Συμβιβασμός μικροαστών με τον ιμπεριαλισμό | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Συμβιβασμός μικροαστών με τον ιμπεριαλισμό

Αφορμή για το άρθρο αυτό στάθηκε δημοσίευμα του Δ. Τζιαντζή στην «Ελευθεροτυπία» (9/4/03) με τον ιδιαίτερα πετυχημένο τίτλο «Εκτός από τη μοναξιά υπάρχει και ο ιμπεριαλισμός». Τίτλος ο οποίος παραπέμπει σε αντεστραμμένη βάση στο σύνθημα που πρόβαλλαν ομάδες του ρεφορμιστικού χώρου, με μικροαστική κατά βάση προέλευση, τη δεκαετία του '70 «Εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά». Αν σήμερα με την τραγικότητα των αιματοβαμμένων ημερών και την ιμπεριαλιστική ωμότητα, τέτοια συνθήματα απλώς επιβεβαιώνουν την κενότητα και τη ρηχότητα όσων τα πρόβαλλαν, τότε είχε θερμούς υποστηρικτές, κυρίως στο χώρο του τότε «ΚΚΕ εσ» και της πολιτικής του νεολαίας «Ρήγας Φεραίος».

Με την προβολή τέτοιων συνθημάτων, ο ρεφορμιστικός χώρος ουσιαστικά ζητούσε από το οργανωμένο κοινωνικό και πολιτικό κίνημα να εγκαταλείψει τους πολιτικούς στόχους πάλης, τον ίδιο τον αντιμονοπωλιακό και αντιιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα. Κατά την άποψή τους, η λύση των προβλημάτων δεν περνάει μέσα από την οργάνωση των μικρών και μεγάλων αγώνων, αλλά μέσα από τη στροφή του ατόμου - όχι των κοινωνικών ομάδων - στον εσωτερικό του κόσμο, στην ατομική αναζήτηση και αναψηλάφηση των ατομικών του προβλημάτων. Οι αντιμονοπωλιακοί - αντιιμπεριαλιστικοί στόχοι πάλης, οι οποίοι ποτέ δεν ήταν αρεστοί στις ρεφορμιστικές αυτές ομάδες, θεωρήθηκαν «ξύλινοι», ξεπερασμένοι και αποστεωμένοι μπροστά στη νέα πραγματικότητα. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου δεν είχαν σχέση με τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του σύγχρονου καπιταλισμού και την εργοδοτική, κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση, τη βάση όλων των κεφαλαιοκρατικών κοινωνιών.

Σαν κυρίαρχα προβλήματα θεωρούνταν η κρίση των κοινωνικών σχέσεων στις σύγχρονες απρόσωπες μεγαλουπόλεις, κρίση όμως την οποία έβλεπαν ξεκομμένη από τις διεργασίες που συντελούνται στις καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις, την κυριαρχία του κεφαλαίου στη διαδικασία της παραγωγής, την αποξένωση του εργάτη - παραγωγού του κοινωνικού προϊόντος από το ίδιο του το προϊόν. Πρόβαλλαν επίσης την αναγκαιότητα της γυναικείας χειραφέτησης, σαν χειραφέτηση από τον άνδρα - δυνάστη και όχι σαν αγωνιστική στάση απέναντι σε ένα κοινωνικό - οικονομικό σύστημα, το οποίο έβλεπε και βλέπει τη γυναίκα σαν πρόσθετη, φθηνή εργατική δύναμη, δίπλα στις εκμεταλλεύσιμες εργατικές δυνάμεις των ανδρών. Τους απασχολούσαν τα προβλήματα της οικολογίας, αποσυνδεμένα όμως από τις οικονομικές και κοινωνικές αιτίες. Ηταν αιτήματα κατ' εικόνα και ομοίωση ενός «μικροαστικού κόσμου», των ανερχόμενων μικροαστικών στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας που είχαν συμβιβαστεί με τον καπιταλισμό και από τη σκοπιά αυτή δε ζητούσαν τη ρήξη και την ανατροπή του συστήματος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, αλλά επιδίωκαν βελτιώσεις και μεταρρυθμίσεις, ώστε να γίνει το σύστημα περισσότερο «ανθρώπινο» και «δημοκρατικό».

Πρόκειται για κοινωνικά στρώματα με συμμετοχή στο πολιτικό και κοινωνικο κίνημα, με προοπτικές οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξης, με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, τα οποία πάντα είχαν στον προσανατολισμό τους να διατηρούν διαύλους επικοινωνίας με τα διάφορα κέντρα εξουσίας. Διακατέχονταν από μια διάθεση «σνομπισμού» απέναντι στο εργατικό κίνημα, καθώς έβλεπαν στο κίνημα αυτό ανθρώπους χαμηλότερης οικονομικής υποστάθμης και μορφωτικού επιπέδου. Η βαθύτερη αιτία της αποστροφής τους αυτής ήταν βέβαια η επιθυμία τους «να τα έχουν καλά» με τα κέντρα εξουσίας, από τα οποία εξαρτιόταν άμεσα η οικονομική και κοινωνική τους θέση.

Στη διατήρηση των ρεφορμιστικών αυτών απόψεων βοηθούσε βέβαια και η κατάσταση της εποχής. Ο ελληνικός καπιταλισμός τις δεκαετίες του '70 και του '80 είχε τη δυνατότητα, μέσω παροχών, ρουσφετιών κλπ., να κρατά κοινωνικές ισορροπίες σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι σήμερα. Το αποκρουστικό πρόσωπο της τότε ΕΟΚ δεν ήταν τότε διαφανές, καθώς εμφανιζόταν σαν οργανισμός οικονομικής κατά βάση συνεργασίας λαών και κυβερνήσεων... Επρεπε να έρθει η δεκαετία του '90 με τις συνθήκες του Μάαστριχτ, του Αμστερνταμ, τη στρατηγική της Λισαβόνας, για να αρχίσει να γίνεται κατανοητός ο επιθετικός ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ύπαρξη της Σοβιετικής Ενωσης - την οποία τόσοι πολλοί θυμήθηκαν τις ημέρες αυτές - και οι συνθήκες ελέγχου των πυρηνικών όπλων, είχαν οδηγήσει στο λαθεμένο συμπέρασμα ότι ο ιμπεριαλισμός είχε καταστείλει τα επιθετικά και δολοφονικά του ένστικτα. Μέσα σε ένα περιβάλλον «ειρηνικού» και «ανθρώπινου» καπιταλισμού, ο ρεφορμιστικός χώρος ανέλαβε εργολαβικά την κατασυκοφάντηση και διαπόμπευση του αγωνιστικού κινήματος, το οποίο επιμένει «δογματικά» να υποστηρίζει ότι ο καπιταλισμός ούτε ανθρώπινος ούτε δημοκρατικός είναι, ότι ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας έχει νόημα και προοπτική και ότι η ανάσχεση της επιθετικότητας του ιμπεριαλισμού οφειλόταν αποκλειστικά και μόνο στον τότε συσχετισμό των δυνάμεων.

Οι τάσεις συμβιβασμού και υποταγής στην υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων από το ρεφορμιστικό χώρο είναι έκδηλες και εμφανείς. Ετσι έχουμε τον Λ. Κύρκο να ειρωνεύεται το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα με την αμίμητη φράση «οι βάσεις - οι αμερικανικές - δεν είναι ραπανάκια για να τα ξεριζώσουμε». Γίνεται επίσης προσπάθεια το κίνημα της νεολαίας να ξεκοπεί από τις αγωνιστικές και επαναστατικές του παραδόσεις. Ετσι στα Φεστιβάλ του «Ρήγα Φεραίου» προβάλλουν «επαναστατικά» συνθήματα όπως «Γνωρίστε το σώμα σας». Σε συζήτηση, σε κάποιο από τα φεστιβάλ αυτά, για τις σχέσεις των δύο φύλων, κυρία, μητέρα δυο νεαρών κοριτσιών, προβληματιζόταν γιατί να είναι τα αγόρια επιθετικά απέναντι στα κορίτσια και να μη συμβαίνει το αντίθετο, να είναι τα κορίτσια επιθετικά απέναντι στα αγόρια. Αυτά ήταν τα... σοβαρά προβλήματα που απασχολούσαν το ρεφορμιστικό χώρο την εποχή εκείνη.

Επρεπε να γίνουν οι αντεπαναστατικές ανατροπές στις αρχές της δεκαετίας του '90, η αντιδραστική στροφή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι απροκάλυπτες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στο Αφγανιστάν, τη Γιουγκοσλαβία, δύο φορές στο Ιράκ, για να δικαιωθεί η άποψη του αγωνιστικού επαναστατικού κινήματος, ότι ο αντιμονοπωλιακός και αντιιμπεριαλιστικός αγώνας έχει νόημα, τα αγωνιστικά αιτήματα για το διώξιμο των αμερικανικών βάσεων, την έξοδο της Ελλάδας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ, ούτε «ξύλινα» είναι, ούτε «αποστεωμένα» και «δογματικά» ήταν, αλλά απηχούσαν και απηχούν τις πραγματικές ανάγκες και τα συμφέροντα των εργαζομένων της χώρας μας.

Τις πολιτικές αυτές θέσεις τις οποίες υπερασπίστηκε με σταθερότητα και συνέπεια το ΚΚΕ, παρά την κατασυκοφάντηση και διαστρέβλωση που επιχειρήθηκε, αποτελούν τη μεγάλη συνεισφορά του Κόμματος αυτού στην ελληνική κοινωνία. Το μεγάλο συμπέρασμα που προκύπτει από τα τελευταία γεγονότα, αυτά που είδαμε μέσα από τις τηλεοράσεις, αυτή την απίστευτη ωμότητα φονιάδων, των πληρωμένων δολοφόνων του ιμπεριαλισμού, δεν είναι τόσο ότι οι πολιτικές απόψεις του ΚΚΕ δικαιώνονται και επιβεβαιώνονται, με τραγικό αλήθεια τρόπο, από την ίδια τη ζωή. Το μεγάλο συμπέρασμα που προκύπτει είναι η αναγκαιότητα της ύπαρξης και δράσης επαναστατικού κόμματος σταθερά προσανατολισμένου σε ταξικές θέσεις, που θα εμπνέει και θα εμπνέεται από το αγωνιστικό κίνημα.

Αλήθεια, πόσο τραγικό θα ήταν, αν είχαν επικρατήσει στο χώρο της Αριστεράς οι θλιβερές τελικά απόψεις του τύπου «εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά». Και την ώρα που τα αεροπλάνα των δολοφόνων «όργωναν» τον ουρανό του Ιράκ, ο ελληνικός λαός, αντί να είχε ξεχυθεί στους δρόμους και να διαδηλώνει, να αναζητούσε τον... εσωτερικό του κόσμο και να έχυνε φαιά ουσία για... να γνωρίσει το σώμα του.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ