Σάββατο 26 Φλεβάρη 2022 - Κυριακή 27 Φλεβάρη 2022
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 13
ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΑΤΟ «ΠΡΟΣ ΑΝΑΤΟΛΑΣ»
Διαχρονικό σχέδιο περικύκλωσης και περιορισμού της ανταγωνίστριας Ρωσίας

Μια μικρή ιστορική αναδρομή σε όσα ακολούθησαν μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές, στις αρχές της δεκαετίας του 1990

Ασκήσεις ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Ουκρανία

Copyright 2022 The Associated

Ασκήσεις ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Ουκρανία
Σήμερα, πολλοί είναι εκείνοι που εντοπίζουν την αιτία των εξελίξεων με τον πόλεμο στην Ουκρανία και του «ρώσικου αναθεωρητισμού» στο γεγονός ότι η Δύση «δεν φέρθηκε καλά» και «δεν σεβάστηκε» την καπιταλιστική Ρωσία από τα πρώτα της βήματα, μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές.

Οτι αν είχε μεταβληθεί έγκαιρα το «σύστημα συλλογικής ασφάλειας», με τρόπο που να ικανοποιεί και τη Ρωσία, ώστε να μην «αισθάνεται» ανταγωνιστής ή παρίας της ευρωατλαντικής συμμαχίας, σήμερα τα πράγματα θα ήταν αλλιώς και η Ρωσία δεν θα καθοδηγούνταν από την ανάγκη να διορθώσει τις αδικίες της Ιστορίας σε βάρος της. Τέτοιες απόψεις διακινεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, που προτείνει ένα νέο σύστημα συλλογικής ασφάλειας στην Ευρώπη, που θα περιλαμβάνει και τη Ρωσία.

Θα μπορούσε να ήταν αλλιώς;

Εχει βάση μια τέτοια ανάλυση; Η απάντηση είναι όχι. Η ανατροπή του σοσιαλισμού 30 χρόνια πριν και η ένταξη της Ρωσίας και των άλλων κρατών που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ στον καπιταλιστικό κόσμο είχαν μεγάλη επίπτωση στον συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη.

Αντικειμενικά διαμορφώθηκε μια νέα ισχυρή καπιταλιστική δύναμη που αφού κατάφερε να ξεπεράσει τα προβλήματα των πρώτων χρόνων μετά την αντεπανάσταση, από τη Ρωσία - «καρικατούρα του εαυτού της» της δεκαετίας του 1990, εξελίχθηκε σε μεγάλη (και στρατιωτικά) δύναμη, με τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες, κατέχοντας τεράστιες ενεργειακές πηγές, διεκδικώντας το δικό της μερίδιο στη διεθνή καπιταλιστική αγορά. Ανάλογες ήταν οι μεταβολές και στο πολιτικό της προσωπικό, στην πολιτική της ηγεσία.

Απέναντι σ' έναν τέτοιον ανταγωνιστή, που εμφανίστηκε στο προσκήνιο, τα καπιταλιστικά κράτη των ΗΠΑ και της ΕΕ δεν θα μπορούσαν να κινηθούν διαφορετικά, από το να προσπαθήσουν να περιορίσουν τη Ρωσία, οικονομικά και στρατιωτικά, να ανακόψουν τις προσπάθειες διαμόρφωσης της δικιάς της «σφαίρας επιρροής» που αντικειμενικά περιλάμβανε πρώτα απ' όλα τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Γι' αυτό αμέσως μετά τις ανατροπές ξεκίνησε η συζήτηση για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με πρώην σοσιαλιστικά κράτη, ως ένα «πρόπλασμα» του σχεδίου περικύκλωσης της Ρωσίας, που κυριάρχησε ως βασικός προσανατολισμός από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Θυμίζουμε ότι τον Οκτώβρη του 1990 κι ενώ κορυφωνόταν η αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ, η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας αποφασίστηκε να ενωθεί με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Η συμμετοχή της ενοποιημένης πλέον Γερμανίας στο ΝΑΤΟ εγκρίνεται και από τον Γκορμπατσόφ, ο οποίος στα τότε παζάρια λέγεται, από ρωσικής πλευράς, ότι έλαβε δέσμευση πως «δεν θα υπάρξει επέκταση του ΝΑΤΟ ούτε ένα εκατοστό προς ανατολάς».

Η πορεία διεύρυνσης του ΝΑΤΟ

Βέβαια, οι «διαπραγματεύσεις» για την ένταξη κι άλλων πρώην σοσιαλιστικών χωρών είχαν ήδη ξεκινήσει. Μάλιστα, οι δυτικοί προσπαθούσαν να πείσουν τους Ρώσους, που διαδέχθηκαν τους Σοβιετικούς ηγέτες, πως ήταν προς όφελος της χώρας τους μια «ενιαία πανευρωπαϊκή γραμμή Αμυνας».

Σε αυτήν την πορεία, η λυκοσυμμαχία το 1999 δέχτηκε στους κόλπους της αρχικά τις Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία. Δεν περνά επίσης απαρατήρητο ότι ήδη από το 1993 η ρωσική ηγεσία έδινε την έγκρισή της για επέκταση του ΝΑΤΟ στην Πολωνία. Ενδεικτικά, σε συνάντησή τους στη Ρωσία, ο Πρόεδρος της χώρας, Μπόρις Γιέλτσιν, δίπλα στον Πολωνό Πρόεδρο, Λεχ Βαλέσα, δήλωνε: «Μακροπρόθεσμα μια τέτοια απόφαση από ένα κυρίαρχο κράτος είναι προς το συμφέρον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και δεν έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα άλλων χωρών, όπως η Ρωσία».

Σε αυτό το φόντο, η πρόσκληση σε Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχία απευθύνθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 1997. Στην ίδια ρότα, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2002 στην Πράγα, οι ηγέτες των τότε 19 χωρών - μελών προχώρησαν στην πρόσκληση ακόμα 7 χωρών, μεταξύ των οποίων και τρεις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία). Αποτέλεσμα, το 2004 μπαίνουν στη λυκοσυμμαχία οι τρεις βαλτικές και οι Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία.

Το 2009 ακολούθησαν Κροατία και Αλβανία, και πιο πρόσφατα Μαυροβούνιο και Βόρεια Μακεδονία, με διαβατήριο τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών. Στο ενδιάμεσο, Γεωργία και Ουκρανία έλαβαν υποσχέσεις για ένταξη το 2008. Στην πορεία έμειναν μεν εκτός, κάτω από τις αντιδράσεις της Ρωσίας, αλλά έλαβαν καθεστώς «εταίρου» του ΝΑΤΟ.

Παζάρι για τον ρόλο της Ρωσίας στο «σύστημα ασφάλειας»

Σημειωτέον, παρά τις τωρινές ρωσικές αντιδράσεις, σε προηγούμενη φάση και με άλλους συσχετισμούς, η ρωσική ηγεσία συζητούσε το ενδεχόμενο ένταξης στο ΝΑΤΟ ακόμα και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Χαρακτηριστικά, ο γγ του ΝΑΤΟ μεταξύ 1999 και 2003, Τζορτζ Ρόμπερτσον, αποκάλυψε πρόσφατα πως «ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήθελε η Ρωσία να μπει στο ΝΑΤΟ, όμως δεν ήθελε η χώρα του να περάσει από τις συνήθεις διαδικασίες και να περιμένει μαζί με άλλες χώρες που κατά τη γνώμη του "δεν έχουν σημασία"».

«Ηθελαν τη Ρωσία μέρος της ασφαλούς, σταθερής, επιτυχημένης Δύσης», είπε ο Ρόμπερτσον, παραπέμποντας π.χ. σε συνάντησή τους το 2000, όπου «ο Πούτιν μου είπε: "Πότε θα μας καλέσετε να μπούμε στο ΝΑΤΟ". Και του απάντησα: "Λοιπόν, δεν καλούμε απλά κόσμο να μπει στο ΝΑΤΟ, οι χώρες κάνουν αίτηση στο ΝΑΤΟ". Τότε ο Πούτιν απάντησε: "Λοιπόν, δεν πρόκειται να σταθούμε στην ουρά με πολλές άλλες χώρες που δεν παίζουν κανέναν ρόλο"».

Σε συνέντευξή του στο BBC λίγους μήνες μετά την εκλογή του, το 2000, ο ίδιος ο Πούτιν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να μπει η χώρα του στο ΝΑΤΟ «όταν και αν η οπτική της Ρωσίας θα υπολογίζεται σαν ίσου εταίρου». Και συμπλήρωσε: «Η Ρωσία είναι μέρος της ευρωπαϊκής κουλτούρας. Δεν μπορώ να φανταστώ τη χώρα μου σε απομόνωση από την υπόλοιπη Ευρώπη και από αυτό που ονομάζουμε "πολιτισμένο κόσμο"».

«Είναι γεγονός ότι τα τελευταία 30 χρόνια προσπαθούμε υπομονετικά να καταλήξουμε σε συμφωνία με τις κορυφαίες χώρες του ΝΑΤΟ σχετικά με τις αρχές της ίσης και αδιαίρετης ασφάλειας στην Ευρώπη. Ως απάντηση στις προτάσεις μας, αντιμετωπίζαμε πάντοτε είτε μια κυνική εξαπάτηση και ψέματα είτε προσπάθειες πίεσης και εκβιασμού, ενώ η Βορειοατλαντική Συμμαχία συνέχισε να επεκτείνεται παρά τις διαμαρτυρίες και τις ανησυχίες μας», είπε στο διάγγελμά του ο Βλ. Πούτιν, θέλοντας να δικαιολογήσει την επέμβαση στην Ουκρανία.

Το ερώτημα παραμένει: Πόσο μπορεί αυτή η διαπάλη ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα να περιορίζεται σε ένα μεγάλο παζάρι, όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι ένα μείγμα αντιπαραθέσεων, ανταγωνισμών και συμβιβασμών και πότε έρχεται η στιγμή που «λύνεται» διά της βίας, δηλαδή με τα όπλα, επειδή δεν μπορούν να υπάρξουν πλέον άλλοι συμβιβασμοί;

Η αντιπαράθεση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με Κίνα και Ρωσία δείχνει κλιμάκωση των ανταγωνισμών και πρόσθετες δυσκολίες να συντηρούνται οι ιμπεριαλιστικοί συμβιβασμοί με ειρηνικά μέσα. Οι λαοί βρίσκονται μπροστά σε σοβαρές εξελίξεις και αυτό επιβάλλει να δυναμώσουν την επαγρύπνηση και την πάλη τους.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ