Σάββατο 3 Απρίλη 2021 - Κυριακή 4 Απρίλη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
21ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Ορισμένες παρατηρήσεις στο κείμενο των Θέσεων

1. Στη Θέση 16 του δεύτερου κειμένου αναγράφεται: «Το Κόμμα μας υπερασπίζεται τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών δυνάμεων, ως αναπόσπαστο στοιχείο της πάλης για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου».

Η διαλεκτική προσέγγιση της σχέσης εθνικού - ταξικού, εθνικού - διεθνικού βρίσκεται στον πυρήνα της λενινιστικής αντίληψης. Ο κοσμοπολιτισμός και ο εθνικισμός αποτελούν δύο όψεις της αστικής ιδεολογίας.

Το μέτωπο είναι απέναντι:

Α. Στον εθνικισμό που εκφράζει την προσπάθεια της ελληνικής αστικής τάξης, στα πλαίσια της ανισότιμης αλληλεξάρτησης με τα ιμπεριαλιστικά κέντρα ΗΠΑ, ΕΕ, για μερίδιο στην καπιταλιστική λεία.

Β. Στον κοσμοπολιτισμό που υπηρετεί ακριβώς την ίδια ανάγκη της ελληνικής αστικής τάξης, που εκφράζεται και με ιδεολογήματα ότι η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι σε κάθε περίπτωση εθνικισμός.

Καθήκον του Κόμματος είναι η ανάδειξη των δύο πατρίδων στον καπιταλισμό (αστική - προλεταριακή), η προσπάθεια σύνδεσης της πάλης για τα κυριαρχικά δικαιώματα απ' τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων με το θέμα της πολιτικής εξουσίας. Η επιλογή των συνθημάτων, η ανάδειξη των μετώπων καθορίζεται από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Βασικό όμως στοιχείο σε περίπτωση εισβολής και κατοχής είναι η προσπάθεια αυτόνομης οργανωτικής συγκρότησης. Οι αναλύσεις του Λένιν για την ανάγκη αντίστασης του λαού στο κατεχόμενο Βέλγιο, εν μέσω του ιμπεριαλιστικού Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι πολύτιμες. Η θετική και αρνητική πείρα των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, η τεράστια ανάπτυξη του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, με πρωτοπόρο το Κόμμα (όταν ο τροτσκισμός θεωρούσε συχνά το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ αστικές εθνικιστικές οργανώσεις) αλλά και η μη σύνδεσή του με καθαρή ταξική προοπτική εξουσίας, είναι πολύτιμος οδηγός για το σήμερα.

2. Στη Θέση 30 του δεύτερου κειμένου περιγράφεται ορθά η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Η διαδικασία αυτή αποτελεί σοβαρή ανάγκη για την αναπαραγωγή του σύγχρονου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Η διαρκώς αυξανόμενη εισδοχή της πληροφορικής στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις υπηρετεί τον στόχο της κερδοφορίας, της ανάσχεσης της τάσης μείωσης του ποσοστού κέρδους, της αντιμετώπισης της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Προφανώς αξιοποιείται η σχετική τεχνολογία σε αντεργατική κατεύθυνση. Στον κρατικό μηχανισμό αντίστοιχα χρησιμοποιείται για τις κατασταλτικές αλλά και οικονομικές - διοικητικές ανάγκες ενίσχυσης συνολικά του συστήματος. Το πεδίο εισδοχής των σχετικών εταιρειών είναι ιδιαίτερα σημαντικό (όπως σημειώνεται στη θέση 19 στο τρίτο κείμενο). Ειδικά η αξιοποίηση των συστημάτων ERP είναι πρωταρχικής σημασίας για τον καπιταλισμό διεθνώς και στην Ελλάδα. Ο μεγάλος όγκος δεδομένων, η ταχύτητα στην κτήση της πληροφορίας, η ενημέρωση των συστημάτων σε πραγματικό χρόνο, η ολοκλήρωση των συστημάτων, η απεικόνιση και μοντελοποίηση πραγματικών διαδικασιών αξιοποιούνται προς όφελος του κεφαλαίου. Στο σοσιαλισμό θα αποτελούν σημαντικό στοιχείο ανάπτυξης της γενικευμένης αυτοδιεύθυνσης των παραγωγών.

Σε πλήρη αντίθεση με οποιαδήποτε μορφή λουδιτισμού το Κόμμα αναγνωρίζει την εξαιρετική ανάγκη αξιοποίησης της τεχνολογίας σε μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση. Το πρόβλημα δεν είναι η τεχνολογία αλλά η καπιταλιστική ιδιοποίηση και χρήση της.

3. Στον προσυνεδριακό διάλογο αναπτύχθηκε η ακόλουθη θέση: «Ζητούμενο για την κομμουνιστική στρατηγική είναι, αντίθετα, να δημιουργήσει όρους για την "καταστροφή του κράτους" (Λένιν): Να το καταστήσει διαπερατό στα λαϊκά συμφέροντα, απονεκρώνοντας τις λειτουργίες του, που συγκροτούν δομές άσκησης της καπιταλιστικής εξουσίας, υπάγοντάς τες σε ευρύτερες δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων από την κοινωνία, σε αντιστοιχία με τις προτεραιότητες μιας οργανωμένης σε διαφορετικές βάσεις, κοινωνικοποιημένης, παραγωγής».

Η συγκεκριμένη άποψη, ενταγμένη σε άρθρο που θέλει να επικρίνει τον «κοινοβουλευτικό δρόμο», φαίνεται να μεταφράζει τη λενινιστική αντίληψη του τσακίσματος του αστικού κράτους, της δημιουργίας προλεταριακού κράτους, σε αντίληψη ότι το (αστικό) κράτος

Α. γενόμενο διαπερατό στα λαϊκά συμφέροντα,

Β. με απονέκρωση των λειτουργιών του που συγκροτούν δομές άσκησης της καπιταλιστικής εξουσίας (άρα το άρθρο αναφέρεται σε αστικό κράτος αφού το προλεταριακό κράτος ασκεί προλεταριακή εξουσία),

Γ. με υπαγωγή του σε δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων,

θα είναι συμβατό με την κοινωνικοποιημένη παραγωγή, το σοσιαλισμό.

Το προλεταριακό κράτος στην αρχική φάση του σοσιαλισμού ασκεί σημαντικές λειτουργίες για την οικοδόμηση μέσα στα πλαίσια της εργατικής δημοκρατίας με έλεγχο, ανάκληση αντιπροσώπων, πάλη ενάντια σε γραφειοκρατικά φαινόμενα, απόσπαση υπερπροϊόντος κ.λπ. Στόχος είναι η απονέκρωση του (προλεταριακού) κράτους στην αταξική κοινωνία.

Δηλαδή, το αστικό κράτος, σύμφωνα με το άρθρο, δεν είναι όργανο, μηχανισμός στα χέρια της αστικής τάξης αλλά/και κυρίως πεδίο ταξικής πάλης, συμπύκνωση των ταξικών αντιθέσεων. Το όλο επιχείρημα θυμίζει το αστικό σύνθημα της περιόδου '17 - '21 στη Ρωσία: Σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους. Αναπαράγει τη λογική του «αριστερού» ευρωκομμουνισμού (Πουλαντζάς, Ινγκράο) ή πιο απλά τον κεντρισμό του Κάουτσκι. Αφαιρεί το πρόσημο: αστικό - προλεταριακό στο κράτος, αντιμετωπίζει το (αστικό) κράτος ως πεδίο αντιπαράθεσης όπου με τις δημοκρατικές αλλαγές/μεταρρυθμίσεις (χωρίς επαναστατικό «τσάκισμα») θα μετατραπεί σε κράτος συμβατό με το σοσιαλισμό. Το αστικό κράτος, είτε φασιστικό είτε δημοκρατικό ήταν, είναι και θα είναι αστικό. Προφανώς η μορφή του ενδιαφέρει άμεσα το ταξικό εργατικό κίνημα, που είναι ο μόνος συνεπής αντίπαλος του φασισμού. Η θεοποίηση των μεταρρυθμίσεων, η μη διαλεκτική αντίληψη της σχέσης μεταρρύθμισης - επανάστασης στο όνομα της μη εργαλειοποίησης της μαρξιστικής - λενινιστικής αντίληψης για το κράτος κατέληξε στο ευρωκομμουνιστικό ρεύμα, δηλαδή σε μια μορφή ρεφορμισμού (ακόμα και σε απόψεις του δεξιού ευρωκομμουνισμού - Μπερλίνγκουερ όπως για σοσιαλισμό στα πλαίσια του ΝΑΤΟ).

4. Στο δεύτερο κείμενο στη Θέση 18 περιγράφεται το ψευδεπίγραφο του τίτλου πολλών ΚΚ. Δύο παραδείγματα: Το ΚΚ Κίνας που στο όνομα του σοσιαλισμού της αγοράς με κινεζικά χαρακτηριστικά αναπτύσσει τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής κεντρικά από τα πάνω (θυμίζει ως ένα βαθμό την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ιαπωνία την περίοδο Μεϊτζί, 19ος - αρχές 20ού αιώνα). Το ΚΚ Ισπανίας που μετέχει και υπουργικά στην αστική κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατών - Podemos και στο 20ό συνέδριό του (2017) εγκολπώθηκε πάλι τον όρο μαρξισμός - λενινισμός. Αλλο το Φαίνεσθαι και άλλο το Είναι.

Η ανάγκη ανύψωσης του ιδεολογικοπολιτικού επιπέδου, η γνώση των κλασικών όπως περιγράφεται στις Θέσεις δεν αποσκοπεί μόνο στην ευέλικτη και δημιουργική προώθηση της πολιτικής του Κόμματος. Είναι όρος για τη θωράκιση του επαναστατικού χαρακτήρα του Κόμματος και τη μη διολίσθηση στον οπορτουνισμό. Οι διασπάσεις που έθεσαν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του Κόμματος αποτελούν διαρκή υπενθύμιση. Ο στόχος για κόμμα μαζών και εξουσίας έχει νόημα μόνο αν αυτό αναπτύσσεται ως κόμμα νέου τύπου.


Βαγγέλης Κυριακού
ΚΟΒ Τεχνικών Εταιρειών Β΄ ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ