-- Προέρχεστε από μια οικογένεια με αγωνιστικές παραδόσεις. Τι μνήμες έχετε και πώς καθόρισαν αυτές την επιλογή σας να συμπορεύεστε με το ΚΚΕ;

-- Η ζωή μου συνδέεται αναπόσπαστα με τη ζωή των προγόνων μου, την ιστορία τους, τους αγώνες τους. Διδάχθηκα, έμαθα από αυτούς είτε από τους επαίνους τους είτε από τις επικρίσεις τους.

Η σπουδαία, αγωνιστική μορφή της οικογένειας ήταν η μητέρα μου, Ερασμία Λιλιακίδη - Νικολαΐδου, που από μικρό κορίτσι καθοδηγούσε τις τύχες των συναγωνιστών της. Οι κομμουνιστικές της αρετές ήταν πάντα πατριωτικές. Η ιστορία της είναι διδακτική. Εδωσε ζωή στα όνειρά μου. Με βοήθησε να σπουδάσω αυτό που αγαπούσα.

Ξεχωριστή, όμως, προσωπικότητα ήταν και ο πατέρας της, Πέτρος Λιλιακίδης, από τους πρώτους εξόριστους στη Γυάρο, με αγώνες, θυσίες και πίστη στο κομμουνιστικό ιδεώδες. Η διαπαιδαγώγηση της μητέρας μου ήταν πάντα μέσα στο πνεύμα του πολιτισμού, του σεβασμού στον άνθρωπο και της μελέτης πολλών βιβλίων.

Για πρώτη φορά θα περιγράψω μία ανάμνηση απ' τις αφηγήσεις της εποχής, που ήταν στην ΕΠΟΝ της Εθνικής Αντίστασης:

Οταν ήταν 12 χρόνων, ο πατέρας της της εμπιστεύτηκε ένα βιβλίο, όπου βρίσκονταν κρυμμένες προκηρύξεις του Κόμματος, για να το μεταφέρει από τον δήμο Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης στην Αριστοτέλους. Εκεί βρισκόταν ένα βιβλιοπωλείο. Στον ιδιοκτήτη του, που είχε μια αναπηρία στο πόδι, θα παρέδιδε το υλικό.

Πήρε το τραμ, από τον ηλεκτρικό σταθμό και στη δεύτερη - τρίτη στάση, το όχημα σταμάτησε απότομα. Πέφτει η μητέρα μου μπροστά στα καθίσματα μαζί με το βιβλίο και όλες οι προκηρύξεις σκορπίζονται στο πάτωμα. Ενας αστυφύλακας που ήταν δίπλα έσκυψε, μάζεψε τις προκηρύξεις και απευθυνόμενος στη μητέρα μου, είπε: «Να προσέχεις. Εχω κόρη στην ηλικία σου». Της παρέδωσε το βιβλίο με το περιεχόμενό του. Κατατρομαγμένη η μητέρα μου τον ευχαρίστησε.

Παρέδωσε το βιβλίο στον βιβλιοπώλη. Οταν επέστρεψε αφηγήθηκε το περιστατικό στον πατέρα της. Για μερικές μέρες, δεν της ανέθεσαν κάποιο άλλο καθήκον, διότι φοβήθηκαν μήπως την παρακολουθούσαν. Ομως, διαπίστωσαν ότι δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο και ότι ο αστυφύλακας αποσιώπησε το περιστατικό. Οίκτος; Συμπόνια; Πραγματική αγάπη για την πατρίδα;

Πέρασαν πολλά χρόνια κι έτυχε η μητέρα μου να ψάχνει βιβλία του Μενέλαου Λουντέμη για να τα φέρει δώρα σε μένα και στα αδέλφια μου και τα βρήκε στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο. Συνάντησε έναν ηλικιωμένο άνδρα.

Λίγο πριν φύγει, τον είδε να κουτσαίνει και θυμήθηκε την αναπηρία του. Τον ρώτησε: «Μήπως θυμάσαι στα χρόνια της Αντίστασης, ένα μικρό κοριτσάκι, την Ανθούλα (αυτό το ψευδώνυμο είχε από το Κόμμα) που σου έφερνε βιβλία με προκηρύξεις;». Κατασυγκινημένος την αγκάλιασε και θυμήθηκαν τους κινδύνους και τα καρδιοχτύπια εκείνης της εποχής.

Αυτό και άλλα περιστατικά, όταν τ' ακούγαμε στην οικογένεια, μας συγκινούσαν. Την αποκαλούσαμε «μικρή ηρωίδα», γιατί οι πράξεις της είχαν αντίκτυπο στη μοίρα των άλλων ανθρώπων.

Αυτές οι μνήμες είναι η παρακαταθήκη μου, αγωνιστική και πνευματική. Με ώθησαν να συμπορευτώ κι εγώ με το ΚΚΕ. Η απόφαση να πολιτευθώ οφείλεται στο ότι γαλουχήθηκα από ανθρώπους που ένιωθαν έντονα την κοινωνική ευθύνη και την προσφορά και μεγάλωσα επιδιώκοντας να φτάσω αυτό το πρότυπο.

-- Οι άνθρωποι του Πολιτισμού δίνουν έναν δίκαιο αγώνα. Τι θα τους λέγατε να σκεφτούν μπροστά στην κάλπη;

-- Παρακολουθούμε με αποτροπιασμό, ο πολιτισμός να δέχεται έναν διωγμό στη χώρα που γεννήθηκε. Οσοι πολεμούν τους καλλιτέχνες έχουν χάσει την ψυχή τους. Είναι απαίδευτοι, ανολοκλήρωτοι άνθρωποι. Η τέχνη είναι η ζωή. Αν μία κυβέρνηση δεν είναι ικανή να καταλάβει τη σοβαρότητα της προσφοράς της τέχνης, τότε δεν είναι ικανή να ξεχωρίσει το ουσιώδες, το σημαντικό από το μη.

Ουδέποτε στην ιστορία κυριάρχησε αυτή η σκληρότητα και η απαξίωση της τέχνης. Ο πολιτισμός είναι το πιο σπουδαίο μέσο της εθνικής μας ταυτότητας. Αυτός και η φύση δόθηκαν στον άνθρωπο, δεν μπορεί να τα μεταχειριστεί κανείς ως δικά του λάφυρα. Υπονόμευση του πολιτισμού σημαίνει υπονόμευση στη δημοκρατία.

Οι ηθοποιοί, που τόσα χρόνια ζω από κοντά τις αγωνίες τους, βαδίζουν σε κινούμενη άμμο. Δύο - τρεις φορές τον χρόνο αλλάζουν επαγγελματική στέγη, ψάχνουν για το αύριο.

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι μέλη του ΚΚΕ θυσιάστηκαν με τους αγώνες τους για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Θεωρώντας το ΚΚΕ δίκαια τα αιτήματα των καλλιτεχνών, τα υποστηρίζει και μάχεται μαζί τους γι' αυτά. Οι καλλιτέχνες - μετά από 40 χρόνια στο καλλιτεχνικό ρεπορτάζ, τους θεωρώ μέλη της οικογένειάς μου - κουβαλάνε το φως μέσα τους. Αυτό το φως πρέπει να μεταφέρουν και στην κάλπη, να φωτίσουν την αλήθεια και το μέλλον. Γιατί δυνατό ΚΚΕ σημαίνει δύναμη στην κοινωνία και στον Πολιτισμό.

-- Η τραγωδία στα Τέμπη μάς γεμίζει οργή. Τι σκέψεις σας γεννά;

-- Το δρομολόγιο του τρένου - φονιά απεικονίζει την Ελλάδα. Πάνω στις ράγες συναντήθηκαν δύο Ελλάδες: Η αναξιοκρατία, η ρουσφετολογία, η ανευθυνότητα, η διαφθορά συναντήθηκαν με την αλληλεγγύη, τη συμπόνια, την ανθρωπιά του Ανδρέα Αλικανιώτη (μηχανικός στο Ναυτικό).

Ταξίδευα με το τρένο. Το αγαπούσα. Ακόμα κι αν λειτουργούν, όμως, όλα τέλεια εκεί στην κοιλάδα των Τεμπών, θ' ακούγονται οι θρήνοι, τα αγκομαχητά, οι φωνές της φρίκης.

Ομως, εκτός απ' τα βαγόνια - νεκροφόρες, υπάρχουν και βαγόνια που μετατράπηκαν εδώ και πολλά χρόνια σε θεατρικές σκηνές, στον σταθμό του Ρουφ. Είναι ένα τρένο του πολιτισμού, το πραγματικό Οριεντ Εξπρές, που ιδιοκτήτριά του είναι η Τατιάνα Λύγαρη. Οι τόσο υποτιμημένοι καλλιτέχνες σκέφτηκαν ν' αξιοποιήσουν αυτό το ιστορικό τρένο - μουσείο και να το μετατρέψουν σε θέαμα.

Θα ήθελα να τελειώσω με κάποιους στίχους του Γιάννη Ρίτσου από τη «Ρωμιοσύνη»:

Κάθε νύχτα το φεγγάρι αναποδογυρίζει στα χωράφια

τους σκοτωμένους

ψάχνει τα πρόσωπά τους με παγωμένα δάχτυλα

να βρει τον γιο του απ' την κοψιά του σαγονιού

κι απ' τα πέτρινα φρύδια.

Ψάχνει τις τσέπες τους. Πάντα κάτι θα βρει. Κάτι βρίσκεται.

Ενα φυλαχτό από τίμιο ξύλο. Ενα τσιγάρο στραπατσαρισμένο.

Ενα κλειδί, ένα γράμμα, ένα ρολόι σταματημένο στις εφτά.

Κουρντίζουμε πάλι το ρολόι. Περπατούν οι ώρες.