Σάββατο 26 Απρίλη 2003 - Κυριακή 27 Απρίλη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ
Αποφασιστική η συμβολή του στην ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος

100 χρόνια από τη γέννηση του

Συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Ν. Ζαχαριάδη, του ηγέτη του ΚΚΕ, που η δράση του συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του ελληνικού εργατικού - επαναστατικού κινήματος.

Ο Ν. Ζαχαριάδης γεννήθηκε στην Ανδριανούπολη στις 27 Απριλίου του 1903, αλλά τα πρώτα βήματα της ζωής του τα έκανε σε διάφορες πόλεις, γιατί ο πατέρας του δούλευε στην εταιρία «Ρεζί» του γαλλικού μονοπωλίου καπνού και συχνά, από επαγγελματικές ανάγκες, άλλαζε τόπο διαμονής μαζί με την οικογένειά του.

Σχολείο, ο Ν. Ζαχαριάδης, πήγε στην αρχή στα Σκόπια και κατόπιν συνέχισε στο επτατάξιο δημοτικό σχολείο της Νικομήδειας, το οποίο και τελείωσε. Γυμνάσιο πήγε στην Ανδριανούπολη. Ομως, σε ηλικία 15 ετών αναγκάστηκε να δουλέψει, για να βοηθήσει την οικογένειά του, στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης. Εκεί μπολιάστηκε με το εργατικό κίνημα και τις σοσιαλιστικές ιδέες, αν και η πρώτη του επαφή με τη σοσιαλιστική ιδεολογία έγινε στη Νικομήδεια.

Στο κομμουνιστικό κίνημα

Το 1921 έγινε γραμματέας του κομμουνιστικού πυρήνα που καθοδηγούσε τους νέους εργάτες και υπαλλήλους στην Κωνσταντινούπολη. Τον ίδιο χρόνο, ταξιδεύοντας στη Σοβιετική Ενωση (στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας) έγινε μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας της Σοβιετικής Ενωσης. Το 1922 έγινε μέλος του Μπολσεβίκικου κόμματος και στα μέσα του 1923 ξαναπήγε στη Σοβιετική Ενωση, όπου άρχισε σπουδές στο ΚΟΥΤΒ (Νεοϊδρυόμενο τότε «Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο των Εργαζομένων της Ανατολής»).

Το 1924 η οικογένεια του Ν. Ζαχαριάδη εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Αυτή τη χρονιά, ύστερα από απόφαση της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων, θα κατέβει στην Ελλάδα και ο ίδιος, επικεφαλής Ελλήνων κομμουνιστών που σπούδασαν στο ΚΟΥΤΒ. Με τον ερχομό του στην Ελλάδα το 1924 ο Ν. Ζαχαριάδης ανέλαβε καθοδηγητική δουλιά στην ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας). Δουλεύει σε συνθήκες διώξεων και παρανομίας στη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο, στον Πειραιά, στην Αθήνα κλπ. Μέχρι τα μέσα του 1929, που θα μείνει στην Ελλάδα, η ζωή του είναι διώξεις, φυλακίσεις και αποδράσεις. Καταφέρνει να αποδράσει έξι συνολικά φορές από φυλακές, γεγονός που του προσέδωσε τη φήμη του ασύλληπτου.

Γενικός Γραμματέας
της ΚΕ του ΚΚΕ

Το 1929, με σκηνοθετημένη κατηγορία, καταδικάστηκε και φυλακίστηκε πάλι. Σε μια μεταφορά του από φυλακή σε φυλακή απέδρασε και έφυγε στη Σοβιετική Ενωση, όπου φοίτησε στην ανώτερη κομματική σχολή της Μόσχας. Από τη Μόσχα θα γυρίσει το 1931, οπότε το Νοέμβρη του ιδίου έτους, με πρόταση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, θα αναδειχτεί στη θέση του Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ. Στη θέση αυτή θα μείνει επί 25 ολόκληρα χρόνια.

Ο Ν. Ζαχαριάδης υπήρξε, επίσης, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς μέχρι τη διάλυσή της (1943).

Οταν ο Ν. Ζαχαριάδης ανέλαβε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, το Κόμμα ήταν αδύναμο και αποδιοργανωμένο, αφού στο εσωτερικό του επί μία διετία διεξαγόταν φραξιονιστική πάλη ανάμεσα σε δύο ομάδες: Μία δεξιά οπορτουνιστική ομάδα και μία αριστερίστικη. Με την αποφασιστική συμβολή του, όμως, και με τη βοήθεια της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το ΚΚΕ απέκτησε στρατηγική άποψη για το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα και τις μεθόδους δράσης προς αυτή την κατεύθυνση, κατόρθωσε να βγει από την κρίση, να προσανατολιστεί σωστά στα προβλήματα και τους αγώνες του λαού, να στηριχτεί στις κομμουνιστικές αρχές και να εφαρμόσει τη διδασκαλία του Μαρξισμού - Λενινισμού, δυναμώνοντας τις γραμμές του. Ετσι έγινε ένα ισχυρό κόμμα με δεσμούς μέσα στην εργατική τάξη και το λαό. Σημαντική είναι η συμβολή του Ν. Ζαχαριάδη και στη σκληρή ιδεολογική πάλη κατά των οπορτουνιστικών, ρεφορμιστικών και άλλων ιδεολογικών ρευμάτων που υπήρχαν και δραστηριοποιούνταν στις γραμμές του εργατικού κινήματος.

«Το μπουντρούμι δεν τον λυγά»

Η δικτατορία του Μεταξά (4/8/1936) έθεσε υπό άγριο διωγμό το ΚΚΕ. Ο Ν. Ζαχαριάδης συνελήφθη το Σεπτέμβρη του 1936, φυλακίστηκε στις μεσαιωνικές φυλακές της Κέρκυρας, όπου και παρέμεινε σχεδόν 5 χρόνια σε απόλυτη απομόνωση.

Οταν στις 28/10/1940 άρχισε η επίθεση των Ιταλών φασιστών κατά της Ελλάδας ο Ν. Ζαχαριάδης - που εν τω μεταξύ είχε μεταφερθεί στην Αθήνα και βρισκόταν απομονωμένος στα μπουντρούμια της Γενικής Ασφάλειας - κατόρθωσε, στις 31/10/1940, να απευθύνει το ιστορικό «Ανοικτό γράμμα», με το οποίο καλούσε τον ελληνικό λαό να πάρει σύσσωμος μέρος στον αντιφασιστικό πόλεμο. Το γράμμα αυτό στάθηκε καθοδηγητικό ντοκουμέντο για το ΚΚΕ για την οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης, όταν η Ελλάδα κατακτήθηκε από τους χιτλερικούς. Στη συνέχεια έστειλε άλλα δύο ακόμη γράμματα σε σύνδεση με το πρώτο, για τη συνέχεια και τον προσανατολισμό του αγώνα.

Σ' όλη τη διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου οι αρχές της μεταξικής δικτατορίας κρατούσαν φυλακισμένο τον Ν. Ζαχαριάδη, όπως και άλλα κομματικά στελέχη και μέλη. Οταν δε, εισέβαλαν οι χιτλερικοί στην Ελλάδα παρέδωσαν τον ηγέτη του Κόμματος στην Γκεστάπο που τον μετέφερε στη Βιέννη και μετά στο φοβερό στρατόπεδο του Νταχάου. Στο Νταχάου ο Ν. Ζαχαριάδης πέρασε 4 χρόνια σκληρής δοκιμασίας και σύμφωνα με τις μαρτυρίες συγκρατούμενων του, εκεί, έπαιξε θετικό ρόλο στην πάλη ζωής ή θανάτου των κρατουμένων.

Από το Νταχάου ο Ν. Ζαχαριάδης επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά τη συντριβή του χιτλερισμού, τέλη Μάη του 1945. Βρήκε ένα ΚΚΕ με τεράστια απήχηση στο λαό, αφού ήταν το κόμμα που οργάνωσε και καθοδήγησε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Ταυτόχρονα, είχε προηγηθεί η ένοπλη αγγλική επέμβαση, η ήττα του λαϊκού κινήματος τον Δεκέμβρη του 1944 στην Αθήνα, η διάλυση του ΕΛΑΣ και η παράδοση των όπλων του, με τη λαθεμένη Συμφωνία της Βάρκιζας. Είχε, επίσης, αρχίσει το τρομοκρατικό όργιο σε βάρος του Κόμματος και των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Ενάντια στη δεύτερη κατοχή

Σ' αυτή την περίοδο η συμβολή του Ζαχαριάδη ήταν ουσιαστική, ώστε το Κόμμα να αντιμετωπίσει την ήττα, να ανεβάσει τους λαϊκούς αγώνες, να αντιμετωπίσει την τρομοκρατία της ελληνικής αντίδρασης και των Αγγλων που οργίαζε και απλωνόταν σε όλη τη χώρα, για να προκαλέσει το διχασμό του λαού και ν' ανάψει τον πόλεμο. Σταθμός ως προς αυτά είναι η 12η Ολομέλεια της ΚΕ και το 7ο Συνέδριο του Κόμματος, (ήταν Προγραμματικό Συνέδριο), τα οποία πραγματοποιούνται υπό την άμεση καθοδήγηση του Ν. Ζαχαριάδη.

Σ' εκείνες τις δύσκολες συνθήκες το ΚΚΕ και το ΕΑΜ κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες, για να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος. Αλλωστε, το ΕΑΜικό κίνημα με ηγέτη το ΚΚΕ ήταν πλειοψηφικό ρεύμα στην ελληνική κοινωνία. Δεν είχε χαθεί οριστικά η υπόθεση της εξουσίας. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο με την αγγλική στρατιωτική επέμβαση και το μονόπλευρο εμφύλιο πόλεμο, που χτυπούσε αλύπητα το λαό και ρήμαζε τη χώρα, οδηγήθηκαν τα πράγματα στην εμφύλια σύγκρουση 1946 - 1949. Το κίνημα υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει τη λευκή τρομοκρατία με τη Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα και στη συνέχεια με την οργανωμένη ένοπλη λαϊκή απάντηση. Με πρωτοπορία τους κομμουνιστές και τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης δημιουργήθηκε ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ), με σημαντική την καθοδηγητική συμβολή του Ν. Ζαχαριάδη.

Ο εμφύλιος πόλεμος έληξε με ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, δεδομένου ότι οι δυνάμεις του αντιπάλου, ενισχυμένες από τους Αγγλους και τους Αμερικανούς, ήταν υπέρτερες.

Μετά τον Εμφύλιο, το ΚΚΕ περνάει σε συνθήκες άγριων διωγμών και παρανομίας με χιλιάδες μέλη, στελέχη, οπαδούς και φίλους στην πολιτική προσφυγιά, στις φυλακές και τις εξορίες. Η συμβολή του Ν. Ζαχαριάδη και σ' αυτή τη φάση της ιστορίας του κινήματος υπήρξε σημαντική, τόσο στα ζητήματα του ιδεολογικού εξοπλισμού του κινήματος, όσο και στα ζητήματα διαμόρφωσης πολιτικής τακτικής. Ομως, η ήττα του ΔΣΕ, οι ανάγκες ανασυγκρότησης του Κόμματος στην Ελλάδα, επιδράσεις διαφόρων λαθών ακόμη και ρευμάτων που διαμορφώνονται στο διεθνή κομμουνιστικό κίνημα δημιουργούν εσωκομματική κρίση και διαπάλη.

Στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1956, ο Ν. Ζαχαριάδης καθαιρείται από Γενικός Γραμματέας και στην 7η Ολομέλεια το 1957 διαγράφεται από το ΚΚΕ.

Αταλάντευτα κομμουνιστής

Από τις αρχές Μάρτη του 1956 (μετά την 6η Ολομέλεια της ΚΕ) έως τις αρχές Ιούνη του 1962 θα εργαστεί στην ΕΣΣΔ ως διευθυντής δασικής επιχείρησης στο Μποροβίτσι, κοντά στο Νόβγκοροντ. Από το Μποροβίτσι θα επισκεφθεί την ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα και θα καταθέσει αίτηση προς στην ελληνική κυβέρνηση, ζητώντας να του επιτραπεί να γυρίσει στην Ελλάδα και να δικαστεί, για να αποδείξει το αβάσιμο των κατηγοριών που είχε εξαπολύσει η ντόπια ολιγαρχία εναντίον του και εναντίον του Κόμματος. Για την ενέργειά του αυτή θα εξοριστεί στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, όπου και θα ζήσει απομονωμένος έως την 1η Αυγούστου του 1973 οπότε και πέθανε, θέτοντας ο ίδιος τέρμα στη ζωή του.

Στο τελευταίο γράμμα της ζωής του, προς την καθοδήγηση του ΚΚΕ υπογραμμίζει: «Το ΚΚΕ ήταν και παραμένει το κόμμα μου και κανένας δεν μπορεί να το χτυπήσει και να το λερώσει χρησιμοποιώντας το όνομά μου... Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς. Ούτε μπορούσα ποτέ νάχω».


Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ