Κυριακή 17 Μάρτη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ
ΒΙΒΛΙΟ
Παντοτινός μύθος τέχνης και ζωής

Στους ανθρώπους του ελληνικού θεάτρου, οι οποίοι στις δεκαετίες του '70 και '80 λαχταρούσαν για ουσιαστική γνώση, μια καινούρια, πολυσύνθετη σκέψη, μια διέξοδο από την πάμφτωχη ελληνική θεωρητική βιβλιογραφία για το θέατρο, η ελληνική έκδοση του έργου του Τζορτζ Στάινερ «Ο θάνατος της τραγωδίας» αποτέλεσε αληθινή ευλογία. Επρόκειτο για έργο «σταθμό» της ευρωπαϊκής θεωρητικής σκέψης στον 20ό αιώνα, για το θέατρο και τον πολιτισμό, κλασικό και πολύτιμο για την πρόοδο του πολιτισμού στον 21ο αιώνα. Ο Στάινερ πέθανε (πρόσφατα), «κληροδότησε» όμως στον πολιτισμό, μεταξύ των άλλων θεωρητικών και λογοτεχνικών έργων του, ένα ακόμη - κειμηλιακής- φιλοσοφικής, φιλολογικής, θεατρολογικής, κοινωνιολογικής αξίας σύγγραμμά του. Ενα συναρπαστικό, και ως ανάγνωσμα, βιβλίο (495 σελίδες). Τίτλος του «Οι Αντιγόνες (Ο μύθος της Αντιγόνης στη λογοτεχνία, τις τέχνες και τη σκέψη της Εσπερίας)». Το έργο κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Καλέντης, εγκαινιάζοντας τη σειρά «Μύθοι και Λόγοι». Τη - μακρόχρονου μόχθου και εξαιρετικού αποτελέσματος - μετάφραση υπογράφουν οι Βασίλης Μάστορης -Πάρις Μπουρλάκης.

Βαθύτατα προοδευτικός, αντιφασίστας, αντισιωνιστής - παρότι Εβραίος - πάμφωτης μόρφωσης, ο Στάινερ μελέτησε πολύπλευρα την επίδραση που άσκησε τον 18ο, 19ο και 20ό αιώνα η σοφόκλεια τραγωδία «Αντιγόνη» στην ευρωπαϊκή σκέψη και τέχνη και σε τελευταία ανάλυση στις κοινωνικές ιδέες και εξελίξεις. Ο Στάινερ αποθησαυρίζει την επίδραση της «Αντιγόνης» στη σκέψη και στο έργο όλων των σημαντικών Ευρωπαίων φιλοσόφων, ποιητών, δραματουργών, ψυχολόγων, καθώς και στα ιδεολογικά και αισθητικά ρεύματα. Ο Στάινερ εξηγεί τη «συνταύτιση» τόσων κορυφαίων διανοητών και δημιουργών στο 18ο, 19ο αιώνα με την τραγωδία της Αντιγόνης - δηλαδή με το δικαίωμα της διαφωνίας και αντίστασης της Αντιγόνης στην εξουσία του Κρέοντα - με την άποψή του ότι «από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, όλα τα μείζονα φιλοσοφικά συστήματα είναι συστήματα τραγικά». Η «Αντιγόνη» δεν ενέπνευσε μόνο πληθώρα ποιητικών και δραματικών έργων, αλλά πρόσφερε και ποικίλες φιλοσοφικές μεταφορικές «αναγνώσεις», όπως επισημαίνει στο α` κεφάλαιο ο Στάινερ. Λ.χ. στους Φίχτε και Χέγκελ την «έννοια της αυτοαλλοτρίωσης». Στον Μαρξ «το σενάριο της οικονομικής υποδούλωσης». Στον Σοπενχάουερ την «υποταγμένη σε μια πιεστική βούληση» ανθρώπινη συμπεριφορά. Στον Νίτσε «την ανάλυση της παρακμής». Στον Φρόιντ τη «νεύρωση και το ανικανοποίητο». Στον Χάιντεγκερ την «απώλεια της πρωταρχικής αλήθειας του "Είναι"». Ο Στάινερ έλεγε ότι με τις «Αντιγόνες» του «διάβασε» τη «γραμματική της διαλεκτικής».


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ