Οι προετοιμασίες για παρατεταμένη σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία εντείνονται συνεχώς, αυξάνοντας και τους κινδύνους παραπέρα κλιμάκωσης και γενίκευσης του πολέμου, όπως αναδείχθηκε από τη συντριβή του αμερικανικού drone πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, μετά από αναχαίτισή του από ρωσικά μαχητικά, αλλά και την αυξημένη στρατιωτική κινητικότητα πάνω από τη Βαλτική. Η απόφαση της Πολωνίας και της Σλοβακίας να στείλουν για πρώτη φορά μαχητικά αεροσκάφη στο Κίεβο (τα σοβιετικού σχεδιασμού MiG-29) συνεπάγεται νέους κινδύνους και σηματοδοτεί μεγαλύτερη εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, μετά και τις χτεσινές αποφάσεις των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, η ΕΕ δρομολογεί την κοινή αγορά πυρομαχικών που χρειάζεται επειγόντως η Ουκρανία, ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, ενώ προωθεί μέτρα ενίσχυσης της παραγωγής στις ευρωπαϊκές πολεμικές βιομηχανίες.

Παράλληλα, αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ, όπως η υφυπουργός Εξωτερικών, Β. Νούλαντ, ενθαρρύνουν την ανάληψη μιας «τολμηρής πρωτοβουλίας αντεπίθεσης» της Ουκρανίας, στο νότιο μέτωπο, εκεί όπου τυχόν ρωσική ήττα θα είναι περισσότερο οδυνηρή, εφόσον θα απειλήσει τη διατήρηση της Κριμαίας.

Σε μια ακόμη «προειδοποίηση» κλιμάκωσης, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, χαρακτήρισε τις πτήσεις αμερικανικών drones πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα «άμεση ανάμειξη των χειριστών τους στη σύγκρουση και εναντίον μας».

Χτες, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενέκρινε πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια 350 εκατ. δολαρίων για την Ουκρανία, ανακοίνωσε ο ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν. Το πακέτο περιλαμβάνει «περισσότερα πυρομαχικά για HIMARS και οβίδες, πυρομαχικά για οχήματα μάχης πεζικού "Bradley", πυραύλους HARM, αντιαρματικά όπλα, βάρκες για ποτάμια και άλλο εξοπλισμό».

Η ΕΕ αναμένεται να οριστικοποιήσει εντός της βδομάδας σχέδιο με εκτιμώμενο κόστος 2 δισ. ευρώ για την από κοινού αγορά πυρομαχικών πυροβολικού, το οποίο θα επιτρέψει να παραδοθούν τουλάχιστον 1 εκατ. οβίδες 155 χιλιοστών στο Κίεβο μέσα στους επόμενους 12 μήνες και να αναπληρωθούν τα στρατηγικά αποθέματα χωρών της ΕΕ.

Χτες, στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας της ΕΕ ενέκριναν τη σχετική συμφωνία, η οποία θα τεθεί προς έγκριση στους ηγέτες των «27» στη Σύνοδο Κορυφής, την Πέμπτη και την Παρασκευή.

«Εχουμε μπει στην πιο επικίνδυνη φάση του πολέμου. Οι Ρώσοι έχουν συγκεντρώσει πάνω από 300.000 μαχητές για να εξαπολύσουν επίθεση και πρέπει να βοηθήσουμε τις ουκρανικές δυνάμεις να αντισταθούν», ανέφερε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος.

«Ο χρόνος πιέζει: Πρέπει να παραδώσουμε πιο γρήγορα περισσότερα πυρομαχικά για το πυροβολικό», επισήμανε ο επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ.

Ζητεί από τα κράτη - μέλη να διαθέσουν για την αγορά πυρομαχικών για την Ουκρανία τα 2 δισ. ευρώ που κατανεμήθηκαν τον Δεκέμβρη στον «Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη», ταμείο που χρησιμοποιείται από το ξέσπασμα του πολέμου για να παραδίδονται όπλα και πυρομαχικά στο Κίεβο.

Ενα δισ. ευρώ θα δαπανηθεί για να αναπληρωθούν τα αποθέματα πυρομαχικών των κρατών - μελών, έναντι 1.000 ως 1.300 ευρώ ανά οβίδα, διευκρίνισε. Για κάθε οβίδα δαπανώνται μέχρι σήμερα 4.000 ευρώ και οι τιμές ανεβαίνουν.

Ακόμη 1 δισ. ευρώ θα δαπανηθεί για την από κοινού αγορά οβίδων 155 χιλιοστών για το ουκρανικό πυροβολικό.

Η τρίτη πτυχή του σχεδίου της ΕΕ έχει στόχο να αυξηθούν οι δυνατότητες παραγωγής των πολεμικών βιομηχανιών που παράγουν πυρομαχικά πυροβολικού, προκειμένου να «αναπληρωθούν τα αποθέματα των χωρών - μελών και να συνεχιστεί ο εφοδιασμός των ουκρανικών δυνάμεων».

«Οι Ουκρανοί θέλουν πυρομαχικά για το πυροβολικό τους και πυραύλους για την αντιαεροπορική άμυνά τους και η ΕΕ θα τους τα παραδώσει», είπε αξιωματούχος κράτους - μέλους. Η συμφωνία προβλέπει παραδόσεις από τις 31 Μάη.

«Αυτός ο πόλεμος έχει ροπή να διαρκέσει και οι ανάγκες των ουκρανικών δυνάμεων είναι πολύ μεγάλες», είπε Ευρωπαίος διπλωμάτης και «η ΕΕ πρέπει να επανεξοπλιστεί».

Το Κίεβο έχει δηλώσει ότι χρειάζεται 350.000 οβίδες τον μήνα, ώστε τα στρατεύματά του να συγκρατήσουν την επίθεση της Μόσχας και να ξεκινήσουν νέες αντεπιθέσεις.

Η στρατιωτική στήριξη της ΕΕ στην Ουκρανία υπολογίζεται πως έχει φθάσει τα 12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 3,6 δισ. μέσω του «Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη», που χρηματοδοτείται κατά 63% από Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία.

Υπενθυμίζεται ακόμη ότι 15.000 Ουκρανοί στρατιωτικοί θα έχουν εκπαιδευτεί σε κράτη της ΕΕ ως τα τέλη Απρίλη.

Οπως και με τα δυτικά άρματα μάχης «Leopard», η κυβέρνηση της Πολωνίας βγαίνει «μπροστά», ανακοινώνοντας άμεσα παράδοση μαχητικών αεροσκαφών MiG-29 στην Ουκρανία, παρακάμπτοντας τη Γερμανία, η οποία ενδέχεται στο μέλλον να χρειαστεί να δώσει άδεια για την επανεξαγωγή τους (καθώς ορισμένα από τα πολωνικά MiG-29 προέρχονται από τα αποθέματα της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας και παραδόθηκαν στη Βαρσοβία το 2004).

Την ώρα που ο Γερμανός υπουργός Αμυνας, Μπ. Πιστόριους, δήλωνε πως το Βερολίνο δεν ήταν ενήμερο για τις ανακοινώσεις της Πολωνίας, ο γερμανικός Τύπος «υπέθετε» ότι οι Αμερικανοί ήταν ενήμεροι για τα πολωνικά σχέδια.

Την περασμένη βδομάδα, ο διευθυντής της CIA, Γ. Μπερνς, βρέθηκε στην Πολωνία, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας, Αντρ. Ντούντα, τον επικεφαλής σύμβουλό του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και τον επικεφαλής του Γραφείου Εθνικής Ασφάλειας.

Η εμπλοκή των ΗΠΑ είναι έτσι κι αλλιώς άμεση, καθώς τα κενά που θα προκύψουν στην πολωνική Πολεμική Αεροπορία από την αποστολή αεροσκαφών στο Κίεβο πρόκειται να καλυφθούν από τα υπερσύγχρονα αμερικανικά αεροσκάφη F-35 Stealth.

Η Πολωνία συμμετείχε στο πρόγραμμα F-35 ήδη πριν από τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, και έχει επίσης παραγγείλει 48 μαχητικά FA-50 από τη Νότια Κορέα, τα οποία είναι συγκρίσιμα με τα F-16.

Η ταχύτητα με την οποία θα παραδοθούν αυτά τα αεροσκάφη θα καθορίσει αν και πότε η Πολωνία θα παραδώσει περαιτέρω MiG και - ως μέρος ενός συνασπισμού δυτικών εταίρων - ίσως ακόμη και F-16 στην Ουκρανία.

Σε ένα τέτοιο φόντο, η Βρετανία δήλωσε διατεθειμένη να «βοηθήσει» την Πολωνία να καλύψει το κενό της Πολεμικής της Αεροπορίας, αν και η πολωνική κυβέρνηση δεν έχει υποβάλει επίσημο αίτημα γι' αυτό, σύμφωνα με τον Βρετανό υφυπουργό Αμυνας, Τζ. Χίπι.

Η Βρετανία θα μπορούσε να συμβάλει, όπως έκανε όταν η Πολωνία έστειλε βαριά άρματα μάχης T-72 στην Ουκρανία, προσφέροντάς της άρματα μάχης «Challenger 2», εξήγησε ο Χίπι στην εφημερίδα «Welt». Στη Βρετανία περίπου 30 μαχητικά «Eurofighter Typhoon» πρώτης γενιάς πρόκειται να αποσυρθούν το 2025.

Η ρωσική εταιρεία μισθοφόρων «Wagner» σχεδιάζει να στρατολογήσει περίπου 30.000 νέους μαχητές μέχρι τα μέσα Μάη, σύμφωνα με τον ιδρυτή της, Γ. Πριγκόζιν, ο οποίος την περασμένη βδομάδα ανακοίνωσε πως έχουν ανοίξει κέντρα στρατολόγησης σε 42 ρωσικές πόλεις, τα οποία φέρεται να προσλαμβάνουν καθημερινώς 500 - 800 άτομα.

Τον Γενάρη οι ΗΠΑ εκτιμούσαν ότι η «Wagner» διαθέτει περίπου 50.000 μαχητές στην Ουκρανία, ωστόσο οι αιματηρές μάχες στην πόλη Μπαχμούτ (Αρτιόμοφσκ) στο Ντονέτσκ, έχουν προκαλέσει πολλά θύματα και από τις δύο πλευρές.

Ο Πριγκόζιν ισχυρίζεται ότι η στρατολόγηση πάει καλύτερα από το αναμενόμενο και ότι οι εθελοντές είναι σε καλύτερη φυσική κατάσταση σε σχέση με τους κρατούμενους που είχαν καταταγεί παλαιότερα.

Πολιτική κλιμάκωση και πίεση προς τη Ρωσία μακροπρόθεσμα σηματοδοτεί και το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε την Παρασκευή το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν, κατηγορώντας τον «για το έγκλημα πολέμου, της παράνομης απέλασης πληθυσμού (παιδιών) και της παράνομης μεταφοράς πληθυσμού (παιδιών) από τις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας στη Ρωσική Ομοσπονδία».

Μια μέρα νωρίτερα, η Ερευνητική Επιτροπή του ΟΗΕ κατηγόρησε τη Ρωσία ότι διέπραξε εγκλήματα πολέμου ευρείας κλίμακας στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων εσκεμμένων δολοφονιών και βασανιστηρίων.

Σύμφωνα με το Κίεβο, 16.221 παιδιά μεταφέρθηκαν στη Ρωσία μέχρι τα τέλη Φλεβάρη.

Η Ρωσία παρουσιάζει τη μεταφορά ως μια ανθρωπιστική εκστρατεία για την προστασία των ορφανών και των παιδιών που έχουν εγκαταλειφθεί σε ζώνες των συγκρούσεων.

Αν και η Ρωσία δεν είναι μέλος του ΔΠΔ, η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις στη ρωσική ηγεσία.

Χαρακτηριστικά, ο αναπληρωτής πρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμ. Μεντβέντεφ, εκτίμησε ότι «οι συνέπειες για το διεθνές δίκαιο θα είναι τερατώδεις». «Αποφάσισαν να δικάσουν τον Πρόεδρο (...) πυρηνικής δύναμης, που δεν είναι κράτος - μέλος του ΔΠΔ για τους ίδιους λόγους με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες», πρόσθεσε.

Το κορυφαίο ανακριτικό όργανο της Ρωσίας, η Ανακριτική Επιτροπή, ανακοίνωσε χτθες ότι άνοιξε ποινική υπόθεση εναντίον του εισαγγελέα του ΔΠΔ και των δικαστών που εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης του Ρώσου Προέδρου. Η Ανακριτική Επιτροπή ανέφερε ότι δεν υπάρχει βάση για ποινικές ευθύνες εκ μέρους του Πούτιν και ότι οι αρχηγοί κρατών απολαμβάνουν απόλυτης ασυλίας βάσει σύμβασης του ΟΗΕ του 1973.

«Είναι ξεκάθαρο πως έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου», είπε από την πλευρά του ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, για τον Ρώσο ομόλογό του. «Θεωρώ πως είναι δικαιολογημένο», είπε αναφερόμενος στο ένταλμα σύλληψης, προτού συμπληρώσει: «Βέβαια, το ερώτημα είναι... Δεν αναγνωρίζεται διεθνώς ούτε από εμάς. Αλλά νομίζω ότι στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα».

Η απόφαση του ΔΠΔ υποχρεώνει τα 123 κράτη - μέλη να προχωρήσουν στη σύλληψη του Πούτιν, εφόσον βρεθεί στο έδαφός τους, ώστε να προσαχθεί σε δίκη στη Χάγη.

Η ουκρανική ηγεσία μίλησε για μια ιστορική απόφαση. «Αυτή είναι η αρχή του τέλους της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην τρέχουσα μορφή της στην παγκόσμια σκηνή», ισχυρίστηκε ο σύμβουλος του Ουκρανού Προέδρου, Μιχ. Ποντολιάκ.

Ο Ζ. Μπορέλ είπε ότι η απόφαση αυτή είναι «μόνο η αρχή για να λογοδοτήσει η Ρωσία».

Η Βρετανία χαιρέτισε την έκδοση εντάλματος σύλληψης κατά του Ρώσου Προέδρου και η Πολωνία κάλεσε να δικαστεί ο Πούτιν ως εγκληματίας πολέμου μαζί με άλλους υπεύθυνους για φρικαλεότητες στην Ουκρανία.

Από την πλευρά της, η Κίνα κάλεσε το ΔΠΔ να αποφύγει «τα δύο μέτρα και δύο σταθμά» και την «πολιτικοποίηση», με τον εκπρόσωπο του κινεζικού ΥΠΕΞ να αναφέρει άλλες στρατιωτικές επεμβάσεις που δεν έχουν οδηγήσει στην έκδοση εντάλματος σύλληψης σε βάρος αρχηγού κράτους. Το ΔΠΔ «οφείλει να υιοθετεί αντικειμενική και αμερόληπτη θέση, να σέβεται την ασυλία της οποίας χαίρουν οι αρχηγοί κράτους βάσει του διεθνούς δικαίου», σημείωσε.

Στο μεταξύ, Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία και ΟΗΕ συμφώνησαν στην παράταση της συμφωνίας για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, αλλά μόνο για 60 μέρες, καθώς η Μόσχα απαιτεί πλήρη άρση όλων των περιορισμών για τις εξαγωγές ρωσικών λιπασμάτων και αγροτικών προϊόντων.