Τα συνεχιζόμενα ζόρια και της βρετανικής καπιταλιστικής οικονομίας ήρθε να αποτυπώσει με χαρακτηριστικό τρόπο η χθεσινή ανακοίνωση ότι στο 3ο τρίμηνο του 2025 κατέγραψε οριακή ανάπτυξη, μόλις 0,1%, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας.

Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση των Εργατικών επιχειρεί με κάθε τρόπο να δώσει κερδοφόρες διεξόδους στα βρετανικά μονοπώλια και εντείνει την αντιλαϊκή επίθεση, όμως για άλλη μια φορά επιβεβαιώνονται τα αδιέξοδα κάθε μορφής αστικής διαχείρισης.

Η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ παζαρεύει ή κλείνει νέες εμπορικές συμφωνίες με ισχυρούς εταίρους (ΗΠΑ, ΕΕ, Ινδία κ.ά.), επενδύει στην πολεμική οικονομία - ένα τελευταίο επεισόδιο σε αυτήν την κατεύθυνση ήταν η πρόσφατη συμφωνία με την Τουρκία για την πώληση αεροσκαφών «Eurofighter» - και επιδιώκει τη μακροπρόθεσμη μείωση του κόστους Ενέργειας για τα βρετανικά μονοπώλια, με νέους αμερικανικής κατασκευής πυρηνικούς σταθμούς. Επίσης προωθεί επενδύσεις σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και η κατασκευή τεράστιων data centers (όπως κατέδειξε και η συμφωνία που έκλεισε κατά την επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ τον Οκτώβρη).

Τίποτα από τα παραπάνω όμως δεν φαίνεται να έχει απτό αποτέλεσμα στους δείκτες της βρετανικής καπιταλιστικής οικονομίας, ενώ την ίδια ώρα επιδεινώνεται η κατάσταση για τους εργαζόμενους και τον λαό.

Ο πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 3,8% τον Σεπτέμβρη, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ONS).

Η βρετανική οικονομία όπως ανακοινώθηκε χθες εμφάνισε οριακή ανάπτυξη, μόλις 0,1%, κατά το 3ο τρίμηνο του 2025, έναντι πρόβλεψης για 0,2%.

Η ανακοίνωση της Στατιστικής Υπηρεσίας προκάλεσε υποχώρηση της συναλλαγματικής αξίας της στερλίνας κατά 0,2% διαμορφώνοντας την ισοτιμία της στα 1,3102 δολάρια.

Το φαινόμενο ωστόσο δεν περιορίζεται σε ένα τρίμηνο. Γενικότερα η ανάπτυξη του βρετανικού ΑΕΠ το 2025 είναι αναιμική, ενώ εκτιμάται ότι προς το τέλος της χρονιάς δύσκολα θα ξεπεράσει το 1,3% (προβλέψεις από Bank of England, NIESR, British Chambers of Commerce, KPMG κ.λπ.).

Η μεταποιητική δραστηριότητα συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό το τελευταίο πεντάμηνο, εξαιτίας της μείωσης τόσο της εγχώριας ζήτησης όσο και των εξαγωγών.

Την ίδια ώρα το συνεχώς αυξανόμενο κόστος ζωής έχει καταστήσει την καθημερινότητα για ένα μεγάλο μέρος του βρετανικού λαού σε σκληρή πάλη για επιβίωση, καθώς τα πάντα ακριβαίνουν, εξανεμίζοντας τις μικρές αυξήσεις μισθών που δόθηκαν την περασμένη διετία, σε πολλές περιπτώσεις μετά από σημαντικούς εργατικούς αγώνες (με μέσο όρο αυξήσεις σε μισθούς διαφόρων κατηγοριών εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα μεταξύ 5,5% και 7%).

Από το 2024 μέχρι σήμερα το κόστος ζωής αυξήθηκε κατά περίπου 3,8%, σύμφωνα με τον ετήσιο δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI).

Σε σχέση με το 2022 - 2024 οι δαπάνες των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 18% με 19% σε όλες σχεδόν τις περιφέρειες της χώρας.

Επιπλέον, από το Brexit (31/1/2020) μέχρι σήμερα το κόστος ζωής αυξήθηκε κατά 10% έως 20%, ανάλογα με τα προϊόντα και την περιοχή, με εμφανή επιπρόσθετη επιβάρυνση κυρίως σε τρόφιμα και βασικά αγαθά - υπηρεσίες.

Χαρακτηριστική ήταν η ανταπόκριση της «Deutsche Welle» από το Λονδίνο στις 19 Οκτώβρη, όπου σημειωνόταν ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το 2020 στη Βρετανία το μέσο κόστος ενοικίου βρισκόταν λίγο κάτω από τις 1.000 λίρες, ενώ το 2025 ξεπερνά τις 1.300 λίρες.

Ο αντίκτυπος του κόστους ζωής ανεβάζει το ίδιο διάστημα και τον αριθμό των αστέγων - είτε αυτών που κοιμούνται στον δρόμο είτε όσων βρίσκουν περιστασιακό κατάλυμα σε φίλους, συγγενείς ή πανδοχεία.

Το ίδιο ρεπορτάζ επικαλείται στοιχεία από τον ΟΟΣΑ και την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία που καταγράφουν ότι η Βρετανία βρίσκεται πλέον στην κορυφή της κατάταξης με τους περισσότερους αστέγους, καθώς 1 στα 200 νοικοκυριά ζει χωρίς στέγη. Ακολουθούν Βέλγιο και Γαλλία.

Σε ένα τέτοιο φόντο, οι θάνατοι αστέγων καταγράφουν αριθμούς ρεκόρ το 2024 στη Βρετανία: 1,611 άνθρωποι πέθαναν, ανάμεσά τους και παιδιά, είτε στον δρόμο είτε σε προσωρινά καταλύματα, ποσοστό 9% υψηλότερο σε σχέση με έναν χρόνο πριν.

Οι περισσότεροι θάνατοι αστέγων συνδέονται είτε με αυτοκτονία είτε με χρήση ναρκωτικών, ενώ το Λονδίνο κρατάει τη θλιβερή πρωτιά μεταξύ των βρετανικών πόλεων με το υψηλότερο ποσοστό θανάτων.

Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής (MPC) της Τράπεζας της Αγγλίας εκτιμάται πως θα ακολουθήσει μια πολύ «προσεκτική» στάση σε ό,τι αφορά την παρέμβαση στα επιτόκια πριν τον φθινοπωρινό προϋπολογισμό που θα παρουσιάσει η υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, στις 26 Νοέμβρη.

Η κυβέρνηση Στάρμερ αναμένεται ότι θα ανακοινώσει τότε αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών, για να καλυφθεί δημοσιονομικό κενό περίπου 20 δισ. λιρών.

Βέβαια, η υπουργός Οικονομικών είχε δώσει μια «πρόγευση» της επικείμενης δημοσιονομικής «συνταγής» από τον περασμένο Μάρτη.

Στις 26 Μάρτη ανακοίνωσε πακέτο μέτρων ύψους 14 δισ. λιρών στη διάρκεια της εαρινής δήλωσης που έκανε στη Βουλή των Κοινοτήτων, που περιλάμβανε μεταξύ άλλων:

- Περικοπές σε κοινωνικές παροχές και κρατικές δαπάνες για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού.

- Μείωση των επιδομάτων αναπηρίας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να τα χάσουν έως και 1 εκατ. άνθρωποι σε Αγγλία και Ουαλία, στο πλαίσιο της «αναμόρφωσης» του συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας με στόχο την «εξοικονόμηση» 5 δισ. λιρών τον χρόνο μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

- Αύξηση στρατιωτικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ έως το 2027, με το επιπλέον κόστος να καλύπτεται από μειώσεις στη διεθνή βοήθεια. Το υπουργείο Αμυνας θα λάβει επιπλέον 2,2 δισ. λίρες το επόμενο έτος για όπλα υψηλής τεχνολογίας και στρατιωτικές υποδομές.

- Μείωση κρατικών δαπανών στις δημόσιες υπηρεσίες πάνω από 2 δισ. λίρες ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

- Περικοπές και σε άλλα επιδόματα, που σύμφωνα με εκτιμήσεις ενδέχεται να εκθέσουν 250.000 ανθρώπους (μεταξύ τους 50.000 παιδιά) σε μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας.

Σε ό,τι αφορά το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, η Ριβς έχει εξηγήσει ότι το σχεδιάζει στη βάση δύο «αδιαπραγμάτευτων» δημοσιονομικών κανόνων:

• Να μην υπάρξει δανεισμός για τη χρηματοδότηση λειτουργικών δαπανών μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου.
• Να αρχίσει η μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ την ίδια περίοδο.

Μιλώντας προ ημερών σε επιχειρηματίες στη Σαουδική Αραβία, η Ριβς φρόντισε να ρίξει εμμέσως την ευθύνη για τις αδυναμίες της βρετανικής οικονομίας σε προηγούμενες κυβερνήσεις, ενώ επεσήμανε ότι η παραγωγικότητα παραμένει «ιδιαίτερα αδύναμη από την οικονομική κρίση και το Brexit».

Ο δε Στάρμερ, κληθείς να απαντήσει στα τέλη Οκτώβρη σε ερωτήσεις Συντηρητικών βουλευτών για το αν θα επιβάλει νέους φόρους, π.χ. στο εισόδημα των εργαζομένων, απέφυγε να το διαψεύσει κατηγορηματικά.

Τα προηγούμενα και τα επικείμενα μέτρα αστικής διαχείρισης στη βρετανική καπιταλιστική οικονομία (την 6η ισχυρότερη στον κόσμο) φαίνεται ότι αδυνατούν ακόμα και να δώσουν μια «ανάσα» στα ζόρια της, ενώ σε όλες τις εκδοχές τους εντείνουν την αντιλαϊκή επίθεση.

Πολύ περισσότερο, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν στη ρίζα τους τις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος, που διογκώνονται στη Βρετανία και σε άλλες μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις, συσσωρεύοντας κι άλλη «καύσιμη ύλη» για τους επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.