Στο πρώτο κείμενο των θέσεων βασικό ζήτημα είναι «το Κόμμα ως καθοδηγητής» και σε αυτό θέλω να ξεχωρίσω κάποιες αναφορές:

Α. Το πολύπλευρο και διαρκές της κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης σωστά εντοπίζεται ως μια ενότητα, με γενικό μορφωτικό αποτύπωμα που στηρίζεται στην ιστορική γνώση, στην πολιτιστική ταυτότητα, στην ιδεολογική - πολιτική ετοιμότητα, στη βαθιά εμπιστοσύνη στις λαϊκές μάζες, που πρέπει να πηγαίνει πάντα μαζί με το πιο βαθύ μας μίσος για ό,τι τις καθυστερεί. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει ολοκληρωμένα μόνο μέσα από την οργανωμένη ζωή. Αυτή και μόνο αυτή εξασφαλίζει τη συνεχή διάθεση για τριβή με τις μάζες, αυτή και μόνο αυτή μπορεί να γιατρεύει απογοητεύσεις και να ανατροφοδοτεί την κομμουνιστική συνείδηση, την απαιτούμενη όσο ποτέ άλλοτε ΑΝΤΟΧΗ.

Να σχεδιάζουμε λοιπόν την κομματική ζωή έχοντας στο μυαλό μας την ιδιαίτερη διαπάλη σε κάθε γειτονιά, σε κάθε μέτωπο, αλλά και για κάθε σύντροφο.

Είναι για προβληματισμό π.χ. η έλλειψη της εικόνας των κινήσεων των άλλων δυνάμεων, που αυτές όντως δρουν πολυεδρικά, συνδυαστικά και στη μορφή και στο περιεχόμενο, αθροιστικά - συμπληρωματικά η μία προς την άλλη.

Η αμηχανία μας σε θέματα πολιτιστικών - μορφωτικών δράσεων από κρατικούς φορείς ή και θεσμούς με δράση στην κοινότητα, όπως η Εκκλησία ή τα αθλητικά σωματεία.

Πρέπει να διανυθεί σύντομα η απόσταση με τους συντρόφους νέους γονείς που έχουν σύνθετους προβληματισμούς γύρω από την ανατροφή των παιδιών τους. Γι' αυτό είναι σημαντικό να συζητάμε για την ουσία των στρατηγικών επιλογών των αναδιαρθρώσεων στην Εκπαίδευση, να φωτίζονται καλύτερα οι μηχανισμοί και τα ιδεολογήματα της κυρίαρχης ιδεολογίας, η διαπάλη και τα αδιέξοδα της πολιτικής τους. Να δώσουμε χρόνο για άρθρα του «Ριζοσπάστη» και της ΚΟΜΕΠ, αλλά και των «Θεμάτων Παιδείας», για θέματα κοινωνικοποίησης (bullying, ναρκωτικά, ΜΚΔ), παιδαγωγικής μεθόδου και εργαλείων (ρεύματα στην Παιδαγωγική, ψηφιακά μέσα, τρόπο που διαβάζουμε κ.λπ.). Να γίνεται έτσι βαθιά κατανοητό ότι σε τελική ανάλυση αυτές οι πολιτικές δεν αντιπαλεύονται στο επίπεδο των ατομικών λύσεων, ότι για τον κομμουνιστή η φροντίδα για τη νέα γενιά είναι στην καρδιά τού σε τι κοινωνία θέλουμε να ζήσουν τα δικά μας παιδιά. Να μπορεί ο κάθε κομμουνιστής να διαπαιδαγωγεί με επαναστατικό τρόπο και ενθουσιασμό τα παιδιά του (σχέση θεωρίας και πράξης στην καθημερινότητα, συνεργασία και ενδιαφέρον, δικαίωμα και ευθύνη μέσα στην οικογένεια, συνεχής ανατροφοδότηση και αγάπη για την επιστημονική αλήθεια και συνειδητή αισιοδοξία, εργατικότητα κ.ά.).

Συχνά η ιδεολογική δουλειά «ίπταται» της κομματικής στιγμής. Ετσι, μπορεί τα γραφεία να συζητάνε για τη δυσκολία π.χ. να μπει σε κίνηση ο φορέας των ΕΒΕ, αλλά δεν εντοπίζεται αυτό ως πρόβλημα στη διαπάλη, ή αυτή γίνεται αντιληπτή με ένα τσιτάτο «έτσι είναι οι ΕΒΕ, μην τους λυπάσαι», και έτσι τα μέτρα που υιοθετούνται είναι μέτρα στενά οργανωτικά, που εξαντλούνται γρήγορα, χωρίς οι Κομματικές Ομάδες να έχουν καν τη δυνατότητα συμπερασμάτων, επανασχεδιασμού, κριτικής και αυτοκριτικής. Και αυτό εμπεδώνεται ως μία κανονικότητα.

Το ζητούμενο της κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης είναι κρίσιμο για την ΚΝΕ και τη νεαρή κομματική μας επιρροή, που δεν έχει σαφή εικόνα του σοσιαλισμού του 20ού αιώνα, του ηρωικού αγώνα του 1940-'49, του διεθνούς κινήματος. Που ταυτίζουν τη στιγμιαία μορφή πάλης με τον αγώνα, και αυτό οδηγεί σε απογοητεύσεις. Είναι χαρακτηριστικό το αγκάθι «κατάληψη - μη κατάληψη», που εγκλωβίζει τις μαθητικές μας δυνάμεις σε απογοητεύσεις ή ανάγεται σε κριτήριο συμμαχίας - συμπάθειας ή μη με τους συμμαθητές τους.

Εδώ η πολύπλευρη, κομμουνιστική, διαρκής διαπαιδαγώγηση είναι ένα παζλ με πρώτο κομμάτι την απάντηση στο ερώτημα «τι έμαθαν τα παιδιά στο σχολείο και αν το έμαθαν». Ιδίως ο κομματικός καθοδηγητής πρέπει να ξέρει τι τάξη πάει κάθε μαθητής και τι Ιστορία κάνει, αν είναι καλός σε κάτι, πού έχει κλίση. Από εκεί θα μπορεί πιο αποτελεσματικά να ανοίγει δρόμο στη μελέτη του εξωσχολικού βιβλίου, στην παρακολούθηση της προοδευτικής Τέχνης, στην αγάπη για την επιστήμη, στη δημιουργικότητα του κάθε νεαρού μαθητή με βάση τα ενδιαφέροντά του. Θα βοηθάει να γίνεται κατανοητό ότι το δίκιο δεν είναι θέμα νόμων, ούτε ποσοστών. Θα δώσει τη μάχη να αποκατασταθεί η έννοια «δικαίωμα», που συνθλίβεται από τον μικροαστισμό του «δικαιώματος της αυτοπροβολής», κ.λπ.

Εχουμε καθήκον ως Κόμμα να βοηθήσουμε στην προσέγγιση των εργατόπαιδων - από τα γυμνάσια έως τα ΓΕΛ/ΕΠΑΛ - που είναι πιο μαγκιόρικα και με δυσκολία βρίσκουμε κοινή γλώσσα, και τα οποία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τη συλλογική δράση και την ένταξη σε μια ιστορική συνέχεια με ηρωισμό, έχουν έμφυτα αντανακλαστικά στο δίκιο και στο άδικο, είναι εν δυνάμει λαϊκοί ηγέτες, αλλά διαλέγουν τυφλούς δρόμους για να το εκφράσουν. Πώς θα τα προσεγγίσουμε, πώς θα τους κρατήσουμε το ενδιαφέρον όταν η ορμή τους είναι πιο σαρωτική; Πώς δεν θα αισθάνονται παρίες επειδή δεν διαβάζουν ή δεν ξέρουν κλασική λογοτεχνία; Πώς θα δουν ότι μάγκας είναι αυτός που διακινεί τον «Οδηγητή» και όχι τον ...μπάφο;

Β. Η ανάγκη γενίκευσης της εμπειρίας.

Το κείμενο δίνει τον ορισμό: Η ικανότητα και η μεθοδολογία για την ανάδειξη ιδεολογικών και στρατηγικών πλευρών κάθε πολιτικού και μαζικού καθήκοντος. Να εκπαιδευτούμε σε αυτήν την ικανότητα βάζοντας ερωτήματα και ανατρέχοντας στη θεωρία μας, επιμένοντας στον δημιουργικό έλεγχο των στόχων και στη συζήτηση της πείρας. Οι βοηθητικές επιτροπές που πρέπει να φτιαχτούν, με αντίστοιχη διάταξη, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο κομμάτι των επεξεργασιών, στην αποτύπωση της ανθρωπογεωγραφίας κάθε γειτονιάς. Κύριο όμως είναι η κουβέντα μέσα στα Οργανα. Μέσα σε αυτά θα λυθεί το πρόβλημα οι εξελίξεις στο κίνημα να μην έρχονται ως δελτία Τύπου, αλλά να γίνεται προσπάθεια να απαντηθεί το με τι συγκρουόμαστε, ποιο ιδεολόγημα, ποια στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου, ποιες δυνάμεις συγκεντρώνονται απέναντί μας και δίπλα μας. Τι πρωτοβουλίες και πότε πρέπει να παρθούν, ποιο σύνθημα και σχήμα «περπατά» στις γειτονιές, πώς το κάθε πλαίσιο πάλης και οι μορφές θα οξύνουν την αποκάλυψη και θα βοηθήσουν στη συγκέντρωση δυνάμεων, θα προτάσσουν τις σύγχρονες ανάγκες, θα ανεβάζουν το κλίμα αντίστασης.

Αυτοί είναι κάποιοι κρίκοι που πρέπει να είναι αδιάρρηκτοι ώστε να επιβεβαιώνεται καθημερινά στην πράξη το «Κόμμα παντός καιρού», ιδίως σε συνθήκες αντεπανάστασης, υποχώρησης του κινήματος, των δοσμένων συσχετισμών παγκοσμίως, αλλά και της επιθετικότητας του κεφαλαίου.