Τετάρτη 13 Νοέμβρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
«Βόιτσεκ» από το «Θέατρο Δωματίου»

«Βόιτσεκ»
«Βόιτσεκ»
Οσο θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που σημαίνει ταξική κοινωνία, νόμοι και θεσμοί των ισχυρών σε βάρος των αδυνάτων, το έργο του επαναστάτη Γκέοργκ Μπίχνερ «Βόιτσεκ» θα αποτελεί διαχρονικό «καθρέπτισμα» κάθε τέτοιας κοινωνίας - όποιας εποχής και τόπου - και σκηνική «κραυγή» ενάντιά της, καθώς το δράμα του Βόιτσεκ συμπυκνώνει ποικίλα δράματα πολλών ταπεινών και καταφρονεμένων. Ο έρημος και πάμφτωχος Βόιτσεκ, για να επιζήσει η αγαπημένη του Μαρία, το παράνομο παιδί τους και εκείνος, κουρεύει για λίγες πενταροδεκάρες στρατιωτικούς, ανέχεται τους χλευασμούς του λοχαγού και για ελάχιστες παραπάνω δέχεται να χρησιμοποιηθεί σαν πειραματόζωο από τον απάνθρωπο γιατρό του Λόχου. Η εξουθένωση της ψυχής του από τη φτώχεια και την ταπείνωση, η εξάντληση του οργανισμού του από τα ιατρικά πειράματα και, τέλος, η απελπιστική υποψία ότι η, στερημένη εξίσου, Μαρία τον απάτησε για ένα ζευγάρι σκουλαρίκια, καταδικάζουν τον δύστυχο Βόιτσεκ στην έσχατη δυστυχία και ερημία. Τον καταντούν φονιά της αγαπημένης του, της μάνας του παιδιού του.

Το έργο του Μπίχνερ, πολυπαιγμένο στον τόπο μας και επιδεκτικό πολλών ερμηνειών (καθώς μας παραδόθηκε με ποικίλες γραφές και χωρίς μια τελική μορφή), έτυχε φέτος μιας νέας, αξιόλογης μετάφρασης από τον πρωτοεμφανιζόμενο στο χώρο της θεατρικής μετάφρασης Μάνο Λαμπράκη, και ενός νέου, ενδιαφέροντος σκηνικού πειραματισμού. Η δημιουργός του «Θεάτρου Δωματίου», Αντζελα Μπρούσκου, συνέλαβε μια αντισυμβατική «ανάγνωση», με λιτό, αφαιρετικό σκηνικό και σύγχρονα κοστούμια (Α. Μπρούσκου) με χρήση βίντεο αρτ (Μέμη Κούπα), με ανησυχαστικούς μουσικούς ήχους (Νίκος Πατρελάκης), με ποιητικής εμβέλειας και εξαιρετικά αισθαντικούς στίχους (Λίνα Νικολακοπούλου) και χορογραφημένη εκφραστική κίνηση (Γιάννης Γιαπλές). Μια ανάγνωση που νιώθει και πονά για το ζοφερό ανθρώπινο δράμα και διακρίνει, έως τον πάτο, τον κοινωνιολογικό «βυθό» του, φέρνοντάς τον στην εποχή μας. Μια ανάγνωση, που σχεδόν «αποδομεί» και «αναδομεί» την πλοκή, αποδραματοποιητικά υπογραμμίζει την τραγικότητα των βασανισμένων προσώπων και γελοιοποιητικά καταδικάζει τους βασανιστές τους.

«Το ημέρωμα της στρίγκλας... του Ουίλιαμ Σαίξπηρ»
«Το ημέρωμα της στρίγκλας... του Ουίλιαμ Σαίξπηρ»
Και η πλέον νεοτερική, αντισυμβατική, ανατρεπτική καλλιτεχνική σύλληψη, θα στεριώσει και θα καρποφορήσει, αν κατέχει και στηρίζεται σε «θεμελιακούς» κανόνες της τέχνης που υπηρετεί. Ο «θεμελιακός» κανόνας της θεατρικής τέχνης είναι ο λόγος. Ο μη ασκημένος, κακοπροφερόμενος, μονότονος, μονόρυθμος, λόγος καταντά νοηματικά μονοσήμαντος και υποκριτικά αβαθής. Αυτό είναι το ιδιαίτερα πάσχον σημείο της Αντζελας Μπρούσκου και στη δική της ερμηνεία (και μάλιστα σε τρεις συμβολικά πολυσήμαντους ανδρικούς ρόλους και στη γιαγιά), αλλά και στη σκηνοθετική της καθοδήγηση. Αδυναμία έκδηλη στην ερμηνεία όλων των ηθοποιών της διανομής, λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με τη θεατρική παιδεία και εμπειρία και τις φυσικές ευκολίες ή δυσκολίες τους. Αδυναμία, που θα μπορούσε να ελαχιστοποιηθεί από την ενδιαφέρουσα, αρμόζουσα στο ρόλο, εκφραστικότατη ως μάσκα και κίνηση ερμηνεία του Κωνσταντίνου Αβαρικιώτη (Βόιτσεκ) και θα είχε εκλείψει από την ικανή, με υποκριτικό «νεύρο» και δόσιμο, Πηνελόπη Μπουζούρη. Συμπαθείς ήταν οι ερμηνευτικές προσπάθειες των Γιάννη Γιαπλέ, Μανώλη Δραγάτση.

«Το ημέρωμα της στρίγκλας» στο «Προσκήνιο»

Στην αναμορφωμένη αίθουσα του μετονομασμένου σε «Προσκήνιο» θεάτρου της οδού Καπνοκοπτηρίου, στεγάστηκε η πρώτη και επιτυχής σκηνοθετική απόπειρα του Γιάννη Μπέζου. Ο Γ. Μπέζος «κατέθεσε» στην πρώτη του σκηνοθετική δουλιά όλη την «πραμάτεια» του. Το εύπλαστο υποκριτικό ταλέντο του. Τη μεγάλη πείρα του στην αρχαία, κλασική και σύγχρονη κωμωδία, στη φάρσα, στη σάτιρα, στην επιθεώρηση. Τη σκηνική του ευφυία. Το γερό μουσικό του αυτί και τη σπάνια σε ηθοποιούς τραγουδιστική του ικανότητα. Το έμφυτο, παιγνιώδες χιούμορ του. Το κειμενικό υλικό του ήταν μια έξυπνη, με χάρη, φαντασία, χιούμορ και άμεση γλώσσα, διασκευή της σαιξπηρικής κωμωδίας «Το ημέρωμα της στρίγκλας», από τον Παναγιώτη Πασχίδη, με τίτλο «Το ημέρωμα της στρίγκλας... του Ουίλιαμ Σαίξπηρ». Μια διασκευή, η οποία, καθώς κινείται σε δύο, άλλοτε σε παράλληλες και άλλοτε διασταυρούμενες, δράσεις, εμπλέκει στη μυθοπλασία και τον ίδιο τον Σαίξπηρ, καθώς και φανταστικά πρόσωπα - «ψωνισμένους» ερασιτέχνες ηθοποιούς της ελισαβετιανής εποχής, προβάλλοντας ως «πηγή» έμπνευσης αυτής της κωμωδίας τη ζωή του ποιητή με τη «στρυφνή» (σύμφωνα με κάποιες «ερμηνείες») γυναίκα του. Η διασκευή διαρθρώνεται σε γοργές, εύστροφες, συχνά φαρσικές σκηνές, οι οποίες από τον οικιακό βίο του Σαίξπηρ περνούν στη σκηνική αναπαράσταση της «Στρίγκλας που έγινε αρνάκι» και το αντίστροφο.

Δε γνωρίζουμε σε ποιον ανήκει η εύστοχη ιδέα να ανεβαστεί διασκευή σαν μουσική κωμωδία. Ιδέα, που υπηρετήθηκε από όλους τους συντελεστές της παράστασης. Την εύφορη, γοργόρυθμη, χιουμοριστική, παιγνιώδη, χωρίς υπερβολές και κωμικές «χοντράδες», ευφρόσυνη, γελαστική σκηνοθεσία του Γ. Μπέζου. Τη χυμώδη μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου. Την ανάλαφρη χορογραφία του Χάρη Μανταφούνη, τα καλαίσθητα κοστούμια του Κώστα Βελινόπουλου και το λειτουργικό, πολυεπίπεδο, παρά τη μικρή σκηνή, σκηνικό της Μαρίας Χατζηκλεάνθους.

Με πρώτη και καλύτερη τη διπλή ερμηνεία του (Σαίξπηρ - Πετρούκιος), ο Γ. Μπέζος, με το χιούμορ, αλλά και το μέτρο του, καθοδήγησε και όλες τις ερμηνείες, αποσπώντας πολύ καλά αποτελέσματα από όλους τους ηθοποιούς, από την έμπειρη και σκηνικά άμεση Ναταλία Τσαλίκη, και από τους λιγότερο έμπειρους και νέους: Δάφνη Λαμπρόγιαννη, Αλέξανδρο Μπουρδουμή, Χρήστο Σαπουντζή, Αλμπέρτο Φάις, Βαλέρια Κουρουπή, Σωκράτη Πάτσικα, Αγγελο Μπούρα.


ΘΥΜΕΛΗ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ