ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Το Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (JAI) της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) αποφάσισε ομόφωνα χτες, στο Λουξεμβούργο, την επίσημη έναρξη, από τις 2/5/2002, των συνομιλιών για τη σύναψη «αντιτρομοκρατικής» συμφωνίας με τις ΗΠΑ, που θα καλύπτει «δικαστική συνεργασία», «ανταλλαγή πληροφοριών», σύλληψη και έκδοση «υπόπτων» μεταξύ των δύο πλευρών.

Οι 15 κυβερνήσεις έδωσαν «εντολή» στην ισπανική προεδρία της ΕΕ να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις, «ενημερώνοντας» το Συμβούλιο, ενώ η συμφωνία προβλέπεται να υπογραφεί οριστικά εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2002, επί δανικής προεδρίας. Πρόκειται για υλοποίηση των αποφάσεων των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων των Βρυξελλών (21/9/2001) και της Γάνδης (19/10/2001), όπου εξαιτίας των γεγονότων της 11ης του Σεπτέμβρη του 2001 τονίζεται «η ιδιαίτερη σημασία της πληροφόρησης, της διαβούλευσης και του συντονισμού με τις ΗΠΑ», και γίνονται αποδεκτές οι αμερικανικές απαιτήσεις σ' ένα ευρύ πεδίο «αντιτρομοκρατικής» συνεργασίας.

Οι λεπτομέρειες της απόφασης του JAI δεν είναι γνωστές, παρά μόνο διπλωματικές πηγές δήλωσαν ότι πρόκειται για «διευρυμένη εντολή» προς την ισπανική προεδρία να αρχίσει διαπραγματεύσεις. Τα προβλήματα που υπάρχουν είναι «τεχνικά», αλλά και ουσιαστικά. Οι ΗΠΑ έχουν διμερείς συμφωνίες «συνεργασίας» με Ισπανία, Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ελλάδα, Αυστρία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία, εκκρεμεί η επικύρωση συμφωνιών με Ιρλανδία και Σουηδία και δεν έχουν «θεσμικό» πλαίσιο συνεργασίας με Γερμανία, Δανία, Φινλανδία και Πορτογαλία. Από τα 15 κράτη-μέλη της ΕΕ, μόνο τέσσερα έχουν κατάλληλο «πλαίσιο» για έκδοση των υπηκόων τους σ' άλλες χώρες και στις ΗΠΑ και αυτά είναι η Βρετανία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία και η Ιταλία. Τέσσερα κράτη-μέλη της ΕΕ, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Αυστρία και η Πορτογαλία αντιμετωπίζουν «συνταγματικά» προβλήματα στην έκδοση «υπόπτων» υπηκόων τους.

Από αμερικανικής πλευράς έχει καταστεί σαφές ότι η διαπραγμάτευση αφορά στη δέσμευση και των 15 κρατών-μελών για έκδοση «υπόπτων τρομοκρατίας» στις ΗΠΑ. Και οπωσδήποτε οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχτούν τη συνολική συμφωνία, με την ΕΕ, αν σ' αυτήν εμπεριέχονται διατάξεις που της αφαιρούν προνόμια που ήδη κατέχει στα πλαίσια των ξεχωριστών, διμερών, συμφωνιών.

Σύμφωνα με την ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Γάνδης, «η ΕΕ είναι έτοιμη να αναλάβει από κοινού με τις ΗΠΑ αμοιβαίες πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής μεταξύ των αρμοδίων αρχών των ΗΠΑ και των κρατών-μελών, καθώς και της έκδοσης στον τομέα της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τους συνταγματικούς κανόνες των κρατών-μελών». Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ, βασιζόμενες στο υπό εφαρμογή «ευρωπαϊκό» ένταλμα σύλληψης και έκδοσης «υπόπτων», έχουν ήδη απαιτήσει να αποφασιστεί μια ευρωπαϊκή νομοθεσία περί έκδοσης που θα ισχύει όπου υπάρχει «νομική διαθεσιμότητα» και «μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, δηλαδή κατά προτίμηση στη Βρετανία, στην Ολλανδία ή στην Ιταλία ή όπου οι ΗΠΑ ιστορικά ή συγκυριακά έχουν τη μεγαλύτερη πρόσβαση, δηλαδή έλεγχο ή διάβρωση των «εθνικών» αρχών.

Μια άλλη αμερικανική απαίτηση έχει γίνει ήδη αποδεκτή από την ΕΕ και αφορά «στην ενίσχυση της συνεργασίας προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των διαβατηρίων και των θεωρήσεων, καθώς και η καταπολέμηση του φαινομένου των πλαστών εγγράφων». Οσον αφορά στις «πληροφορίες», υπάρχει ήδη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπόλ και των αρμόδιων αμερικανικών αρχών, ενώ σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών έχει επιβληθεί «συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ όλων των υπηρεσιών πληροφοριών της ΕΕ» και «τα κράτη-μέλη θα γνωστοποιούν στην Ευρωπόλ αμέσως και κατά τρόπο συστηματικό κάθε χρήσιμη πληροφορία σχετικά με την τρομοκρατία».

Το πρόβλημα που προέκυψε και στο χτεσινό JAI είναι η υποκριτική επιφύλαξη ορισμένων κρατών-μελών για την απειλή του εκδοθέντος «υπόπτου» στις ΗΠΑ να καταδικαστεί με την ποινή του θανάτου που δεν ισχύει στην ΕΕ. Εχοντας προκαταβολικά ενδώσει σ' όλες τις αμερικανικές απαιτήσεις και έχοντας παραχωρήσει κάθε είδους αντιδημοκρατικών «διευκολύνσεων» στις ΗΠΑ, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα η Γερμανία και η Πορτογαλία, ενδιαφέρονται να (...) σώσουν τα προσχήματα, με προπαγανδιστική «ευαισθησία» περί της θανατικής ποινής. Η Βρετανία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία υποστηρίζουν μια μεγαλύτερη «ευελιξία» στο θέμα αυτό τονίζοντας τη σημασία του «αντιτρομοκρατικού μετώπου» και προτείνοντας καταδίκη των εκδοθέντων στις ΗΠΑ «υπόπτων» χωρίς όμως άσκηση της θανατικής ποινής!!! Οι ΗΠΑ έχουν ήδη δηλώσει ότι αποδέχονται «κατά περίπτωση».