Κυριακή 24 Μάρτη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Βλέμματα στραμμένα στην Επανάσταση

Ντελακρουά: «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου»
Ντελακρουά: «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου»
Το 1822, όταν η εξέγερση των Ελλήνων βρισκόταν στο αποκορύφωμά της, η μεγάλη λιθογραφία του χαράκτη Ραβώ, «Η αφύπνιση της Ελλάδας», συγκέντρωσε τα βλέμματα των περαστικών στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και των εμπόρων χαρακτικών στο Παλέ Ρουαγιάλ στο Παρίσι. Στο κέντρο της εικόνας, η Ελλάδα, σαν μεγαλόσωμη, όμορφη γυναίκα με αρχαίο χιτώνα, έχει στους καρπούς της σπασμένες αλυσίδες. Κοντά της, πάνω σ' ένα σύννεφο, το πνεύμα της Ελευθερίας κρατά λάβαρο και δάφνινο στεφάνι. Στα πόδια της πάνω σε μια σημαία με ημισέληνο, κείται ένας Τούρκος στρατιώτης με σαρίκι...

Ο ελληνικός απελευθερωτικός αγώνας, από την αρχή του απέκτησε πολλούς οπαδούς στη Δυτική Ευρώπη, ανάμεσα στους διανοούμενους, στη νεολαία και σύντομα και στις πλατύτερες μάζες της νεαρής τότε αστικής τάξης. Το ένδοξο παρελθόν του λευτερωμένου λαού, τα βιβλία των περιηγητών που επισκέφτηκαν τον ελληνικό χώρο από το 18ο αιώνα ως τις παραμονές της Επανάστασης, συνέβαλαν γι' αυτήν τη συμπάθεια. Η συμπαράσταση στον ελληνικό αγώνα σήμαινε και διαμαρτυρία για την επιβολή βίαιων λύσεων στην Ευρώπη, ενώ οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης είχαν εκκολαφθεί και τραφεί στις πηγές του Διαφωτισμού.

Ο ρομαντισμός συμπίπτει χρονικά με την Ελληνική Επανάσταση. Ο απόηχος από τα δραματικά επεισόδια του αγώνα, όπως του Σουλίου, της Χίου, του Μεσολογγίου, έφτασε στη Γαλλία μέσω του Τύπου, ο οποίος, αν και διχασμένος, συνέβαλε στην αφύπνιση της κοινής γνώμης. Αντλώντας την έμπνευσή τους από τα φιλελληνικά γραπτά και την επικαιρότητα, οι: Ντελακρουά, Σεφέρ, Φραγκονάρ υιός, Ραβερά, Βινιερόν, Λανσάκ, Βενσόν, Βερνέ κ.ά., εξέθεσαν στον Σαλόν ή σε εκθέσεις «υπέρ των Ελλήνων», έργα στα οποία κυριαρχεί το χρώμα και ο δυναμισμός της σύνθεσης. Μέσα σε μία τριακονταετία, τον 19ο αιώνα, παρουσιάστηκαν στο παρισινό Σαλόν, περίπου 150 έργα με άμεσες αναφορές στη σύγχρονη Ελλάδα. Η θεματική των έργων σχετίζεται με λογοτεχνικά θέματα εκλαϊκευμένα από τον Τύπο της εποχής: Οι τίτλοι, συχνά μακροσκελείς, επεξηγούν τη δράση, την ανδρεία και τα συναισθήματα των ηρώων. Παρατίθενται πολεμικές σκηνές, σφαγές, επιδείξεις στρατιωτικής ανδρείας και ηρωισμού, αλλά και ηθογραφικές και θρησκευτικές σκηνές.

Αρύ Σεφέρ «Ελληνόπουλο που υπερασπίζεται τον πατέρα του»
Αρύ Σεφέρ «Ελληνόπουλο που υπερασπίζεται τον πατέρα του»
Ξεχωριστή θέση στους παραπάνω δημιουργούς, κατέχει ο Ευγένιος Ντελακρουά. «Οι Σφαγές της Χίου» και «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου», σφράγισαν την ευρωπαϊκή ζωγραφική στις αρχές του 19ου αιώνα, με θέματα εμπνευσμένα από τον αγώνα των Ελλήνων.

Το πρώτο, «Οι Σφαγές της Χίου», εκτέθηκε στο Σαλόν (1824) και η παρουσίασή του είχε μεγάλη απήχηση. Μάλιστα, χάρισε στον ζωγράφο το Β` Βραβείο. Με αυτόν τον πίνακα, ο Ντελακρουά εκφράζει τα ιδεώδη του γαλλικού φιλελληνισμού, χρησιμοποιώντας ως υπόβαθρο τη δημοσιογραφική πραγματικότητα. Εμπνεόμενος από τις τρομακτικές αφηγήσεις των εφημερίδων και των μαρτύρων, ο ζωγράφος περιέγραψε τη θηριωδία της σφαγής του ελληνικού πληθυσμού της Χίου από τους Τούρκους τον Απρίλιο του 1822.

«Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» παρουσιάστηκε το 1827. Γεννήθηκε μέσα στην ατμόσφαιρα αγανάκτησης που κυριαρχούσε στη Γαλλία, μετά τη νέα θηριωδία κατά των εξεγερμένων Ελλήνων: Την πτώση, τη νύχτα της 22ας προς την 23η Απριλίου, του Μεσολογγίου, τελευταίου προπύργιου αντίστασης. Οι κάτοικοί του, προδομένοι, αναχαιτίστηκαν από τον εχθρό και εκτελέστηκαν σχεδόν όλοι.


Ανζ - Ρενέ Ραβώ «Η αφύπνιση της Ελλάδας»
Ανζ - Ρενέ Ραβώ «Η αφύπνιση της Ελλάδας»

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ