Τρίτη 30 Απρίλη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Αυξάνουν τα κέρδη του κεφαλαίου, μειώνουν την τιμή της εργατικής δύναμης

Τα κυβερνητικά μέτρα είναι στρατηγικής σημασίας επιλογή του κεφαλαίου

Η κατάσταση που διαμορφώνεται για την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, με την προώθηση της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, δημιουργεί νέα δεδομένα στην ταξική αντιπαράθεση.

Τόσο γιατί η συγκεκριμένη επιδίωξη δίνει ένα ακόμη γερό χτύπημα σε μια κατάκτηση που ως δικαίωμα καθολικό απαιτεί αντιμετώπιση σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση απ' αυτήν που επιδιώκει η κυβέρνηση, όσο και γιατί η πλειοψηφία των συνδικαλιστικών ηγεσιών, έχουν «βάλει πλάτη», ανεξάρτητα από επιμέρους διαφοροποιήσεις στην ταχτική των παρατάξεων, ΔΑΚΕ και «Αυτόνομη Παρέμβαση» (παράταξη του ΣΥΝ) στη ΓΣΕΕ, για την επιβολή αυτής της επιλογής που είναι στρατηγικής σημασίας για το κεφάλαιο. Η ταχτική τους στην τελευταία συνεδρίαση με την αποχώρηση της ΔΑΚΕ, ήταν ό,τι έπρεπε, για να μην παρθεί απόφαση για απεργία.

Πολλές προσπάθειες έγιναν, προκειμένου οι εργατικές συνειδήσεις να συνηθίσουν στην ιδέα της αναγκαιότητας εφαρμογής των κυβερνητικών μέτρων και να πέσει στα μαλακά αυτή η επιδίωξη, δηλαδή να περάσουν καμουφλαρισμένες οι «προτάσεις Γιαννίτση».

Ο στόχος είναι διπλός. Από τη μια, να συγκαλυφτεί η ουσία της υπόθεσης, να συγκαλυφτεί ο αντιλαϊκός χαρακτήρας των μέτρων και της πολιτικής που τα γεννά και ο δεύτερος, παράλληλα με τον πρώτο, να διασπάσουν την αγωνιστική ενότητα δράσης, που κάτω από την επίμονη δράση του ΠΑΜΕ κατέκτησαν οι εργαζόμενοι στις κινητοποιήσεις του περασμένου χρόνου, αλλά και στις τωρινές κινητοποιήσεις.


Ο περιορισμός της Κοινωνικής Ασφάλισης στη σύνταξη, αλλά και η επικέντρωση επίσης του συνταξιοδοτικού κυρίως στον τρόπο χρηματοδότησης ώστε «το σύστημα να είναι βιώσιμο», δείχνουν πραγματικά πως επιδιώκεται, σ' ένα ακόμη κρίσιμο για τα λαϊκά στρώματα ζήτημα, να μειωθούν οι απαιτήσεις. Και σ' αυτό, στο ζήτημα της χρηματοδότησης εντοπίζουν τη «δράση» τους χωρίς την απαίτηση να πληρώσει η εργοδοσία και το κράτος και όχι οι εργαζόμενοι. Στο ύψος της χρηματοδότησης από το κράτος διαφοροποιήθηκαν η ΔΑΚΕ και η «Αυτόνομη Παρέμβαση» από την ΠΑΣΚΕ στη ΓΣΕΕ, κάτω από την επίδραση της απεργίας που οργάνωσαν οι ταξικές δυνάμεις στα συνδικάτα, το ΠΑΜΕ, και συντάχτηκαν στην απεργία της 18ης Απρίλη. Να απεμποληθούν οι ανάγκες (Κοινωνική Ασφάλιση δεν είναι μόνο η σύνταξη, αλλά και η Υγεία και η Πρόνοια μαζί, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες), ως το όριο που η εργατική δύναμη θα αναπαράγεται μόνο για μερική χρήση, για μερικό διάστημα της συνολικής ζωής του εργάτη, γι' αυτό και αυξάνουν τα χρονικά και ηλικιακά όρια. Τόσο τη θέλει το κεφάλαιο, αφού έτσι κι αλλιώς υπάρχει περίσσευμα. Υπάρχουν και οι άνεργοι και οι μετανάστες.

Οι επιδιώξεις του κεφαλαίου

Η μεγαλύτερη απάτη είναι ότι την άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς της εκφραστές τούς έπιασε ο πόνος για να υπάρξει σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης για όλους τέτοιο, που να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες και συνθήκες. Γιατί και οι ανάγκες και οι συνθήκες είναι άλλες για το κεφάλαιο και άλλες για τους εργάτες. Εντελώς αντίθετες. Αρα θέλουν προσαρμογή στις δικές τους ανάγκες, στις συνθήκες που διαμορφώνουν οι όροι αναπαραγωγής και συσσώρευσης του κεφαλαίου. Μορφές έντασης της εκμετάλλευσης επιδιώκουν να εξασφαλίσουν. Γι' αυτό προχωράνε στις αναδιαρθρώσεις, γι' αυτό οι αναδιαρθρώσεις έχουν στρατηγική σημασία για το κεφάλαιο. Και αυτές έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους, σ' όλους τους τομείς στους οποίους επιβάλλονται. Στις εργασιακές σχέσεις, στην Κοινωνική Ασφάλιση, στους τομείς Υγείας, Πρόνοιας, στην εκπαίδευση κλπ.


Τι επιδιώκεται με την ανατροπή της Κοινωνικής Ασφάλισης; Αν ξαναθυμηθούμε τι έχει προηγηθεί, τότε μπορούμε εύκολα να φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι: Ο σκοπός είναι ένας, ενιαίος και οδηγεί στη δημιουργία των καλύτερων προϋποθέσεων αναπαραγωγής του κεφαλαίου.

Αυτό μπορεί να επιτευχτεί με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών στην Ασφάλιση. Είναι μια από τις επιδιώξεις της αναδιάρθρωσης. Αλλωστε, μέσω, υποτίθεται, της πολιτικής αύξησης των θέσεων εργασίας, έχει ήδη θεσμοθετηθεί η μείωση των εργοδοτικών εισφορών για νεοπροσλαμβανόμενους εργατοϋπαλλήλους στις επιχειρήσεις. Είναι και αυτός ένας τρόπος ενίσχυσης του κεφαλαίου. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Το ουσιαστικό είναι η αξιοποίηση των πόρων, αποθεματικών και διαθέσιμων, των ασφαλιστικών ταμείων ως κεφαλαίου. Δηλαδή, οι εισφορές των εργαζομένων να μετατραπούν σε κεφάλαιο για την εργοδοσία. Και γι' αυτό, μαζί με τους γνωστούς εκσυγχρονιστικούς τρόπους διαχείρισης (δάνεια άτοκα από τα αποθεματικά των Ταμείων, επενδύσεις σε μετοχές των αποθεματικών διαφόρων Ταμείων, Χρηματιστήριο), υπάρχει και ο άμεσος τρόπος να «βάλει στο χέρι» το κεφάλαιο τους πόρους των Ταμείων.

Σε ημερίδα ασφαλιστικών εταιριών, αυτές πήραν την υπόσχεση από την κυβέρνηση, σχετικά με την εμπλοκή τους στο «νέο» σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, όχι μόνο για συμμετοχή τους, μέσω του λεγόμενου τρίτου πυλώνα, της ιδιωτικής ασφάλισης, αλλά για συμμετοχή τους και στη διαχείριση των επικουρικών ταμείων. Αυτό, βεβαίως, μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Τη διαχείριση των πόρων των ήδη υπαρχόντων, τη δημιουργία επαγγελματικών Ταμείων, με τη σύναψη συμφωνιών των επιχειρηματικών ομίλων με ασφαλιστικές εταιρίες κλπ. Αυτό πρακτικά σημαίνει μια ακόμα εισφορά του εργαζόμενου. Μπορεί κάποιος να πει ότι έτσι κι αλλιώς αυτά τα Ταμεία αποταμιεύουν πόρους από εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, άρα μπορούν να τα διαχειρίζονται όπως αυτοί νομίζουν από κοινού. Αυτό όμως που αφαιρείται απ' αυτό το συλλογισμό είναι ότι και οι εργοδοτικές εισφορές είναι χρήματα των εργαζομένων, μέρος της τιμής της εργατικής τους δύναμης. Αρα είναι λεφτά των εργατών. Αν αυτό δεν είναι μια μορφή έντασης της εκμετάλλευσης, τότε τι είναι;

Ο συνδετικός κρίκος
των αναδιαρθρώσεων


Να, λοιπόν, ο συνδετικός κρίκος όλων των αναδιαρθρώσεων. Η μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης ως μιας μορφής έντασης της εκμετάλλευσης. Οι νόμοι που προηγήθηκαν για τις εργασιακές σχέσεις, με την κατάργηση του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, αυτό το αποτέλεσμα έχουν. Εχουν όμως αρνητικές επιπτώσεις και στις συνθήκες της Ασφάλισης. Με τρίωρη δουλιά, με μερική απασχόληση, χωρίς ένσημο ή μισό ένσημο, με ελαστικά ωράρια, με απροσδιόριστη ασφαλιστική κάλυψη, ποια σύνταξη και πότε και ποια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη θα αποδίδεται; Γιατί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι ανάλογη με το επίπεδο της Ασφάλισης, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου για την ΠΦΥ και τον ΟΔΙΠΥ. Τα ίδια ισχύουν για την εργατική δύναμη και με την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων προνοιακών υπηρεσιών, την εμπορευματοποίηση του δημόσιου τομέα Υγείας, την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Υπηρεσίες, που, για τις λαϊκές οικογένειες, πριν τις αναδιαρθρώσεις ήταν σε μεγάλο βαθμό δημόσιες, τώρα οι έχοντες την ανάγκη χρήσης τους τις πληρώνουν αδρά.

Αλλά με την Κοινωνική Ασφάλιση, το μέρος εκείνο της δουλιάς του εργάτη, που ο ίδιος αποφάσισε και κατέκτησε με αγώνα και αίμα να αποτελεί το εισόδημά του όταν πλέον δεν μπορεί να πουλά την εργατική του δύναμη, όταν είναι απόμαχος της δουλιάς, παραδίδεται στο κεφάλαιο για να μεγαλώνει τις διαστάσεις του. Η ακόρεστη κεφαλαιοκρατική δίψα για κέρδος ...«σκοτώνει τ' άλογα όταν γεράσουν».


Να, γιατί οι αναδιαρθρώσεις, και ιδιαίτερα αυτή του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, έχουν στρατηγικό χαρακτήρα για το κεφάλαιο. Γιατί αποσκοπούν στην ενίσχυσή του, στη διευκόλυνση της συσσώρευσής του, στην αντιμετώπιση δυσκολιών της διευρυμένης αναπαραγωγής του. Αλλωστε, όλη η φιλοσοφία των αναδιαρθρώσεων πατά στο ίδιο προπαγανδιστικό ατού της αστικής πολιτικής. Ανταγωνιστικότητα σε ένα διεθνές περιβάλλον που επιβάλλεται από την παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Που σημαίνει ενίσχυση του κεφαλαίου, διεύρυνση των διαστάσεών του (έτσι θα καταφέρει να αντεπεξέρχεται στον ανταγωνισμό), γεγονός που απαιτεί - όπως λένε - μείωση του εργατικού κόστους. Λες και η εργατική δύναμη που παράγει τον πλούτο, τα κέρδη, την υπεραξία έχει κόστος. Θέλουν την εργατική δύναμη πιο φτηνή. Θέλουν να αποσπούν μεγαλύτερη υπεραξία, θέλουν να μειώνεται η τιμή αυτού του εμπορεύματος. Αν μπορούσε να ήταν τζάμπα, θα 'ταν το καλύτερο για τους καπιταλιστές.

Δίκαιο ενάντια σε δίκαιο

Μόνο που η εργατική τάξη έχει ακριβώς τα αντίθετα συμφέροντα: Και να έχει σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο και να μειώνεται ο ημερήσιος εργάσιμος χρόνος και να έχει δωρεάν εκπαίδευση και να υπάρχει δημόσιος τομέας Υγείας και να υπάρχει καθολική δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση, με βάση τις ανάγκες που δημιουργούν οι σύγχρονες συνθήκες. Δηλαδή, η εργατική τάξη έχει δίκιο, σε μια πορεία για την αποτίναξη των δεσμών από το κεφάλαιο, να πουλά ακόμη πιο ακριβά την εργατική της δύναμη. Να μειώνεται η κλεμμένη δουλιά της, η υπεραξία που καρπώνονται οι καπιταλιστές. Αλλωστε της ανήκει. Δική της απλήρωτη δουλιά είναι.

Οι καπιταλιστές έχουν δίκιο να ζητούν πιο φτηνή εργατική δύναμη και οι εργάτες έχουν δίκιο να θέλουν να την πουλούν πιο ακριβά, να δουλεύουν λιγότερο και με σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, να έχουν δημόσια καθολική Κοινωνική Ασφάλιση και να πληρώνει η εργοδοσία και το κράτος, με μειούμενη την εισφορά του εργάτη, δημόσια δωρεάν παροχή υπηρεσιών Υγείας - Πρόνοιας, εκπαίδευσης, αφού έτσι θα ζουν καλύτερα. Μόνο που εδώ έχουμε δίκαιο ενάντια σε δίκαιο. Και όπως έλεγε ο Μαρξ στον Α` τόμο του «Κεφαλαίου», δίκαιο ενάντια σε δίκαιο τη λύση δίνει η βία. Που στη σημερινή πραγματικότητα σημαίνει οργάνωση της εργατικής τάξης με προοπτική, συντονισμός της με άλλα λαϊκά στρώματα, αγώνας, σύγκρουση με το κεφάλαιο και τις πολιτικές του εκφράσεις.

Η ταξική πάλη ενάντια στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις είναι μονόδρομος. Η σύγκρουση με την άρχουσα τάξη είναι μονόδρομος. Στην πολιτική των αναδιαρθρώσεων, στρατηγικού χαρακτήρα για το κεφάλαιο, η εργατική τάξη πρέπει να αντιτάσσει τη δική της στρατηγική. Που σημαίνει ταξικός αγώνας για όλες τις πιο πάνω διεκδικήσεις και πολιτική για την εφαρμογή τους. Και η Κοινωνική Ασφάλιση είναι κρίκος που ξεδιπλώνει αυτή την πολιτική, άρα και μέτωπο που μπορεί να ανοίγει το δρόμο της πάλης για την ανατροπή της πολιτικής της άρχουσας τάξης. Η απεργία για την Εργατική Πρωτομαγιά και η οργάνωσή της από τις ταξικές δυνάμεις και το ΠΑΜΕ είναι ένας ακόμη αγωνιστικός σταθμός - απάντηση της εργατικής τάξης σ' αυτές τις αντεργατικές επιλογές.

Ετσι η εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα δεν έχουν άλλη επιλογή από την ανάπτυξη μετωπικού κοινωνικοπολιτικού αγώνα, ενάντια σ' αυτή την πολιτική έως την ανατροπή της. Ο απεγκλωβισμός λαϊκών δυνάμεων από την πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που, ως γνήσιοι εκφραστές των ταξικών συμφερόντων της ολιγαρχίας, επιδιώκουν να επιβάλουν αυτή την αντιδραστική πολιτική, ενισχύει αυτή την προοπτική. Ταυτόχρονα, χρειάζεται καταδίκη και απομόνωση της πολιτικής ηγεσίας του ΣΥΝ, που: Προωθεί την «κεντροαριστερά» και την τακτική του διαβόητου «κοινωνικού διαλόγου». Αντιστρατεύεται το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα και το ΠΑΜΕ, που είναι η μόνη δύναμη που, δρώντας ενωτικά, οργανώνει την πάλη των εργατών και στο μέτωπο της Κοινωνικής Ασφάλισης. Ενώ μετά την τελευταία συνεδρίαση της ΓΣΕΕ, αντί να καταγγείλουν τη συμπαιγνία ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ, ώστε να μην παρθεί απόφαση για απεργία, μίλησαν για «ομόφωνο όχι της ΓΣΕΕ για το Ασφαλιστικό», («Αυγή», 25/4). Συμβάλλει έτσι στον εγκλωβισμό των εργατών στο δήθεν εφικτό, δηλαδή στην απεμπόληση των δικαιωμάτων τους.

Η εξασφάλιση της πιο πλατιάς ταξικής ενότητας δράσης της εργατικής τάξης, η κοινή της δράση με τ' άλλα λαϊκά στρώματα τώρα, με τις πιο πρόσφορες μορφές πάλης, γίνεται καταλύτης για την πορεία του αγώνα ως την οριστική λύση του προβλήματος. Γιατί συμβάλλει όχι μόνο στην αντίσταση στη λαίλαπα, στην παρεμπόδιση ακόμη πιο αρνητικών εξελίξεων σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, αλλά και στην πορεία διαμόρφωσης του λαϊκού κοινωνικοπολιτικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία. Σ' αυτήν πρέπει να οδηγεί ο σημερινός αγώνας.


Του
Στέφανου ΛΟΥΚΑ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ