Τελευταίο «αντίο» στην συντρόφισσα Μαρία Κυριακίδου - Κότση, που «έφυγε» από τη ζωή πλήρης ημερών, είπαν συγγενείς, συναγωνιστές και φίλοι την Κυριακή 21 Νοέμβρη. Την αποχαιρέτησαν με μια σεμνή τελετή στα κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου στη Θεσσαλονίκη.

Η συντρόφισσα Μαρία γεννήθηκε το 1928 στη Θεσσαλονίκη από εύπορη οικογένεια, μια και ο πατέρας της ήταν μεγαλοεργολάβος, της οποίας ήταν το πρωτότοκο παιδί. Αν και διέθετε οικονομική άνεση, ο πατέρας της εντάχθηκε ολόψυχα στην ΕΑΜική Αντίσταση, την οποία τροφοδοτούσε οικονομικά αλλά και στο πλαίσιο της οποίας εκπλήρωνε εμπιστευτικές αποστολές. Μέσα σε αυτό το κλίμα, μυήθηκε σιγά - σιγά και η έφηβη Μαρία στην Εθνική Αντίσταση και οργανώθηκε ως μαθήτρια στην ΕΠΟΝ. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε στη συνέχεια η μυστική παρουσία, στο πατρικό σπίτι, του στελέχους του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ και γραμματέα του ΕΑΜ Μακεδονίας - Θράκης, Νίκου Δηλαβέρη, μετά την Απελευθέρωση και κατά τη μεταβαρκιζιανή τρομοκρατία, για τον οποίον η νεαρή Μαρία λειτούργησε ως ιδιαίτερος μυστικός σύνδεσμος. Μαζί με τον Δηλαβέρη αναχώρησε και η ίδια για να ενταχθεί στον ΔΣΕ και υπήρξε μάρτυρας του τραγικού του θανάτου από βομβαρδισμό στις αρχές του 1948, καθ' οδόν για το Μπέλες. Η ίδια όμως κατόρθωσε να φτάσει στο βουνό όπου και, εκεί στο Μπέλες, διετέλεσε έως την υποχώρηση του ΔΣΕ ασυρματίστρια του Αρχηγείου Κεντρικής Μακεδονίας, αργότερα 6ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, υπό τις άμεσες διαταγές του διοικητή Γιώργη Ερυθριάδη. Εκεί παρακολούθησε την κομματική σχολή στελεχών του Αρχηγείου.

Μετά την υποχώρηση πέρασε στη Βουλγαρία. Στην πολιτική προσφυγιά ανέπτυξε πολύπλευρη δράση, όπου την καλούσαν οι ανάγκες της κομματικής ζωής. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Ανέλαβε εμπιστευτικές αποστολές εισόδου στην Ελλάδα, χωρίς να λογαριάσει τον κίνδυνο για τη ζωή της μπροστά στην εκπλήρωση του κομματικού καθήκοντος. Δεν λύγισε ούτε όταν αντιμετώπισε σκληρή προδοσία από κοντινά της πρόσωπα. Στην πολιτική προσφυγιά γνώρισε και παντρεύτηκε τον δεύτερο σύντροφο της ζωής της, ήρωα του ΔΣΕ, Ζήση Κότση, που είχε σπουδάσει στη Μόσχα, και μαζί έζησαν για ένα διάστημα στα Σκόπια της σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας. Ανέλαβε παιδαγωγικές αποστολές στα σχολεία και στις κοινότητες των πολιτικών προσφύγων σε διάφορες χώρες της πολιτικής προσφυγιάς, ασχολήθηκε επίσης με το γυναικείο κίνημα, ενώ δεν έπαψε να εκπληρώνει υπεύθυνες αποστολές για το Κόμμα.

Το 1964 επαναπατρίστηκε στη Θεσσαλονίκη με την οικογένειά της και δραστηριοποιήθηκε στο κίνημα της Αντίστασης, αγωνίστηκε για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΑΜ και για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Υπήρξε μέλος της διοίκησης της ΠΕΑΕΑ. Ταυτόχρονα λειτούργησε ως επαφή με την καθοδήγηση και παράνομα μέλη του ΚΚΕ.

Μετά το 1974, επανεντάχθηκε στο ΚΚΕ και συνέχισε την πολύπλευρη δράση της τόσο ως κομματικό στέλεχος στις Οργανώσεις και στη διαφώτιση όσο και ως αντιστασιακός στην ΠΕΑΕΑ. Μετά το 1990 διετέλεσε μέλος της Αχτιδικής Επιτροπής Δήμου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.

«Σε κάθε της αποστολή, σε όλη της την κομματική ζωή, η συντρόφισσα Μαρία έδειξε θάρρος και αποφασιστικότητα, δεν υποχώρησε μπροστά στις δυσκολίες και τα πλήγματα. Σε κάθε δύσκολη καμπή της πορείας του ΚΚΕ η Μαρία Κότση παρέμεινε σταθερή στις γραμμές του Κόμματος, υπερασπιζόμενη τις μαρξιστικές - λενινιστικές αρχές και τον επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ, τόσο το 1968 όσο και το 1990», τονίζουν αποχαιρετώντας την με μεγάλη θλίψη η Επιτροπή Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας και η Κομματική Οργάνωση Βάσης Κάτω Τούμπας του ΚΚΕ.