Σάββατο 28 Γενάρη 2023 - Κυριακή 29 Γενάρη 2023
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι νέες πλημμύρες και η διάψευση των κούφιων υποσχέσεων

Eurokinissi

Από τη Ζάκυνθο, την Αιτωλοακαρνανία, την Ηλεία, τη Λακωνία και την Κεντρική Μακεδονία μέχρι την Αττική, πλημμυρισμένες περιοχές, χωράφια, σχολεία, δρόμοι, διακοπές ρεύματος και διακοπές της κυκλοφορίας σηματοδοτούν για μια ακόμα φορά την εικόνα της «ανοχύρωτης πολιτείας». Τα «κονταροχτυπήματα» της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ για τις υποκλοπές «βυθίστηκαν» στα νερά των πλημμυρών και δεν σώζονται από τη μετατροπή των νεκρών στο Μάτι και στη Μάνδρα σε «μπαλάκι» στην αντιπαράθεσή τους, κάθε φορά που τους συμφέρει.

Πλημμύρες που αποκάλυψαν για άλλη μια φορά τις πολιτικές ευθύνες όλων των μέχρι σήμερα αστικών κυβερνήσεων, που τα ρίχνουν πάλι στο «μεγάλο ύψος βροχής σε λίγη ώρα» και στην «κλιματική κρίση».

Στο ίδιο έργο θεατές

Δεν είναι η πρώτη φορά που πλημμυρίζει η Ελλάδα. Κατά κανόνα είναι οι ίδιες περιοχές, στις οποίες προστίθενται κάθε φορά όσες νέες καίγονται, με αποτέλεσμα τα εργατικά - λαϊκά στρώματα να βρίσκονται στο έλεος των καιρικών φαινομένων.

Οι πλημμύρες συμβαίνουν γιατί δεν μπορούν να απορροφηθούν από τη γη οι μεγάλες ποσότητες βροχής που ως φυσικό φαινόμενο πέφτουν κάθε χρόνο τέτοιες εποχές. Αυτό είναι γνωστό «από αρχαιοτάτων χρόνων».

Η πολιτική ευθύνη ανήκει διαχρονικά στην αστική κυβερνητική πολιτική, γιατί:

- Η εμπορευματοποίηση της γης και της χρήσης της, της κατοικίας, του νερού, η ανυπαρξία ελεύθερων χώρων, καθιστούν αδύνατο τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων.

- Ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η αποψίλωση των δασών και η καταστροφή των βουνών γίνονται θύματα των ανταγωνισμών μεταξύ των ομίλων για τα ποσοστά κέρδους, την κατανομή των πόρων.

- Ο σχεδιασμός των τεχνικών - αντιπλημμυρικών έργων είναι αποσπασματικός και όχι ολοκληρωμένα με βάση τη λεκάνη απορροής κάθε περιοχής, γιατί γίνεται με κριτήριο το κέρδος των ομίλων.

Η πολιτική της ΕΕ για τη διαχείριση των πλημμυρών

Οι πλημμύρες δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αποτέλεσμα των σημαντικών ελλείψεων σε υποδομές. Τα διεθνή δεδομένα δείχνουν ότι οι τεράστιες καταστροφές και οι νεκροί από πλημμύρες δεν εμφανίζονται μόνο στη σχετικά λιγότερο ανεπτυγμένη Ελλάδα, αλλά ακόμα και σε χώρες του λεγόμενου σκληρού πυρήνα της ΕΕ, όπως η Γερμανία. Συμβαίνουν σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Η ΕΕ έχει συγκεκριμένη πολιτική για τη διαχείριση των κινδύνων της πλημμύρας, που καθορίζεται από την περιβόητη Οδηγία 2007/60, η οποία προβλέπει τη «διαχείριση του ρίσκου». Οτι δηλαδή πρέπει να ζυγίσει κάποιος το κόστος των αντιπλημμυρικών έργων για το κράτος και το κεφάλαιο, σε σχέση με το «κόστος» των επιπτώσεων που θα έχουν στις ζωές των εργαζομένων και στις λαϊκές περιουσίες. Ετσι, αν «συμφέρει» να πνιγεί μια περιοχή αντί να κατασκευαστεί κάποιο αντιπλημμυρικό έργο (αν δηλαδή το κόστος αποζημιώσεων για τις ανθρώπινες απώλειες όσο και για την καταστροφή υποδομών είναι μικρότερο από το κόστος κατασκευής), τότε επιλέγεται η πλημμύρα. Αυτή η πολιτική έχει ως κριτήριο το κέρδος και όχι την προστασία της ανθρώπινης ζωής και των υποδομών.

Καπιταλισμός, ο μεγάλος ένοχος

Η καπιταλιστική ιδιοκτησία πάνω στη γη και η ανάγκη του κατασκευαστικού κεφαλαίου να εκτοξεύσει την κερδοφορία του όλες τις τελευταίες δεκαετίες ήταν που οδήγησαν στο σημερινό αστικό πολεοδομικό χάος. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περιοχές μέσα στον αστικό ιστό που πλημμυρίζουν έχουν κορεστεί πολεοδομικά. Εχουν δημιουργηθεί πόλεις δίπλα στις πόλεις. Επιχειρήσεις χωρίς χωροθέτηση σε κοίτες ρεμάτων. Ακόμα και περιοχές που δύσκολα πλημμυρίζουν, όταν συμβαίνει είναι γιατί είναι ανύπαρκτος ο συνολικός αντιπλημμυρικός σχεδιασμός.

Παράλληλα, η ατομική ευθύνη για την κάλυψη των αναγκών στέγασης ουσιαστικά υποχρέωσε τα εργατικά - λαϊκά στρώματα να κατοικούν σε σπίτια ακατάλληλα, πλημμελώς προστατευμένα από πλημμυρικά και άλλα σχετικά φαινόμενα, συχνά οικοδομημένα σε περιοχές ακατάλληλες.

Στον τομέα των κατασκευαστικών έργων, η πολιτική του κόστους - οφέλους, η πολιτική δηλαδή που υπαγορεύει ότι για οποιοδήποτε έργο πρέπει να υπολογίζεται το αν συμφέρει το κεφάλαιο και το αστικό κράτος, είναι βασική αιτία που οδηγεί σε ελλείψεις σε αντιπλημμυρικά έργα, σε πλημμελή κατασκευή των όποιων έργων υλοποιούνται ή και σε υπερχρέωση των έργων, που τελικά πληρώνεται από τους εργαζόμενους.

Αμεσα συνδεδεμένη με τις πλημμύρες είναι η καταστροφική για το περιβάλλον αστική πολιτική που εφαρμόζεται στα δάση και γενικότερα στους μη αστικούς χώρους, με τον μανδύα της «πράσινης ανάπτυξης». Η πολιτική ΕΕ - αστικής τάξης για την «πράσινη μετάβαση», το «Green New Deal», θυσιάζει στον βωμό του κέρδους τη ζωή του λαού. Η εμπορευματοποίηση των δασών, η καταστροφή τους για εγκατάσταση ανεμογεννητριών και άλλων ΑΠΕ, γενικότερα η αξιοποίησή τους από το μεγάλο κεφάλαιο για να προωθηθεί η καπιταλιστική ανάπτυξη, η διάνοιξη εκατοντάδων χιλιομέτρων δασικών δρόμων και η τσιμεντοποίηση των κορυφών των βουνών έχουν άμεσο αποτέλεσμα στη γένεση πλημμυρικών φαινομένων. Η μείωση της δασοκάλυψης αποτελεί παράγοντα όξυνσης των πλημμυρικών φαινόμενων. Είναι πραγματικά αστείο να προσπαθεί να εξηγήσει κάποιος τις πλημμύρες π.χ. στη Βόρεια Εύβοια, μια περιοχή όπου μέσα σε μία χρονιά καταστράφηκε πάνω από το 40% του δασικού πλούτου. 'Η στη Μάνδρα, που μεγάλο μέρος της χτίστηκε πάνω σε μπαζωμένα ρέματα και άλλαξε ή εξαφανίστηκε η κοίτη του ρέματος «Σούρες».

Δίπλα σε αυτά, η Πολιτική Προστασία ως μηχανισμός του αστικού κράτους έχει προσανατολισμό ενταγμένο στις συμφωνίες και στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ενώσεων και των κατασταλτικών μηχανισμών τους. Βρίσκεται στον αντίποδα των εργατικών - λαϊκών αναγκών, της προστασίας της ζωής και της περιουσίας του λαού. Απ' αυτόν τον προσανατολισμό τελικά εκπορεύονται η λειψή χρηματοδότηση των κρατικών υπηρεσιών, οι τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα, και για την πρόληψη και για την αντιμετώπιση καιρικών φαινομένων, οι «αποζημιώσεις με το τσιγκέλι» που δεν καλύπτουν παρά ελάχιστο μέρος των πραγματικών απαιτήσεων.

Η πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ

Συνοψίζοντας, οι πλημμύρες και οι συνέπειές τους είναι τελικά αποτέλεσμα του τρόπου οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας. Η πολιτική της ΕΕ, το αστικό κράτος, ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης και η διαχρονικά ασκούμενη κυβερνητική πολιτική είναι οι μεγάλοι υπεύθυνοι.

Αυτός ο χαρακτήρας, που υπηρετούν όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, καθιστά αδύνατο τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων. Καθιστά αδύνατη την ιεράρχηση των αντιπλημμυρικών έργων και τον σχεδιασμό τους σε μεγάλη κλίμακα, με κριτήριο τη μέγιστη δυνατή προστασία.

Η διαχρονική αντιπαράθεση για το ποιος φταίει, μεταξύ της εκάστοτε κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, στοχεύει όχι μόνο στο θυμικό των εργαζομένων, για την απόσπαση πρόσκαιρων πολιτικών κερδών, αλλά και να «θολώσουν τα νερά».

Να καλλιεργείται η αντίληψη στους εργαζόμενους ότι υπάρχει «μείγμα» διαχείρισης που μπορεί να διασφαλίσει την ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία, τελικά την ανάπτυξη για το κεφάλαιο και τις λαϊκές ανάγκες.

Το κοινωνικό - σε τελική ανάλυση - φαινόμενο της πλημμύρας δεν μπορεί να λυθεί ουσιαστικά, προς όφελος των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, στο πλαίσιο του σημερινού δρόμου ανάπτυξης και της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Γι' αυτό και το ΚΚΕ επιμένει να φωτίζει τις πραγματικές αιτίες του φαινομένου και τη μοναδική για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρωματά εναλλακτική διέξοδο: Της εργατικής εξουσίας, της κοινωνικοποίησης της συγκεντρωμένης καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού, του σοσιαλισμού.

Αυτός ο ριζικά διαφορετικός δρόμος ανάπτυξης, καταργώντας την καπιταλιστική ιδιοκτησία στη γη και στα μέσα παραγωγής, το κέρδος ως κριτήριο της ανάπτυξης, μπορεί να αντιμετωπίσει στη ρίζα του και τα ζητήματα προστασίας του λαού από όλα τα φυσικά φαινόμενα.

Ο κεντρικός σχεδιασμός και η κοινωνική ιδιοκτησία στη γη επιτρέπουν την ολοκληρωμένη θεώρηση του φαινομένου, τις μετεγκαταστάσεις, την ανοικοδόμηση περιοχών, την υλοποίηση τεχνικών έργων με κριτήριο τις ανάγκες του λαού, την εξέταση των πλημμυρικών φαινομένων, ξεκινώντας απ' την πηγή τους. Την αντιπλημμυρική προστασία στο σύνολο της υδρολογικής λεκάνης, συνδυασμένα με την πολιτική γης, τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, την προστασία και διαχείριση των δασών, την αντισεισμική προστασία.

Το ΚΚΕ καλεί σήμερα τους εργαζόμενους σε αγωνιστική συμπόρευση, σε κατεύθυνση αγώνα και σύγκρουσης με τις δεσμεύσεις της ΕΕ και τη στρατηγική του κεφαλαίου. Αυτή η γραμμή πάλης στο ζήτημα των πλημμυρών περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

- Να διασφαλιστεί η άμεση και πλήρης αποκατάσταση προβλημάτων, η πλήρης αποζημίωση των πληγέντων χωρίς ορούς και προϋποθέσεις.

- Να αυξηθούν ουσιαστικά οι κρατικοί πόροι για αντιπλημμυρική προστασία, φορολογώντας το μεγάλο κεφάλαιο.

- Να προχωρήσει άμεσα η ολοκληρωμένη διαχείριση όλων των λεκανών απορροής, με άμεση και ορθολογική διευθέτηση των υδατορεμάτων, μελέτες και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας.

- Να ενισχυθούν το προσωπικό, τα μέσα και η εκπαίδευση των φορέων Πολιτικής Προστασίας, η ουσιαστική ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού.

- Αμεσα και όπου συνεχίζονται τα έντονα καιρικά φαινόμενα, να διακόπτονται όλες οι μη αναγκαίες δραστηριότητες χωρίς καμία επιβάρυνση των εργαζομένων.

- Να καταργηθεί το αντιλαϊκό πλαίσιο χρήσεων γης, που την παραδίδει στο μεγάλο κεφάλαιο.

Το ΚΚΕ προτάσσει τις ανάγκες των εργαζομένων. Οι δυνάμεις του Κόμματος πρωτοστατούν καθημερινά, και όχι μόνο προεκλογικά, στην οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης, στη διεκδίκηση ανάκτησης των απωλειών και νέων κατακτήσεων.

Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, η νεολαία, οι γυναίκες, ο βιοπαλαιστές αγρότες, πρέπει και μπορούν να αξιοποιήσουν την τραγική πείρα τους από την αστική κυβερνητική πολιτική. Να συμπαραταχθούν με το ΚΚΕ.

Για ένα πιο δυνατό ΚΚΕ και στις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ως ένα ουσιαστικό βήμα για τους αγώνες της επόμενης μέρας. Να αποτελέσει κριτήριο ψήφου και η πολιτική καταδίκη των αστικών κυβερνήσεων για την αντιπλημμυρική πολιτική τους και την Πολιτική Προστασία.


Του
Αντώνη ΡΑΛΛΑΤΟΥ*
*Ο Αντ. Ραλλάτος είναι μέλος της ΚΕΟΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Περιβάλλοντος της ΚΕ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ