων δημιουργών (Λ.χ., την ουσιώδη διαφορά της ηρωίδας της «Χειραφετημένης», της Μαρίας Μύρτου, που, διεκδικώντας τη χειραφέτησή της, χωρίζει τον άντρα της, χωρίς όμως να εγκαταλείπει και ένα παιδί, όπως η Νόρα στο θεατρικό «Κουκλόσπιτο» του Ιψεν). Η Παρρέν πήγε στην Πόλη για το ταξίδι του γάμου της. Εκεί αποφάσισε τη στράτευσή της. Να γράψει και να αγωνιστεί για την απελευθέρωση των γυναικών. Και εμπνεόμενη από τις γυναίκες της Ανατολής και τη δουλική ζωή τους, «ποικιλία ψευτιάς, υποκρισίας και ταπεινώσεως», έπλασε μια σοβαρή και όχι σουφραζέτα ηρωίδα, η οποία, μέσα από επώδυνη διαδικασία αυτογνωσίας, στην τριλογία «πορεύεται» από την Πόλη, στην Αθήνα και στην Αμερική, διεκδικώντας ένα νέο κοινωνικό «συμβόλαιο» για τις γυναίκες.


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ