Παρασκευή 23 Αυγούστου 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
Ο Θάνατος του ποιητή

«Σμίγουν σε φιλιά τα στόματα / μέσα σε πλεξούδες από φλέβες / και όποιος για τον πόνο του πονάει / για πάντα θα πονάει / και όποιος το θάνατο φοβάται / πάντα μέσα του θα τον έχει» (Φρ. Γκ. Λόρκα)

Μη κοιμόσαστε! Αγρυπνάτε, έλεγε ο Λόρκα. Ο μεγάλος Ισπανός ποιητής, στις αρχές του εμφυλίου πολέμου, στις 17 του Ιούλη του 1936, όταν η ισπανική αντίδραση οδηγούσε το στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο. Ακολουθεί μακρύς, αιματηρότατος εμφύλιος πόλεμος. Χιτλερικά και φασιστικά στρατεύματα πλημμύρισαν την Ισπανία μαχόμενα στο πλευρό των Ισπανών φασιστών. Ο Λόρκα στέκεται στο πλευρό των δημοκρατικών και του αγωνιζόμενου λαού:

«Πολλές φορές όταν βλέπω τι συμβαίνει στον κόσμο αναρωτιέμαι: Γιατί γράφω; Κι όμως, χρειάζεται, χρειάζεται η δουλιά. Να δουλεύουμε και να βοηθάμε. Να δουλεύουμε έστω κι αν στοχαζόμαστε πως η δουλιά μας είναι μάταιη. Να δουλεύουμε για διαμαρτυρία. Γιατί η εσωτερική μας παρόρμηση θα ήταν κάθε μέρα να κραυγάζουμε στον κόσμο πως είναι γεμάτος αδικίες και κάθε είδους αθλιότητες. Διαμαρτύρομαι», έλεγε ο Λόρκα.

Τον Απρίλη του 1936, ο Λόρκα ειρηνόφιλος υπογράφει, μαζί με άλλους Ισπανούς συγγραφείς, ένα ανθρώπινο μανιφέστο για την παγκόσμια ειρήνη. Στο ποίημά του λέει: «Το τραγούδι θέλει να γίνει φως / Στο σκοτάδι έχει κλωστές / από φεγγάρι και φώσφορο /. Πρέπει να υπάρχει ένας κόσμος / από ολάνοιχτα μάτια / από πικρές πληγές που καίνε / κανείς δεν κοιμάται στον κόσμο / το δηλητήριο / και των θεάτρων του πολέμου, οι νεκροκεφαλές».

Ολόκληρη η ευρωπαϊκή αστική τάξη ακολουθεί τη λεγόμενη τότε πολιτική της μη επέμβασης. Χιλιάδες αθώα θύματα πότιζαν με αίμα την ισπανική γη. Ο θάνατος καρτερούσε αμείλικτος για κάθε δημοκράτη, στα χωριά όπου προχωρούσαν τα φασιστικά στρατεύματα με τους φαλαγγίτες. Εκείνο το πρωινό στις 19 του Αυγούστου, η Γρανάδα πέφτει στα χέρια των φαλαγγιτών του φασίστα Φράνκο. Ο κοινοτάρχης, γαμπρός του Λόρκα, ντουφεκίζεται. Επαληθεύεται αυτό που είχε πει παλαιότερα στην εφημερίδα «Σολ»: Σε κάθε στιγμή, εδώ (1936) μας καρτεράει ο θάνατος. Αυτός ο πόλεμος - ο θάνατος είναι ολούθε. Εκεί στα πράγματα χωρίς κίνηση, μουγκά / σκοτεινά υπάρχει η καταπιεστική σιγή του θανάτου. Οταν ο πόνος του ανθρώπου υπάρχει παντού / μου απαγορεύουν να «μετακομίσω στο σπίτι μου στ' άστρα!». Οικουμενικός πάντοτε. Ο ισπανικός ήλιος, τη χαραυγή πρωτανοίγει τα μάτια του, τα απ' το φέγγος και τα κόκκινα τριαντάφυλλα: «Ξαπλωμένον στις πικροδάφνες / και πάνω στο φοίνικά μου / τυλιγμένον στο σεντόνι του / τον φέρνουν».

Μέσα απ' τις πορτοκαλιές γεμάτο ήλιο, όταν το αηδόνι τραγουδάει μέσα στον ελαιώνα, όταν το αίμα που λιώνει στου παραθυριού τα κρούσταλλα τις πεταλούδες, ο θερμός Ανδαλουσιάνος βάρδος, του έρωτα και της ζωής, κλείνει τα μάτια του, δολοφονημένος απ' το λοχαγό της φασιστικής πολιτοφυλακής Νεστάρες.

Ο Λόρκα ντουφεκίζεται. Οι φασιστικές σφαίρες χύνουν απ' τα στήθια του το αίμα του. Το αίμα της Ισπανίας που πότισε τη γη μέχρι το 1939. Θανατερό και ύστατο τραγούδι: «Ηταν καμάρι της αυγής και καβαλάρης / κι όμορφος. Τώρα μια χούφτα χιόνι. / Νύχτα με τέσσερα φεγγάρια / Στη σάρκα μου γυρεύω / τ' αχνάρια των χειλιών σου».

Ο Λόρκα ζει, κατά τους στίχους του Λατίνου ποιητή: «Ο ποιητής ποτέ δεν πεθαίνει / το μέρος του το κάλλιστο οπίσω του θα μείνει». Και το κάλλος του ποιητή είναι η ποίηση της ζωής των αγώνων. Ο ανθρωπισμός. Ο λόγος του Λόρκα. «Ο λόγος σου κανέναν / στην καρδιά του δεν αγγίζει / βαθιά απ' την καρδιά του αν δε βγει», έλεγε ο Γκαίτε στο «Φάουστ». Γι' αυτό ο Λόρκα μάς συγκινεί ακόμα.


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΤΙΤΛΟ(2020-08-19 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ(2014-08-19 00:00:00.0)
Ο ισπανικός εμφύλιος(2008-08-02 00:00:00.0)
«Εφυγε» ο σκηνοθέτης της ισπανικής Αντίστασης(2002-11-02 00:00:00.0)
Ισπανία του '36(2001-07-21 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ