Η Ηπειρος βρέθηκε ξανά στη δίνη των πλημμυρών με τη λεγόμενη κακοκαιρία «Αντέλ» που ήταν αναμενόμενη, αλλά για ακόμη μια φορά κυβέρνηση και φιλικά ΜΜΕ μιλάνε για «ακραία φαινόμενα», κρύβοντας την παντελή έλλειψη πρόληψης και αντιπλημμυρικής θωράκισης της περιοχής, που έχει επισημανθεί ότι είναι υψηλού κινδύνου.

Στα Κεντρικά Τζουμέρκα, στα Αγναντα σημειώθηκαν μεγάλες κατολισθήσεις με κατάρρευση τοιχίου, καταστροφές σε καλλιέργειες, κατοικίες που «χάσκουν» στον αέρα. Στα Κουκούλια βρίσκεται σε εξέλιξη εκτεταμένη μετακίνηση πλαγιάς προς τη χαράδρα, ενώ στα Βόρεια Τζουμέρκα συνεχίζονται τα προβλήματα στα πρανή που «ακουμπούν» σπίτια σε Πράμαντα, Μιχαλίτσι, Κηπίνα και Χριστούς. Κρίσιμες γέφυρες χρειάζονται άμεση τεχνική παρέμβαση, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη γέφυρα Γκόγκου στο Μιχαλίτσι, που έχει ήδη καθίσει.

Στον Μεσόπυργο Αρτας, αντλιοστάσιο βρίσκεται ένα βήμα πριν καταλήξει στον Αχελώο, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη για χρηματοδότηση και κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στον δήμο Ζίτσας, μεγάλο τμήμα του δρόμου Βουτσαρά - Εκκλησοχωρίου υποχώρησε παρασύροντας χώματα, πέτρες, δέντρα και δίκτυα του ΟΤΕ.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρίσκεται και ο δήμος Μετσόβου. Στη Μεγάλη Γότιστα δρόμοι και εδάφη έχουν κοπεί στα δύο, ενώ υποχωρήσεις καταγράφονται σε Σίτσαινα, Μικρό Περιστέρι, Ανήλιο και Χρυσοβίτσα, όπου απαιτείται εκτίμηση γεωλόγων πριν από κάθε επέμβαση.

Την ίδια στιγμή η Περιφέρεια προειδοποιεί για ζώνες αυξημένου κινδύνου νέων πλημμυρών λόγω συσσώρευσης υδάτων: Το Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων εξαιτίας της Εγνατίας Οδού, και την περιοχή Γοργόμυλου - Κλεισούρας κατά μήκος της Ιόνιας Οδού. Στον ποταμό Καλαμά η στάθμη βρίσκεται στα όρια με κίνδυνο υπερχείλισης, που απειλεί καλλιεργήσιμες εκτάσεις και υποδομές.

Την κυβερνητική προπαγάνδα περί «ακραίων φαινομένων» στέλνουν στον ...κουβά παλιότερες μελέτες εδώ και δεκαετίες, που επισημαίνουν τους κινδύνους στην Ηπειρο. Από το 2012 η Ειδική Γραμματεία Υδάτων έχει χαρακτηρίσει μεγάλες περιοχές ως Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας. Οι τότε χάρτες δείχνουν με ακρίβεια τα σημεία όπου σήμερα βλέπουμε κατολισθήσεις, διαβρώσεις και υποχωρήσεις - χωρίς καμία ουσιαστική θωράκιση.

Μελέτες που θα μπορούσαν να είχαν προλάβει μέρος των ζημιών παραμένουν στα συρτάρια:

Η μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων προβλέπει έργα 152 εκατ. ευρώ χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Η μελέτη «Αντιπλημμυρικής Προστασίας Αρτας - Αράχθου - Αμβρακικού» πήρε νέα παράταση έως τον Μάη του 2026.

Το πρόγραμμα «DARDANOS», που καταγράφει σενάρια πλημμυρικού κινδύνου, δεν έγινε ποτέ έργο στο πεδίο.

Στο κυβερνητικό πρόγραμμα «380+ έργα για την Ηπειρο 2030» (2,7 δισ. ευρώ) τα αντιπλημμυρικά φτάνουν μόλις τα 23,5 εκατ. - ούτε το 1%.

Οι δήμοι της Ηπείρου - ιδιαίτερα οι ορεινοί - είναι μόνιμα υποστελεχωμένοι και υποχρηματοδοτημένοι, ενώ φορτώνονται συνεχώς με νέες αρμοδιότητες χωρίς αντίστοιχους πόρους. Τα στοιχεία αυτά καταγράφτηκαν και στην περιοδεία που έκανε στην περιοχή κλιμάκιο της Κομματικής Οργάνωσης Ιωαννίνων του ΚΚΕ με επικεφαλής τον βουλευτή του Κόμματος Νίκο Εξαρχο.

Στον δήμο Βόρειων Τζουμέρκων, όπως παραδέχτηκε η ίδια η δημοτική αρχή, η Πολιτική Προστασία λειτουργεί ως τμήμα της Τεχνικής Υπηρεσίας: Τρεις μηχανικοί για ολόκληρο τον δήμο, δύο JCB με δύο χειριστές (ο ένας μόλις μονιμοποιήθηκε) και οχτώ συμβασιούχοι που «ένας - ένας λήγει η σύμβασή του και φεύγει».

Ανάλογη εικόνα αποτυπώνεται σε όλη την Ηπειρο:

Στον δήμο Αρταίων, την Πολιτική Προστασία ουσιαστικά σηκώνουν 2-3 υπάλληλοι της Τεχνικής Υπηρεσίας, που κάνουν κυρίως γραφειοκρατική δουλειά, μαζί με λίγους εργάτες και ελάχιστα διαθέσιμα μηχανήματα.

Στον δήμο Γεωργίου Καραϊσκάκη δεν υπάρχει καν υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας. Χωρίς προσωπικό και χωρίς μηχανήματα, ο δήμαρχος και ένας ειδικός συνεργάτης συντονίζουν παρεμβάσεις αποκλειστικά με ιδιώτες.

Στον δήμο Νικολάου Σκουφά, επίσης δεν λειτουργεί υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας. Ο δήμαρχος - με τη βοήθεια ενός μόνο μηχανικού - καλείται να διαχειριστεί τα περιστατικά, με αντίστοιχα μεγάλα κενά σε προσωπικό και μέσα.

Στον δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων, ένας αντιδήμαρχος έχει επωμιστεί τον συντονισμό ολόκληρου του μετώπου των ζημιών, με ελάχιστα ίδια μέσα και ανύπαρκτο μόνιμο μηχανισμό.

Στις ΠΕ Αρτας και Πρέβεζας δεν υπηρετεί ούτε ένας μηχανικός, ενώ η Περιφέρεια παραδέχτηκε σε Ερώτηση της «Λαϊκής Συσπείρωσης» (25/7/2023) ότι δεκαετίες τώρα δεν έχει αποκτήσει ούτε ένα νέο μηχάνημα έργου, ενώ ολόκληρη η διαχείριση κινδύνων βασίζεται σε παλιά οχήματα της πρώην ΔΕΚΕ.

Κοινός παρονομαστής δήμων και Περιφέρειας: Οι παρεμβάσεις γίνονται την τελευταία στιγμή με μισθώσεις ιδιωτικών μηχανημάτων μέσω του άρθρου 32 του Ν. 4412/2016. Γι' αυτό και οι δήμοι σπεύδουν να κηρύσσονται «σε έκτακτη ανάγκη», ώστε να ανοίγει ο δρόμος για απευθείας αναθέσεις, αντί για έναν πραγματικό μηχανισμό πρόληψης και επιχειρησιακής ετοιμότητας.

Ετσι οι καταστροφές αντιμετωπίζονται με προσωπικό χωρίς εξειδίκευση: Εργολάβους και συμβασιούχους που συχνά δεν προλαβαίνουν καν να μάθουν τη δουλειά πριν λήξει η σύμβασή τους. Και φυσικά χωρίς καμία οργανωμένη εκπαίδευση στην Πολιτική Προστασία, ενώ κοστίζουν πολλαπλάσια από το αν υπήρχαν πλήρως στελεχωμένες υπηρεσίες.

Ολα αυτά δείχνουν ότι τα προβλήματα δεν οφείλονται στα «ακραία φαινόμενα», αλλά στη διαχρονική πολιτική του κράτους, όπου το κριτήριο είναι το «κόστος - όφελος». Ακόμη και οι Ζώνες Υψηλού Κινδύνου αξιοποιούνται πρωτίστως για επενδύσεις εταιρειών που αποσκοπούν στο γρήγορο κέρδος, όχι για να προστατεύσουν τον λαό και το βιος του.

Εργα που αφορούν τον λαό δεν είναι επιλέξιμα, για αυτά «δεν υπάρχουν κονδύλια». Για έργα που υπηρετούν το μεγάλο κεφάλαιο - ή για πολεμικές δαπάνες - τα δισεκατομμύρια βρίσκονται αμέσως. Ο λαός, όμως, φορολογείται, πνίγεται τον χειμώνα, καίγεται το καλοκαίρι και δουλεύει 13ωρα.

Αν ο λαός της περιοχής δεν κάνει δική του υπόθεση τη διεκδίκηση έργων και μόνιμης στελέχωσης, οι ίδιες καταστροφές θα επαναλαμβάνονται και τα προβλήματα θα πολλαπλασιάζονται. Αυτό επιβεβαιώνει την ανάγκη της πρότασης του ΚΚΕ: Για κεντρικό σχεδιασμό, επαρκή χρηματοδότηση, ισχυρές δημόσιες υπηρεσίες και ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία, ώστε ο λαός να μη βρεθεί ξανά ανοχύρωτος μπροστά σε προβλέψιμες καταστροφές.