Εισερχόμαστε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα ως λαός μειωμένων απαιτήσεων. Λαός μεγάλων προσδοκιών, με θηριώδες λαϊκό αγωνιστικό παρελθόν, αν κοιταχτούμε στον σύγχρονο καθρέφτη, που δεν είναι ούτε κολακευτικότερος ούτε πιο διαστρεβλωτικός άλλων πατρίδων, μοιάζουμε υπάκουοι και προσαρμοσμένοι στις τεχνητές ανάγκες των καιρών.

Αυτά σε ό,τι αφορά στο φαίνεσθαι. Γιατί αν πάμε στο είναι, ο καθρέφτης θα τρομάξει. Ανεχόμαστε, λόγου χάρη, δεκαετίες επί δεκαετιών να στέλνουμε τα παιδιά μας σε σχολεία παμπάλαια, μισογκρεμισμένα, χτισμένα σε σεισμογενή χώρα, χωρίς αντισεισμικές μελέτες και θωρακίσεις. Ανεχόμαστε παμπάλαια λεωφορεία, σε αραιά ή ανύπαρκτα δρομολόγια, άθλιους δρόμους, πανάκριβα διόδια. Και περηφανευόμαστε για φαιά νταμάρια όπου ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι, τα οποία ανεχόμαστε να πολλαπλασιάζονται σαν τις χωματερές που διογκώνονται μέσα στους αστικούς ιστούς.

Ηδη πριν απ' τα μνημόνια, πόσο μάλλον μετά, και καπάκι την πανδημία, είχαμε αποδεχτεί μια ζωή, δημόσια και ιδιωτική, εξαρτημένη από δόσεις. Συντάξεις με δόσεις, δικαιώματα και δουλειά να μετατρέπονται ταχύτατα σε επιδόματα, κουπόνια τουρισμού, κουπόνια σίτισης, αναρίθμητες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε κυβερνητικό έργο, χωρίς πολιτικές ευθύνες και συνέπειες, και κυρίως μοιάζει να μας έγινε δεύτερη φύση η συνήθεια να μην απογαλακτιζόμαστε από τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, που μας τάισαν με το πρώτο μας το γάλα οι κοτζαμπάσηδες κι οι προεστοί, οι νεόπλουτοι και οι αστοί.

Κι έτσι ακούς ταγούς να κορδώνονται πως το κατά τον ποιητή το «εθνικόν το αληθές» ισχύει και πραγματοποιείται και την επόμενη ενός αντεστραμμένου δημοψηφίσματος. Και με τούτα και μ' εκείνα, ήρθε και συρρικνώθηκε μια ολόκληρη μεταπολίτευση σ' έναν κύκλο - θηλιά, με τον οποίο απαγχονίστηκε η προσδοκία για καλύτερη ζωή, κι έμεινε να κρέμεται η απαίτηση για επιδοτούμενη από αλλότρια ταξικά συμφέροντα σχεδιασμένη και βαθιά χειραγωγημένη επιβίωση.