Η «φόρμουλα» για την επανέναρξη των συνομιλιών γύρω από τα διχοτομικά σχέδια αναζητείται στο Κυπριακό

Με φόντο και τα όσα συμβαίνουν στο Αφγανιστάν, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν συνομίλησε προχτές με τον Γερμανό ομόλογό του, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, με θέμα τις διμερείς σχέσεις, τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν αλλά και το Μεταναστευτικό. Ο Ερντογάν σημείωσε ότι οι δύο χώρες, ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, επέδειξαν σημαντική αλληλεγγύη κατά τις πρόσφατες επιχειρήσεις εκκένωσης δυνάμεων και συνεργατών τους από το Αφγανιστάν, και πρόσθεσε ότι αυτό πρέπει να συνεχιστεί και στην «κρίσιμη φάση» που ακολουθεί, συμπληρώνοντας ότι τόσο η Γερμανία όσο και συνολικά η ΕΕ πρέπει να στηρίξουν τις χώρες που αναλαμβάνουν το «μεταναστευτικό φορτίο», αν επαναληφθεί αντίστοιχο «κύμα» με αυτό του 2015 - 2016. Υπογράμμισε δε ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνο τη διαχείριση συνόρων, ζητώντας ξανά επαναδιαπραγμάτευση της ευρωτουρκικής Συμφωνίας του 2016 για το Μεταναστευτικό, όπως και ξεπάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Τουρκία, επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ενωσης κ.λπ. Η συνομιλία έγινε με αφορμή και τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την υπογραφή γερμανοτουρκικής Συμφωνίας που αφορούσε τους όρους εγκατάστασης Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία, ενώ ο Ερντογάν ευχαρίστησε τον Σταϊνμάγερ για τα «θερμά λόγια» με τα οποία ο τελευταίος μίλησε σε πρόσφατη εκδήλωση, όπου είπε ότι χωρίς τους μετανάστες «θα ήταν αδιανόητο να φανταστούμε τη Γερμανία» και τους ευχαρίστησε για το λεγόμενο «γερμανικό θαύμα».

Την αξία της συνεργασίας ΕΕ - Τουρκίας για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών υπογράμμισε όμως και ο πρέσβης της ΕΕ στην Αγκυρα, Νικολάους Μέγερ Λάντρουτ, ο οποίος στη διάρκεια επίσκεψής του στην ανατολική τουρκική επαρχία Βαν μετέφερε την ετοιμότητα των Βρυξελλών να διατηρήσουν τη συνεργασία και στήριξή τους προς την Αγκυρα, για την αντιμετώπιση της «παράνομης μετανάστευσης» αλλά και για την «ασφάλεια στα σύνορα». Ανάμεσα σε άλλα ο Λάντρουτ επεσήμανε και πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε ότι είναι πρόθυμο να συμμετάσχει σε μια θετική ατζέντα» όσον αφορά τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας, μιλώντας για «αποκλιμάκωση» στην οποία «πρέπει να αναγνωρίσει κανείς» ότι η Τουρκία διαδραμάτισε ρόλο και «τώρα πρέπει να εργαστούμε για τα επιμέρους στοιχεία, όπου ίσως είναι δυνατή η πρόοδος».

Στο μεταξύ, ο Τούρκος αναπληρωτής ΥΠΕΞ Σεντάτ Ουνάλ σήμερα και αύριο πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, όπου θα συναντήσει την Αμερικανίδα ομόλογό του Γουέντι Σέρμαν και την υφυπουργό Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ. Στην ατζέντα των συναντήσεων θα είναι «οι διμερείς σχέσεις, θέματα που αφορούν την περιφέρεια και διεθνείς εξελίξεις», που «θα συζητηθούν στο πλαίσιο των περιεκτικών πολιτικών διαβουλεύσεων οι οποίες θα διεξαχθούν μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών στη διάρκεια της επίσκεψης».

Θυμίζουμε ότι η Σέρμαν είχε βρεθεί τέλη Μάη στην Αγκυρα και είχε συναντηθεί και τότε με τον Ουνάλ, στο πλαίσιο πολυήμερης περιοδείας της σε Ευρώπη και Ασία, που μεταξύ άλλων περιλάμβανε και νέα σχήματα διαλόγου για τον συντονισμό κινήσεων απέναντι στην Κίνα. Οπως εξηγούσε τότε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι συναντήσεις αφορούσαν την «αντιμετώπιση της επιρροής ξένων παραγόντων που προκαλούν», ενώ ειδικά για την Τουρκία τονιζόταν η «σημασία της σχέσης ΗΠΑ - Τουρκίας, καθώς εργαζόμαστε από κοινού με τη σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσουμε αμοιβαίες προκλήσεις και να συζητήσουμε θέματα που προκαλούν ανησυχία».

Σήμα για όξυνση του παζαριού με την Τουρκία έδωσαν προχτές και 19 Αμερικανοί βουλευτές (και ελληνοκυπριακής καταγωγής), που ζήτησαν από τον γγ του ΟΗΕ να πιέσει την Αγκυρα για να σταματήσει τις μονομερείς ενέργειες στα Βαρώσια, προειδοποιώντας και με επιβολή κυρώσεων.

Ολα αυτά ενώ «φουντώνουν» και οι διεργασίες για το Κυπριακό, με τον ιδιαίτερα ενεργό ρόλο και της «εγγυήτριας δύναμης» Βρετανίας. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο ύπατος αρμοστής της Βρετανίας στην Κύπρο, Στίβεν Λίλι, ανέφερε ότι «δεν είναι αρκετό να επαναλαμβάνουμε τον όρο Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία ως ένα "μάντρα" ή ένα σλόγκαν. Πρέπει να επικεντρωθούμε στη λεπτομέρεια εφαρμογής μιας τέτοιας λύσης» και συνέχισε: «Εμείς συζητούμε για μια σε μεγάλο βαθμό αποκεντρωμένη ομοσπονδία, η οποία δεν νομίζω να είναι αμφιλεγόμενη, αφού πρόκειται για ιδέα που κατέθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Αξίζει περαιτέρω συζήτησης, διότι θα επέτρεπε στις δύο κοινότητες έναν υψηλό βαθμό αυτονομίας σε σχέση με την καθημερινότητά τους, και θα διατηρούσε την Κύπρο ως ένα διεθνώς αναγνωρισμένο, κυρίαρχο κράτος. Στο μυαλό μου, αυτό ισορροπεί κατάλληλα μεταξύ της ελληνοκυπριακής ανάγκης για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας που ιδρύθηκε το 1960, και της επιθυμίας των Τουρκοκυπρίων να έχουν έλεγχο στα πλείστα εσωτερικά τους θέματα».

Μίλησε για «Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα», κάτι που όπως είπε «αποτελεί έναν συμβιβασμό μεταξύ ενιαίου κράτους και δύο κρατών», ο οποίος «περιγράφεται σε πολυάριθμα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, τα οποία παρεμπιπτόντως εμείς συντάσσουμε και παρέχουν εξαιρετικά θεμέλια για την οικοδόμηση μιας λεπτομερούς και συμπαγούς τελικής συμφωνίας».

Επιβεβαιώνοντας δε και προτάσεις που η Βρετανία επεξεργάζεται εντατικά τους τελευταίους μήνες ώστε «καμία οντότητα (σ. σ. σε μια επανενωμένη Κύπρο)» να μην «μπορεί να ασκεί κυριαρχία επί της άλλης», αναρωτήθηκε «ποια είναι η εναλλακτική; Οτι μια κοινότητα θα μπορεί να ασκεί κυριαρχία επί της άλλης;» και κατέληξε ότι κάτι τέτοιο «έχει συμφωνηθεί ήδη στην Κοινή Διακήρυξη του 2014, ότι η κυριαρχία πηγάζει εξίσου από Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Δεν ανήκει στη μία κοινότητα ή στην άλλη». Επέμεινε ότι «χρειαζόμαστε ευελιξία και δημιουργικότητα και πρέπει να επικεντρωθούμε στα δύσκολα σημεία που οδήγησαν στην αποτυχία του Κραν Μοντανά, συγκεκριμένα στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις, καθώς και στο λεπτομερές μοντέλο διαμοιρασμού της εξουσίας (...) Να χρησιμοποιήσουμε λίγη φαντασία και δημιουργικότητα ώστε να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα των δύο κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για ασφάλεια».

Στο μεταξύ, χτες ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ Στ. Στεφάνου, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Ελλάδα, συναντήθηκε και με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη, ο οποίος σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου «τον διαβεβαίωσε για τη διαρκή στήριξη της Ελλάδας για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό» με «μοναδικό αποδεκτό πλαίσιο διαπραγμάτευσης» τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για διζωνική - δικοινοτική ομοσπονδία.

Στη συζήτηση επίσης «εξετάστηκε η τουρκική προκλητικότητα, με έμφαση στις παράνομες ενέργειες στα Βαρώσια, οι οποίες (...) δυσχεραίνουν ιδιαίτερα την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό».

Ο Στ. Στεφάνου μετέβη και στο ΥΠΕΞ και συναντήθηκε με τον υπουργό Ν. Δένδια.