Η συμπλήρωση, το 2002, μισού αιώνα συμμετοχής της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, είναι μια αφορμή για έναν απολογισμό της πορείας αυτής και ταυτόχρονα μια ευκαιρία για ανάδειξη των καταστροφικών συνεπειών της συμμετοχής της χώρας μας στον ιμπεριαλιστικό αυτό οργανισμό. Ταυτόχρονα είναι και μια αφορμή να επισημάνουμε για μια ακόμα φορά το σύγχρονο ρόλο του ΝΑΤΟ, ως στρατιωτικού βραχίονα της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης.

Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε στις 4 Απρίλη 1949, όταν οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Καναδά, της Δανίας, της Ισλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας υπέγραψαν, στην Ουάσιγκτον, το Σύμφωνο του Βορείου Ατλαντικού και ίδρυσαν τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, το γνωστό μας ΝΑΤΟ (North Atlantic Treaty Organization). Να σημειωθεί ότι το ΝΑΤΟ προηγήθηκε της ίδρυσης του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Η Ελλάδα, αν και αποτελούσε χώρο στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, δεν κλήθηκε να είναι ιδρυτικό μέλος. Η Ελλάδα μπήκε τελικά στο ΝΑΤΟ, ταυτόχρονα με την Τουρκία, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή του. Η ταυτόχρονη ένταξη των δύο χωρών - πέραν των άλλων, φανερώνει τη γεωστρατηγική αντίληψη των ΗΠΑ για την περιοχή - ακολούθησε, τυπικά, τρία στάδια. Αρχικά το συμβούλιο της Ατλαντικής Συμμαχίας, στη συνοδό του στην Οτάβα του Καναδά, στις 20 Σεπτέμβρη του 1951, αποφάσισε να κάνει δεχτή την είσοδο των δύο χωρών.

Στη συνέχεια, στο διάστημα 17-22 Οκτώβρη του ιδίου έτους, υπογράφηκε στο Λονδίνο το πρωτόκολλο του Βορειοατλαντικού Συμφώνου για την προσχώρηση των δύο χωρών στη Συμμαχία. Η διαδικασία της προσχώρησης ολοκληρώθηκε με την έγκριση των σχετικών αποφάσεών της, τόσο από τα κοινοβούλια των χωρών - μελών της, όσο και από τα Κοινοβούλια των δύο ενδιαφερόμενων χωρών.

Η ελληνική Βουλή συζήτησε το θέμα και ενέκρινε το σχετικό νομοσχέδιο, της κυβέρνησης Πλαστήρα - Βενιζέλου, για την προσχώρηση της χώρας στο ΝΑΤΟ, στις 18 Φλεβάρη 1952. Το νομοσχέδιο ψήφισαν όλα τα, εντός Βουλής, κόμματα - πλην της ΕΔΑ και του βουλευτή Μιχ. Κύρκου, που εκπροσωπούσε το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα.

Η ομιλία στη Βουλή του τότε πρωθυπουργού Ν. Πλαστήρα είναι ένα μνημείο υποτέλειας και ραγιαδισμού, που δίνει το μέτρο της διαχρονικότητας της υποτέλειας:

«Η κυβέρνησις - είπε - είναι ευτυχής σήμερον, διότι με την ψήφισιν, σχεδόν ομοφώνως, από τη Βουλήν του νομοσχεδίου περί εισόδου της Ελλάδος εις το Ατλαντικόν Σύμφωνον, επικυρώνεται γεγονός χαρμόσυνον και πολύ σοβαρόν... Δεν πρέπει να γίνεται λόγος, ότι η Ελλάς ημπορεί να ακολουθήση άλλην πολιτικήν... Είναι μία μεγάλη επιτυχία το ότι εισήλθεν η Ελλάς εις το Ατλαντικόν Σύμφωνον, διότι τιμάται ούτως από τους ομόφρονας και δημοκρατικούς λαούς του Ατλαντικού Συνασπισμού... Δεν ημπορεί κανείς να μην παραδεχτεί, ότι όταν η Ελλάς συμμετέχει εις το Ατλαντικόν Σύμφωνον μετά των Μεγάλων Δυνάμεων αι οποίαι κατοικούνται από ελεύθερους δημοκρατικούς λαούς, αισθάνεται εαυτήν ασφαλεστέρα... Αι άλλαι θεωρίαι περί ουδετερότητος και ειρηνεύσεων είναι θεωρίαι αι οποίαι δεν έχουν καμμίαν σχέσιν με το γεγονός αυτό. Θα επεθύμουν εν προκειμένω να περιορισθή η συζήτησις της Βουλής, διότι έχομεν και άλλα έργα με τα οποία πρέπει να ασχοληθούμε».

Την ομιλία αυτή είναι σαν να την κάνει ο Κ. Σημίτης σήμερα. Είναι στην ίδια συχνότητα με το «ευχαριστώ» τους Αμερικάνους, που είπε την επομένη της κορύφωσης της κρίσης των Ιμίων, στις 31 Γενάρη 1996.

Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί και ο αρχηγός του δεξιού κόμματος Ελληνικός Συναγερμός, στρατάρχης Αλ. Παπάγος, ο οποίος, στην ομιλία του είχε τονίσει: «Αίσθημα πλήρους ικανοποιήσεως με κατέχει διά την αποδοχήν της Ελλάδος ως ισοτίμου μέλους εις τον Οργανισμόν του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Η συμμετοχή μας εις την Βορειοατλαντικήν οργάνωσιν αποτελεί την καλυτέραν πιστοποίησιν ότι αι Ηνωμέναι Πολιτείαι και τα άλλα κράτη - μέλη του Συμφώνου πανηγυρικώς ανεγνώρισαν τη μεγάλην συνδρομήν την οποίαν προσέφερεν η Πατρίς μας εις τους κοινούς αγώνας διά την ελευθερίαν και την δημοκρατίαν».

Στη σημασία για τα αμερικανικά συμφέροντα της ένταξης της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, είχε αναφερθεί την περίοδο εκείνη ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ντιν Ατσεσον, μιλώντας στην αμερικανική Γερουσία: «Η εισδοχή των δύο χώρων δε θα συντελέσει μόνον εις την ενίσχυσιν της ιδικής των ασφαλείας, αλλά και των άλλων χωρών του Συμφώνου, περιλαμβανομένης και της ιδικής μας. Αρκεί να ρίξωμεν ένα βλέμμα - συνέχισε ο Ατσεσον - εις τον χάρτην, διά να είδωμεν ποία είναι η στρατηγική σημασία των δύο χωρών διά τη δυτικήν άμυναν: φρουρούν τας ανατολικάς προσβάσεις προς την Μεσόγειον, περιλαμβανομένων και των στενών της Ιταλίας, από τη Μαύρην Θάλασσαν προς την Κεντρικήν Μεσόγειον. Επιπλέον, η Τουρκία πλευροκοπεί τας χερσαίας οδούς, αι οποίαι άγουν από τη Ρωσίαν προς τας πλούσιας πετρελαιοπηγάς της Μέσης Ανατολής. Είναι δε γνωστή η απόφασις της Ελλάδος και της Τουρκίας να διατηρήσουν την ελευθερίαν και ανεξαρτησίαν των και να αναπτύξουν περαιτέρω τη δύναμίν των εις αποφασιστικόν φράγμα εναντίον του επιθετικού κομμουνισμού, ιδιαιτέρως εις την Μέσην Ανατολήν».

Στον αντίποδα στάθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΑ, Γ. Πασαλίδης, που με την ομιλία του στη Βουλή την ίδια ημέρα υπογράμμισε την ανάγκη να παίξει η Ελλάδα φιλειρηνικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, αντί να μεταβάλλεται σε ορμητήριο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ εναντίον της ΕΣΣΔ και των υπόλοιπων Λαϊκών Δημοκρατιών. «Πρέπει, είπε, να έχωμεν υπ' όψιν μας ότι η χώρα μας από γεωγραφικής απόψεως δε δύναται να αποκοπή από τον κορμόν της. Δι' αυτόν τον λόγον η Ελλάς έπρεπε να συμβάλει εις το διεθνές γεφύρωμα... Είμεθα υπέρ ελληνικής πολιτικής και δεν πρέπει να ακούωμεν ουδεμίαν ξένην δύναμιν...».

Τους κινδύνους για τη χώρα και το μέλλον της, από την ένταξη στο ΝΑΤΟ, υπογράμμισε κατ' επανάληψη τότε, όπως και σήμερα εξάλλου, το ΚΚΕ που, ας σημειωθεί, βρισκόταν σε συνθήκες βαριάς παρανομίας. Είναι η ίδια περίοδος που ο Ν. Μπελογιάννης συρόταν στο έκτακτο στρατοδικείο, για να καταδικαστεί σε θάνατο και να εκτελεστεί 40 ημέρες ακριβώς μετά την επικύρωση από τη Βουλή της ένταξης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ.

Οι αγώνες των μελών και των οπαδών του ΚΚΕ ενάντια στη συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ ήταν συνεχείς και ανυποχώρητοι, παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος του εκτελεστικού αποσπάσματος κρεμόταν πάνω από τα κεφάλια τους. «Θανάσιμη απειλή καταστροφής για το λαό μας» χαρακτήριζε το δέσιμο της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ το ΠΓ το Κόμματος, σχολιάζοντας την απόφαση της Οτάβας, το Σεπτέμβρη του 1951.

Η ΚΕ του κόμματος, στη 2η ολομέλειά της, τον Οκτώβρη του ιδίου χρόνου, ανάμεσα στ' άλλα υπογράμμιζε: «Για την πατρίδα είναι σήμερα ζήτημα ζωής ή θανάτου να ενωθούν όλες οι δημοκρατικές, πατριωτικές, εθνικές δυνάμεις της χώρας σε μια δύναμη, για να σωθεί από τον κίνδυνο της πολεμικής καταστροφής... και το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, για να διατηρηθεί η ειρήνη και να εξασφαλιστεί η ζωή του λαού. Αυτή η Ενωση θα είναι το ΕΑΜ του νέου λαϊκού αγώνα για τη ζωή, την ειρήνη, τη λευτεριά και την εθνική ανεξαρτησία».

Την Τρίτη η συνέχεια