Ενα ντοκιμαντέρ για τις μεγάλες απεργίες των μεταλλωρύχων το 1975 και το 1977, που το επιμελήθηκαν το Τμήμα Προπαγάνδας της Οργάνωσης Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και η ΚΟ Μεταλλείων Χαλκιδικής του Κόμματος.

Ενα ντοκιμαντέρ που φωτίζει την πείρα των αγώνων, η οποία αποδεικνύει ότι νίκες και κατακτήσεις μπορούμε να έχουμε μόνο σε σύγκρουση με την πολιτική του κεφαλαίου και της ΕΕ, με πολύτιμα εργαλεία στη μάχη την αλληλεγγύη, την πειθαρχία, τη μαχητικότητα και την ταξική συνείδηση.

Συγκίνησε η προβολή του ντοκιμαντέρ στην «έδρα του», στη Μεγάλη Παναγία Χαλκιδικής. Στην αίθουσα του θεάτρου συναντήθηκε η γενιά των μεταλλωρύχων απεργών του 1975 - 1977 με τους σημερινούς μεταλλωρύχους, ενώ έσμιξαν για άλλη μια φορά οι απεργοί του Μαδέμ Λάκκο και της Ολυμπιάδας με αυτούς της ΛΑΡΚΟ, που 50 χρόνια πριν έδωσαν από κοινού μια σημαντική μάχη ενάντια στην εργοδοσία του Μποδοσάκη και στο κράτος του.

Στην εκδήλωσή παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων οι πρόεδροι των Σωματείων Εργαζομένων στην «Ελληνικός Χρυσός», Γιάννης Μάλαμας και Δημήτρης Παπαγεωργίου, ο Χρήστος Οικονόμου, πρόεδρος του Σωματείου της ΛΑΡΚΟ τη δεκαετία του '70, και ο Δημήτρης Μπάτης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδας.

Παρευρέθηκαν επίσης πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ με επικεφαλής την Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, και ο βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης του Κόμματος Λεωνίδας Στολτίδης.

Πριν την έναρξη της εκδήλωσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσαν τα πρωτοσέλιδα του «Ριζοσπάστη» από τις απεργιακές μάχες της περιόδου, τα οποία είχαν στολίσει την είσοδο προς την αίθουσα του θεάτρου, ενώ ανάρπαστη έγινε η έκδοση που επιμελήθηκε η ΚΟ Μεταλλείων του ΚΚΕ με το πλήρες χρονολόγιο, φωτογραφίες και ντοκουμέντα των μεγάλων απεργιακών μαχών στα Μαντεμοχώρια.

Κατά την έναρξη της εκδήλωσης μίλησε για το ντοκιμαντέρ ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης, δημοσιογράφος στον «Ριζοσπάστη», και αναφέρθηκε στη συλλογική δουλειά που έγινε για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ, με την εθελοντική προσφορά μελών και φίλων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Τόνισε ότι «καθοριστική σε αυτήν την προσπάθεια ήταν η συμβολή των κατοίκων της περιοχής, που από την πρώτη στιγμή μάς στήριξαν, αγκαλιάζοντας το συγκεκριμένο εγχείρημα. Μας άνοιξαν τα σπίτια τους, μας έδωσαν στοιχεία, μας βοήθησαν να βρούμε ανθρώπους, φωτογραφίες, μέρη που έχουν αλλάξει πια όψη. Χωρίς αυτήν τη ζεστασιά και τη διάθεση για βοήθεια δεν θα μπορούσαμε να φτιάξουμε αυτό το έργο όπως το θέλαμε». Σχετικά με την εύρεση πηγών και ντοκουμέντων, αναφέρθηκε στη σημαντική βοήθεια που προσέφεραν το Αρχείο του ΚΚΕ και το Αρχείο του «Ριζοσπάστη».

Αλλωστε, το «Κρατάτε και θα νικήσουμε» δεν επιλέχθηκε τυχαία... Με αυτόν τον πρωτοσέλιδο τίτλο ο «Ριζοσπάστης» αποτύπωσε στις 7/2/1975, μέσα στη φωτιά του απεργιακού αγώνα, τη μαχητική, περήφανη και αισιόδοξη στάση των μεταλλωρύχων «στο κάτεργο του Μποδοσάκη», «στη μαύρη κοιλάδα του Μαδέμ Λάκκο».

Στη συνέχεια απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ο Γιάννης Μάλαμας, πρόεδρος του Σωματείου Μεταλλωρύχων Μεταλλείων Κασσάνδρας. Αφού ευχαρίστησε το ΚΚΕ και τους συντελεστές του ντοκιμαντέρ για τη δημιουργία του, τονίζοντας τη σημασία που έχει να περνάει η γνώση και της Ιστορίας των αγώνων του τόπου στις επόμενες γενιές, τόνισε ότι το συμπέρασμα για το χθες και το σήμερα είναι πως «όταν οι εργαζόμενοι είμαστε ενωμένοι μπορούμε να κερδίσουμε τα πάντα!».

Μιλώντας στην εκδήλωση ο Γιάννης Πρωτούλης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, αναφέρθηκε στους σκληρούς αγώνες των μεταλλωρύχων και στη συμβολή του ΚΚΕ.

Ανέδειξε ότι οι αγώνες των μεταλλωρύχων, από το Λαύριο και τη Σέριφο μέχρι το Μαδέμ Λάκκο και τις σύγχρονες μεταλλευτικές περιοχές, αποτελούν μια ζωντανή, διαρκή παρακαταθήκη. «Μας θυμίζουν ότι η ταξική πάλη, που είναι η κινητήρια δύναμη της Ιστορίας, μπορεί να μεταμορφώσει ακόμα και τις πιο σκοτεινές στοές σε φως ελπίδας».

Εστιάζοντας στις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργατών στο Μαδέμ Λάκκο το 1975 και το 1977, που ξεχωρίζουν ανάμεσα στις πολλές σελίδες αγώνων των μεταλλωρύχων στη χώρα μας, ανέφερε: «Η απεργία του 1975 αποτέλεσε μία από τις πρώτες μαζικές και καλά οργανωμένες εργατικές κινητοποιήσεις. Οι εργαζόμενοι στάθηκαν ενωμένοι και η τοπική κοινωνία της Χαλκιδικής στάθηκε στο πλευρό τους. Στις συγκεντρώσεις και τις πορείες γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι έγιναν μέρος του αγώνα, μετατρέποντας την απεργία σε υπόθεση ολόκληρης της περιοχής.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο - η κοινωνική συμμαχία - ήταν που εντυπωσίασε πολλούς συνδικαλιστές της εποχής και αποτέλεσε υπόδειγμα για επόμενους αγώνες σε όλη τη χώρα. Δύο χρόνια αργότερα, το 1977, η απεργία ήταν ακόμα πιο παρατεταμένη και δυναμική. Αφορούσε όχι μόνο την εφαρμογή συμφωνιών που δεν είχαν τηρηθεί, αλλά και την αναγνώριση του δικαιώματος των εργατών να έχουν ουσιαστικό λόγο στον τρόπο λειτουργίας των μεταλλείων.

Αυτή η απεργία έγινε γνωστή για δύο λόγους:

Πρώτον, για τη διάρκεια και τη μαχητικότητά της. Οι κινητοποιήσεις κράτησαν πολλές εβδομάδες, με τους εργαζόμενους να διατηρούν περιφρούρηση στις στοές και στους χώρους εργασίας. Ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο οι συγκεντρώσεις συνέχιζαν καθημερινά, δείχνοντας μια αφοσίωση που ελάχιστοι κλάδοι είχαν επιδείξει μέχρι τότε.

Δεύτερον, για τον βαθμό οργάνωσης και συνδικαλιστικής ωριμότητας. Το σωματείο των εργατών της Μαδέμ Λάκκο θεωρήθηκε υπόδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας: Τακτικές συνελεύσεις, ψηφοφορίες, ενιαίες αποφάσεις. Η συλλογικότητα ήταν ορατή παντού - από τον τρόπο περιφρούρησης μέχρι τον τρόπο με τον οποίο οι εργάτες μοίραζαν τα ελάχιστα τρόφιμα που είχαν, ανάμεσα στις οικογένειες των απεργών.

(...) Οι απεργίες του 1975 και του 1977 δεν υπήρξαν μεμονωμένα γεγονότα. Ηταν μέρος μιας μεγαλύτερης προσπάθειας της εργατικής τάξης να κατοχυρώσει δικαιώματα στη συνδικαλιστική οργάνωση. (...) Η απεργία του 1977 θεωρείται από πολλούς μια από τις πιο νικηφόρες εργατικές κινητοποιήσεις της εποχής, καθώς πέτυχε αυξήσεις, μέτρα ασφάλειας και ουσιαστική κατοχύρωση του δικαιώματος στη συνδικαλιστική δράση».

Ο Γ. Πρωτούλης τόνισε ότι χωρίς τη συμβολή του ΚΚΕ δεν θα είχε σφυρηλατηθεί στη χώρα μας αυτή η συγκλονιστική ιστορία.

«Οπως σκληρά δούλεψαν και δουλεύουν οι μεταλλωρύχοι στα έγκατα της γης για να βγει χρυσάφι από τις Σκουριές, έτσι σκληρά δούλεψε και δουλεύει το ΚΚΕ σε όλη τη χώρα για να οργανωθεί και να συνειδητοποιήσει η εργατική τάξη τη δύναμή της, να διεκδικήσει πολιτικά αυτό που της αξίζει: Να πάρει την εξουσία στα δικά της χέρια και να κάνει το αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς της εργαλείο ευημερίας όλου του ελληνικού λαού, και όχι μέσο πλουτισμού μιας χούφτας κοινωνικών παράσιτων.

Σε ολόκληρη την Ιστορία του ΚΚΕ δεν υπάρχει αγώνας των μεταλλωρύχων, εξέγερση στην οποία το ίδιο να μη διέθεσε ό,τι δυνάμεις είχε και δεν είχε. Ριχνόταν στον αγώνα χωρίς να λογαριάζει συνέπειες, που τις περισσότερες φορές σήμαιναν εκτοπίσεις, βασανισμούς, χρόνια εξορίας και στερήσεις, ακόμα και εκτελέσεις για τα στελέχη του που πρωτοστατούσαν, όχι μόνο ως απεργοί αλλά και ως οργανωτές και αλληλέγγυοι στα απομονωμένα μέρη όπου συνήθως βρίσκονται τα μεταλλεία. Τα παραδείγματα αμέτρητα».

«Η σημερινή μας παρουσία εδώ δεν είναι μια τυπική τελετή μνήμης. Είναι μια υπόσχεση συνέχειας. Μια δέσμευση ότι οι αγώνες τους δεν θα ξεχαστούν και ότι θα αποτελούν πάντα πυξίδα για τις επόμενες γενιές εργαζομένων.

Ο πρόσφατος αγώνας των μεταλλωρύχων της Χαλκιδικής είναι απτή απόδειξη. Είναι η πρώτη φορά που σε έναν μεγάλο εργασιακό χώρο ακυρώθηκε ο νόμος που επιτρέπει στην εργοδοσία να επιβάλλει 12ωρα για 4 μέρες και άλλες μορφές "διευθέτησης"! Εχει ήδη καταγραφεί ως ιστορικός αγώνας στις σημερινές συνθήκες για το ζήτημα των εργατικών διεκδικήσεων στον εργάσιμο χρόνο, γι' αυτό και θάφτηκε από τα ΜΜΕ των καπιταλιστών, δεν βρήκε ούτε καν μία ανακοίνωση συμπάθειας από τα κόμματα που στηρίζουν την ΕΕ», επεσήμανε.

Κλείνοντας υπογράμμισε ότι το εργατικό κίνημα «μπορεί και πρέπει να αλλάξει τους συσχετισμούς και να ανασυνταχθεί σε όλα τα επίπεδα. Να δυναμώσει το ΚΚΕ και την ΚΝΕ με νέες δυνάμεις. Ο δρόμος υπεράσπισης της ζωής μας είναι η οργάνωση και η ενίσχυση του ρεύματος αμφισβήτησης, που μπορεί να δυναμώσει και να εκφραστεί ολόπλευρα μόνο με τη στήριξη στο ΚΚΕ».

Νωρίτερα, το μεσημέρι, το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα και στη Θεσσαλονίκη.

Εκεί μίλησε εκ μέρους των συντελεστών του ντοκιμαντέρ η Νάσια Παλάντζα, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «η πρώτη αφορμή για να ξεκινήσει αυτή η προσπάθεια ήταν η συμπλήρωση 50 χρόνων από τις μεγάλες απεργίες των μεταλλωρύχων της Χαλκιδικής, στο Μαδέμ Λάκκο και στην Ολυμπιάδα. Μια ιστορία που σημάδεψε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο και που δυστυχώς παραμένει λιγότερο γνωστή απ' όσο της αξίζει.

Η δεύτερη αφορμή ήταν οι σημερινές απεργίες και αγώνες των μεταλλωρύχων της περιοχής, που αποδεικνύουν ότι τα προβλήματα, οι κίνδυνοι που βιώνουν αλλά και οι διεκδικήσεις τους δεν ανήκουν στο παρελθόν - συνεχίζονται έως σήμερα.

Ετσι, το παλιό και το καινούργιο συναντήθηκαν και έγινε καθαρό πως αυτή η ιστορία έπρεπε να καταγραφεί».

Κεντρικός ομιλητής σε αυτήν την εκδήλωση ήταν ο Θανάσης Χρηστίδης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Μεταξύ άλλων είπε ότι «οι δύο νικηφόρες απεργίες του 1975, που κράτησαν συνολικά 156 μέρες, όπως και η μεγάλη απεργία του 1977, η οποία κράτησε σχεδόν 250 μέρες, άφησαν μεγάλη αγωνιστική παρακαταθήκη.

Αφησαν παρακαταθήκη για τις μεγάλες απεργίες που έγιναν πέρυσι στα μεταλλεία στη Χαλκιδική και τον μεγάλο αγώνα των εργατών στη ΛΑΡΚΟ ενάντια στο κλείσιμο του εργοστασίου.

Αγώνες που δίνουν πείρα και συμπεράσματα στην πάλη της εργατικής τάξης για να γίνει πιο ικανή, για την ολόπλευρη προετοιμασία της με στόχο την οριστική της νίκη.

Αγώνες που ανάμεσα στα άλλα δείχνουν ότι και τότε και τώρα τα αιτήματα που παρακινούν τους μεταλλωρύχους είναι τα ίδια: Οι χαμηλοί μισθοί, οι εργασιακές συνθήκες, τα ζητήματα υγείας και ασφάλειας, η εντατικοποίηση. Τα προβλήματα είναι ίδια γιατί ίδιο είναι το σύστημα, ο καπιταλισμός, που έχει ως κριτήριο το μέγιστο κέρδος για τα παράσιτα - μετόχους. Το κέρδος των λίγων προϋποθέτει το τσάκισμα των μεταλλωρύχων. Μπορεί να μη δουλεύουν τώρα στη Χαλκιδική χωρίς τα ρούχα τους, λόγω της ζέστης που έχει στις στοές, αλλά βλέπουν τη ζωή τους να χειροτερεύει, να υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για μεγάλο εργατικό "ατύχημα" στον χώρο, ενώ οι εργατικές ασθένειες θερίζουν».

Σημείωσε την ανάγκη σήμερα η οργή να γίνει αγώνας ανατροπής μέχρι τέλους και όχι νέος κύκλος αυταπατών. «Τώρα πρέπει να δημιουργηθεί ένα μεγάλο, ισχυρό, πανελλαδικού χαρακτήρα συντονισμένο κίνημα. Με γερές βάσεις στους χώρους δουλειάς, στα σωματεία και στα συνδικάτα, που θα χτίζει τη συμμαχία όλων όσοι πλήττονται από την αντιλαϊκή πολιτική.

Που θα διατρανώνει ότι νίκες και κατακτήσεις μπορούμε να έχουμε μόνο σε σύγκρουση με την πολιτική του κεφαλαίου και της ΕΕ, ότι όσα ρούχα και να αλλάξουν οι κυβερνήσεις, πάντα αντιλαϊκές θα είναι μέσα σε αυτό το σύστημα.

Με ένα τέτοιο κίνημα, λοιπόν, δεν θα μπορούν να τα βγάλουν εύκολα πέρα. Μόνο έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την πραγματική προοπτική για τον λαό μας, για το μέλλον, για ριζικές αλλαγές σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο».