Κυριακή 12 Μάρτη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η τακτική «σαλαμοποίησης» των αντεργατικών αλλαγών

Γρηγοριάδης Κώστας

Εδώ και ένα 6μηνο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προβάλλει πιο έντονα το εξής πολιτικό μοτίβο:

«Με την πολιτική σύγκλισης/ένταξης στην ΟΝΕ πετύχαμε τη μείωση και τον έλεγχο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του πληθωρισμού, αλλά και την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Γι' αυτό χρειάστηκαν θυσίες. Οι συνέπειες ήταν πιο έντονες για κοινωνικές δυνάμεις που δεν είχαν τις δυνατότητες να προσαρμοστούν σε αυτή τη στροφή των οικονομικών εξελίξεων. (Λ.χ. άνεργοι, κυρίως οι χαμηλής ειδίκευσης, από παραδοσιακούς κλάδους της μεταποίησης που δεν άντεξαν στην ένταση του ανταγωνισμού. Μείωση του αγροτικού εισοδήματος, λόγω της χαμηλής παραγωγικότητας της αγροτικής παραγωγής σε σχέση με εκείνη της ΕΕ). Τώρα, όμως, δημιουργήθηκαν οι οικονομικές προϋποθέσεις (π.χ. βλέπε περίσσευμα από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 1999), να αναβαθμίσουμε το «κοινωνικό πρόσωπο» της πολιτικής μας, να εφαρμόσουμε μια αναδιανεμητική πολιτική υπέρ των ασθενέστερων κοινωνικών δυνάμεων».

Ως εφαρμογή του παραπάνω πολιτικού μοτίβου, ήρθε η πολιτική πρακτική του λεγόμενου «Πακέτου Σημίτη», που εξαγγέλθηκε στις αρχές Σεπτέμβρη 1999, στα πλαίσια της ΔΕΘ. (Περιλάμβανε κυρίως τη διεύρυνση των ορίων σε ορισμένες φοροαπαλλαγές και την αύξηση των αγροτικών συντάξεων κατά 10.000 δρχ.).

Κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2000 περιλήφθηκαν και διευρύνθηκαν ορισμένες από αυτές (αύξηση του ορίου αφορολόγητου εισοδήματος για το 2000).

Πρόσφατα, στην κούρσα της προεκλογικής αναμέτρησης του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ, ανακοινώθηκε «νέο» πακέτο μέτρων υπέρ των αγροτών. Στη συνέχεια, το πακέτο μέτρων διευρύνθηκε με την ευκαιρία της παρουσίασης του «Κυβερνητικού Προγράμματος του ΠΑΣΟΚ 2000-2004».

Ενα πρώτο επίπεδο ερμηνείας της τακτικής του ΠΑΣΟΚ θα μας οδηγήσει στο εξής συμπέρασμα: Επεκτείνεται το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο διαμορφώνονται εντυπώσεις από την προώθηση ορισμένων μέτρων, ακολουθώντας τις διαδοχικές φάσεις εξαγγελίας - ένταξης σε κάποιο πρόγραμμα (π.χ. Κρατικός Προϋπολογισμός, Κυβερνητικό πρόγραμμα 2000-2004) - νομοθετικής ρύθμισης αυτών. Η κάθε φάση διανθίζεται με «κάτι» επιπλέον, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση μιας πορείας αλλεπάλληλων μεταρρυθμίσεων, ενταγμένων στην πορεία διαμόρφωσης μιας «νέας κοινωνικής πολιτικής» από το ΠΑΣΟΚ.

Ορισμένες αντιπολιτευόμενες το ΠΑΣΟΚ πολιτικές δυνάμεις ερμήνευσαν αυτή την τακτική ως παροχολογία στα πλαίσια μιας παρατεταμένης εκλογικής περιόδου.

Παροχολογία ή αναδιανεμητική πολιτική;

Τίθεταιλοιπόν το ερώτημα:

Πρόκειται για μέτρα προεκλογικής παροχολογίας ή αποτελούν τον προάγγελο των νέων οικονομικών δυνατοτήτων και επομένως της αναδιανεμητικής πολιτικής, που υπόσχεται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ;

Θα υποστηρίξουμε ότι δεν υφίσταται ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Είναι μέτρα που εντάσσονται στην τακτική «σαλαμοποίησης» των αντεργατικών αλλαγών. Εξυπηρετούν τις ανάγκες του μονοπωλιακού κεφαλαίου και ταυτόχρονα χρησιμοποιούν δολώματα, για τη χειραγώγηση των λαϊκών διαθέσεων και συνειδήσεων με την αποδοχή μιας πολιτικής διαχείρισης της μικρότερης μιζέριας.

Ας το δούμε πιο συγκεκριμένα:

Πολλά από τα μέτρα της κυβέρνησης, που περιβάλλονται το μανδύα της αναδιανεμητικής πολιτικής, αφορούν ρυθμίσεις στη φορολογία των εισοδημάτων και έμμεσων φόρων (π.χ. ειδικός φόρος κατανάλωσης πετρελαίου για τους αγρότες, φορολόγηση αυτοκινήτων).

Αλλά τι ακριβώς συμβαίνει με τη φορολογία;

Πρώτον: Τα νέα μέτρα περιλαμβάνουν μειώσεις και προσαρμογές που ευνοούν υψηλά εισοδήματα (π.χ. μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων από 45% σε 40%) και κέρδη επιχειρήσεων (π.χ. σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης των κερδών των μη εισηγμένων εταιριών στο χρηματιστήριο, ώστε από 45% σταδιακά να εξομοιωθεί με το φορολογικό συντελεστή των εισηγμένων ΑΕ). Ρυθμίσεις για τους αγρότες, που σε αρκετές περιπτώσεις (π.χ. όριο απαλλαγών στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών για τους νέους αγρότες) δεν αφορούν τη φτωχή αγροτιά.

Δεύτερον: Οι μειώσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης εξυπηρετούν κυρίως τη συγκράτηση της ανόδου του πληθωρισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι στον Κρατικό προϋπολογισμό του 2000 οι έμμεσοι φόροι παρουσίαζαν αύξηση κατά 8,9% σε σχέση με το 1999, η δε συμμετοχή τους στο σύνολο της φορολογίας ήταν 62,9%, έναντι 60,8% το 1999.

Τρίτον: Οι φοροαπαλλαγές σε πολύτεκνους και ορισμένες άλλες ρυθμίσεις δεν είναι παρά προσαρμογές μιας πολιτικής που διαχειρίζεται τη φτώχεια και τη μιζέρια.

Τέταρτον: Η λαϊκή επίφαση ορισμένων μέτρων είναι συμπτωματική και συγκυριακή, κυρίως εξυπηρετεί γενικότερες ανάγκες της καπιταλιστικής συσσώρευσης (π.χ. Ενταξη στις δαπάνες που εκπίπτουν από το εισόδημα ποσών, που αφορούν τη χρήση των νέων τεχνολογιών από την ελληνική οικογένεια. Ολική εφαρμογή, χωρίς ελάχιστο πλαφόν, στο τέλος της τετραετίας, του λογιστικού προσδιορισμού των κερδών όλων των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων).

Η τακτική «σαλαμοποίησης»

Η ΠΑΣΟΚική κυβερνητική πολιτική προσανατολίζεται σε μια ριζική αναθεώρηση του φορολογικού συστήματος. Εχει υποστεί κριτική για τις καθυστερήσεις της σε αυτό, από τον ΣΕΒ, την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών, τα επιτελεία της ΕΕ, το ΔΝΤ και τον ΟΟΣΑ, αλλά πιέζεται και από τη ΝΔ.

Οι εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, οι διευρυμένες και θεσμοθετημένες ευέλικτες μορφές απασχόλησης, η αντεργατική αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, η επιλεκτική κοινωνική πολιτική για τα έσχατα όρια της φτώχειας και περιθωριοποίησης, δε συμβιβάζονται με το υπάρχον πολυδαίδαλο, πολυαφαιμακτικό σύστημα άμεσης και έμμεσης φορολογίας.

Με άλλα λόγια, αυτό το σύστημα αφαίμαξης προϋπέθετε να δίνει με το ένα χέρι, για να μπορεί να πάρει με το άλλο. Τώρα σημαντικό μέρος των λαϊκών εισοδημάτων συμπιέστηκε στα όρια της φτώχειας και παρακάτω. Επομένως, το φορολογικό σύστημα πρέπει να επιτρέπει: α) Σε ένα μέρος μεσαίων εισοδημάτων να καταναλώνουν το εμπόρευμα των ιδιωτικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, των ιδιωτικών επιχειρήσεων επαγγελματικής κατάρτισης κλπ. και β) ένα επίπεδο συντήρησης των πιο φτωχών στρωμάτων τόσο όσο να αποφεύγεται η πιο επικίνδυνη εξαθλίωσή τους.

Από την άλλη, υπάρχει η απαίτηση του κεφαλαίου να μειωθεί η φορολόγησή του, προκειμένου να αποκτήσει κίνητρο για επενδύσεις, που θα οδηγήσουν σε διεύρυνση της παραγωγής και της απασχόλησης. Πρόκειται, βέβαια, για θέσεις φθηνότερης εργατικής δύναμης, με επιδείνωση στους όρους ασφάλισης και εργασιακών σχέσεων, με φοροαπαλλαγές προς τα κέρδη των επιχειρήσεων.Ετσι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αντί να προχωρήσει σε μια κάθετη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία θα εναρμονίζεται με τις γενικότερες αντεργατικέςεπιλογές της, προχωρεί σε επιμέρους προσαρμογές της. Ανάλογα και με τις απαιτήσεις της συγκυρίας, άλλοτε τις προβάλλει ως μέτρα για την ανεργία (π.χ. συνδέοντας τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων με νέες προσλήψεις), και άλλοτε ως αναδιανεμητική πολιτική.

Αλλωστε, πολλά από τα «αναδιανεμητικά» μέτρα, ελάχιστα της κοστίζουν ή και προορίζονται για μια χρήση.

Εγκυρη ημερήσια οικονομική εφημερίδα δημοσίευσε ότι το ΥΠΕΘΟ, σύμφωνα με πληροφορίες παράγοντά του, προσανατολίζεται στην κατάργηση των φοροαπαλλαγών και στη θεσμοθέτηση της άμεσης ενίσχυσης των ασθενέστερων οικονομικά κοινωνικών ομάδων. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, δεν πρόκειται στενά για μέτρα προεκλογικής παροχολογίας.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η τακτική της «σαλαμοποίησης» των αντεργατικών αλλαγών προωθείται με επιστημονικά επεξεργασμένη προπαγανδιστική αντίληψη και τεχνική. Π.χ. την αναγκαστική μείωση των επιτοκίων, με χρονικό ορίζοντα το πολύ 10 μηνών, τη μεταφράζει σε ευνοϊκή μείωση των επιτοκίων δανεισμού για τους αγρότες, στη σημερινή συγκυρία. Την αναγκαστική αναζήτηση μέτρων ελέγχου των πληθωριστικών πιέσεων, τη μεταφράζει σε ευνοϊκή ρύθμιση του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου για τους αγρότες. Τις περιορισμένες προσαρμογές των εξευτελιστικά χαμηλών επιπέδων του ΕΚΑΣ και της αγροτικής σύνταξης τα εμφανίζει ως μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Αυτό είναι το ταξικό περιεχόμενο της λεγόμενης «κοινωνικής πολιτικής» του ΠΑΣΟΚ. Προβάλλει ως μέτρα της κοινωνικής πολιτικής, τη δήθεν εξασφάλιση του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», της «ελάχιστης σύνταξης», της «κοινωνικής προστασίας» στα κατώτατα όρια της φτώχειας, ενώ μεθοδικά αποψιλώνει τη συλλογική κρατική προστασία του ωραρίου απασχόλησης, των εργατικών αμοιβών, της κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας.

Συμπερασματικά, τα μέτρα του λεγόμενου «κοινωνικού προσώπου» της κυβερνητικής πολιτικής δεν είναι παρά στοιχεία της στρατηγικής επιτάχυνσης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε βάρος της εργατικής τάξης και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Είναι στοιχεία μιας επεξεργασμένης πολιτικής, που επιδιώκει να εγκλωβίσει τους εργαζόμενους σε στάση αναμονής για ένα απατηλό καλύτερο αύριο, να συναινέσουν σε μια πολιτική διαχείρισης της φτώχειας και μιζέριας σε βάρος τους.

Γι' αυτές τις λαϊκές δυνάμεις, για τα δικά τους συμφέροντα, μονόδρομος είναι να στρέψουν την πλάτη τους σε αυτή την πολιτική, σε κάθε πολιτικό εκφραστή της, με τον αγώνα, την ψήφο και τη συνολική τους πάλη. Ο δρόμος αυτός δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, αλλά είναι ο πιο γρήγορος για σημερινές και μελλοντικές εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις.


Της
Ελένης ΜΠΕΛΛΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ