Σάββατο 24 Απρίλη 2021 - Κυριακή 25 Απρίλη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
21ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Η διατήρηση και εμβάθυνση της επαναστατικής στρατηγικής απαραίτητος όρος ανασυγκρότησης του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος

Στο 2ο κείμενο των Θέσεων καταγράφονται η αργή, βασανιστική πορεία ανασυγκρότησης του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος (ΔΚΚ) και οι κοπιαστικές προσπάθειες του Κόμματός μας σε αυτήν την κατεύθυνση.

Η διαδρομή αυτή αποτελεί τρανή απόδειξη των μακρόχρονων συνεπειών της αντεπανάστασης. Το ευρέως χρησιμοποιούμενο (μετά την αντεπανάσταση) από μερίδα του αστικού πολιτικού κόσμου ΤΙΝΑ (There is no alternative - Δεν υπάρχει εναλλακτική) δεν γίνεται θεωρητικά αποδεκτό από τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα. Ομως, στην πράξη, η πλειοψηφία τους αναζητά εναλλακτική εντός του καπιταλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο μιας άλλης αστικής διαχείρισης και της συμμετοχής στην αστική διακυβέρνηση, ακόμα και όταν τις παρουσιάζει ως μεταβατικές προς το σοσιαλισμό.

Φυσικά, στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης σημαντική συμβολή έχει το κλείσιμο του κύκλου που άνοιξαν οι πρώτες σοσιαλιστικές επαναστάσεις. Ωστόσο, δεν ευθύνεται μόνο αυτό.

Πριν από 150 χρόνια, η ηττημένη Παρισινή Κομμούνα κλείστηκε εξαρχής στη μεγάλη καρδιά της εργατικής τάξης, αποτέλεσε σύμβολο του αγώνα της, φόβητρο των εχθρών της, έμπνευση για νέες στρατιές επαναστατών, πρότυπο της μορφής της μελλοντικής εργατικής εξουσίας, απόδειξη του εφικτού της κατάκτησής της. Εν κατακλείδι, μέσα από τις στάχτες της Κομμούνας ξεπήδησαν πιο ορμητικές οι φλόγες της νέας επαναστατικής ανόδου.

Επομένως, η ήττα δεν είναι η μοναδική αιτία. Το σημαντικότερο είναι η κατανόησή της. Στην περίπτωση της Κομμούνας, ο επιστημονικός κομμουνισμός δεν παρασύρθηκε από συναισθηματισμούς, μπόρεσε άμεσα να ξεδιαλέξει «την ήρα από το σιτάρι». Καυτηρίασε αποφασιστικά τα λάθη της, την ίδια στιγμή που φώναζε: Κοιτάχτε τη! Αυτή είναι η δικτατορία του προλεταριάτου! Ετσι μετουσίωσε μια αποτυχημένη έφοδο στους ουρανούς σε (θεωρητική και πρακτική) πολιτική πείρα και τελικά σε ρεαλιστικό επαναστατικό πρόγραμμα ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας.

Αντίθετα, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η πορεία ήταν διαφορετική. Γιατί η ήττα δεν προήλθε ως αποτέλεσμα μόνο της αδυναμίας αντιμετώπισης των αντεπαναστατών, αλλά και ως συνέπεια της εσωτερικής διάβρωσης. Οι καπιταλιστικές σημαίες δεν ξαναστήθηκαν πάνω στα νεκρά κορμιά των επαναστατών, αλλά με τη βοήθεια των ηγετών των χωρών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Ετσι, τα κριτήρια αποτίμησης της ήττας υποσκάφτηκαν από την προηγούμενη ρεφορμιστική παρέκκλιση του ΔΚΚ, που κυριάρχησε στα Κόμματα των χωρών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ, αφού επέμεινε στην υπεράσπιση των επιτευγμάτων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, έδειξε ιδιαίτερο βάρος στη μελέτη των αιτιών της αντεπανάστασης. Στιγμάτισε τη θεώρηση από τις σοβιετικές αρχές (απ' τα μέσα της δεκαετίας του 1950) του νόμου της αξίας ως νόμου κίνησης του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής. Ανέδειξε ότι η προώθηση της «αγοραίας» πολιτικής, αντί να ενισχύσει την κοινωνική ιδιοκτησία και τον Κεντρικό Σχεδιασμό, την ομογενοποίηση της εργατικής τάξης, την εργατική συμμετοχή στην οργάνωση της εργασίας, τον εργατικό έλεγχο από κάτω προς τα πάνω, άρχισε να δυναμώνει την αντίστροφη τάση. Τέλος, υπέδειξε πως αυτή η πολιτική σε μια πορεία χρόνου ενδυνάμωσε τους φορείς της αντεπανάστασης και οδήγησε στην επικράτησή της.

Η ρεφορμιστική παρέκκλιση, υπό την επίδραση των υποχωρήσεων στην ΕΣΣΔ και των πιέσεων της κάθε καπιταλιστικής εξουσίας απλώθηκε με τον «ευρωκομμουνισμό» και στα καπιταλιστικά κράτη, μεταλλάσσοντας την κομμουνιστική στρατηγική. Ταύτισε την ενότητα τις εργατικής τάξης με τις συμμαχίες με τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Συμφιλίωσε τους κομμουνιστές με το αστικό κράτος, που παρουσίασε ως πεδίο ταξικής πάλης. Μετέστρεψε την ιδεολογική πλευρά της ταξικής πάλης σε προσπάθεια κατάκτησης των «κρατικών ιδεολογικών μηχανισμών» και την πολιτική σε επιδίωξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Υποκατέστησε την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής με τις αστικές κρατικοποιήσεις, τον εργατικό έλεγχο με τη συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση των επιχειρήσεων, τον κεντρικό σχεδιασμό με την αστική κρατική παρέμβαση. Συνέδεσε μονοσήμαντα τον ιμπεριαλισμό με τις ΗΠΑ και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους και αποσυνέδεσε το φασισμό - ναζισμό από τον καπιταλισμό. Υποβάθμισε τον προλεταριακό διεθνισμό σε μια ταξικά αόριστη διεθνιστική αλληλεγγύη.

Με άλλα λόγια, το ΤΙΝΑ κυριαρχούσε πριν από την αντεπαναστατική καταιγίδα της περιόδου 1989 - 1991. Γι' αυτό μετά από αυτή, οι ηρωικές στιγμές του ΔΚΚ μπλέχτηκαν σε ένα αξεδιάλυτο κουβάρι με τα ατοπήματά του, τη στιγμή που η επαναστατική αυτοκριτική απαιτούσε βαθύ αναστοχασμό. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα και η εργατική τάξη δεν μπόρεσαν να διαχωρίσουν τους φίλους από τους εχθρούς, δεν ήξεραν ποιους να κλείσουν στην καρδιά τους και ποιους να κρεμάσουν στους πασσάλους της ιστορικής ατίμωσης.

Σε αυτήν τη θύελλα, το ΚΚΕ στάθηκε όρθιο. Συνέδραμαν ο ταξικός αγώνας του ΔΣΕ και η μακρόχρονη παρανομία του, που αποτέλεσαν εμπειρικά αντίδοτα στις αταξικές προσεγγίσεις των ρεφορμιστών, η οργανωτική διάσπαση με το «ευρωκομμουνιστικό» ρεύμα στο εσωτερικό του (που του επέτρεψε - παρά τις αδυναμίες στη στρατηγική του - να μην απαρνηθεί τον μαρξισμό-λενινισμό, τη σοσιαλιστική επανάσταση και τη δικτατορία του προλεταριάτου), η ύπαρξη κομμουνιστών που είχαν περάσει από φωτιά και σίδερο στα χρόνια της αντεπανάστασης.

Ομως, ο αγώνας ενάντια στις ρίζες και τις συνέπειες της αντεπανάστασης δεν είναι ποτέ οριστικός. Πόσο μάλλον, αφού ο διεθνής συσχετισμός είναι ο χειρότερος τα τελευταία 150 χρόνια αφού ο αγοραίος σοσιαλισμός συνεχίζει να προβάλλεται ως λύση από Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, ενώ άλλα ταυτίζουν την κομμουνιστική στρατηγική με ένα στείρο δικαιωματισμό στο πλαίσιο της καπιταλιστικής εξουσίας αφού η αναζήτηση εναλλακτικής αστικής διαχείρισης δεν αποτελεί μόνο εξωτερικό φαινόμενο.

Στη διάρκεια της προηγούμενης καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, όλες οι εκδοχές του ρεφορμισμού ξαναμπήκαν στο τραπέζι, ασκώντας ιδεολογική-πολιτική πίεση σε μέλη και οπαδούς του Κόμματος. Σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΜέΡΑ25, τμήματα της «εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς», ακόμα και αναρχικές ομάδες αποτελούν φλογερούς κήρυκες ανάλογων στρατηγικών, ακόμα και όταν (κάποιοι) ασκούν κριτική στη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Αλλοι διαδίδοντας αυταπάτες για το ρόλο μερίδας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (green new deal) και άλλοι για αντίπαλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.), επιχειρούν να εγκλωβίσουν το εργατικό - λαϊκό κίνημα στις συμπληγάδες της αστικής διαχείρισης και των ενδοϊμπεριαλιστικών συγκρούσεων. Η προσπάθεια αυτή θα εντείνεται όσο βαθαίνει η νέα καπιταλιστική οικονομική κρίση.

Συνεπώς, η διατήρηση και εμβάθυνση της επαναστατικής στρατηγικής αποτελεί όρο ενίσχυσης και του Κόμματος και του ΔΚΚ. Σε τελευταία ανάλυση, η ανασυγκρότηση του ΔΚΚ δεν μπορεί να αναζητηθεί στη στρεβλή αισιοδοξία ύπαρξης εναλλακτικών εντός του σάπιου καπιταλισμού, αλλά στη ρεαλιστική επαναστατική αισιοδοξία, στην εξαντλητική δουλειά όσων προσπαθούν να τον ανατρέψουν, γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στις υπαρκτές δυνατότητες και στην αναγκαία (αλλά ανύπαρκτη ακόμα) επαναστατική ενότητα και δράση, στη βάση της επαναστατικής στρατηγικής.


Κώστας Σκολαρίκος
Μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ