Τη «σημαία» της «ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής» ανεμίζει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να εξωραΐσει τις τερατώδεις ανατροπές που προωθεί στα Εργασιακά.

Δίπλα στις ρυθμίσεις με τις οποίες καταργεί το 8ωρο και επιβάλλει 10ωρη εργασία μέσα από τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, δίπλα στο επόμενο χτύπημα στην κυριακάτικη αργία, δίπλα στους νέους περιορισμούς και εμπόδια που θέτει στη συλλογική οργάνωση και τη συνδικαλιστική δράση, η κυβέρνηση συμπεριλαμβάνει στο νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να βγάλει από το συρτάρι την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Oδηγίας 2019/1158 «σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές».

Στόχος της νομοθετικής πρωτοβουλίας, όπως υποκριτικά ισχυρίζονται η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας, είναι «να διευκολύνει τους εργαζομένους στην αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής (...) ενώ συγχρόνως αίρει βασικά αντικίνητρα κατά της πρόσληψης γυναικών».

Το κυβερνητικό ...ενδιαφέρον για το μοίρασμα του χρόνου των εργαζομένων ανάμεσα στη δουλειά και τη φροντίδα των μελών των οικογενειών τους εκδηλώνεται με ένα νομοσχέδιο - πολιορκητικό κριό ενάντια στο 8ωρο και την αργία της Κυριακής. Αυτό κι αν είναι απόδειξη της υποκρισίας τους!

Ο συνδυασμός της επιβολής εργάσιμης μέρας 10 ωρών και εργάσιμης βδομάδας 7 ημερών, με εξαγγελίες για «διευκόλυνση» των εργαζομένων που είναι γονείς μικρών παιδιών, που φροντίζουν ηλικιωμένους γονείς ή ανάπηρους συγγενείς, ηχεί σίγουρα εξοργιστικός. Δεν είναι όμως παράδοξος: Τα μέτρα και οι ρυθμίσεις που αφορούν την «ισορροπία» της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής βρίσκονται σταθερά στην ατζέντα της ΕΕ και των κυβερνήσεων, αφού αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση της «ευελιξίας» στην εργασία και τη συρρίκνωση μιας σειράς δικαιωμάτων.

Ετσι, παρά την προσπάθεια να χρησιμοποιηθούν οι ρυθμίσεις για την «ισορροπία» προσωπικής και οικογενειακής ζωής σαν «τυράκι στη φάκα» που στήνει η κυβέρνηση σε εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, το περιεχόμενο και οι στόχοι των ρυθμίσεων αυτών δεν αλλάζουν, αλλά συμπληρώνουν το τοπίο του σύγχρονου εργασιακού μεσαίωνα.

Το νομοσχέδιο «διατηρεί και ενισχύει το ευρωπαϊκό κεκτημένο», διατείνεται το υπουργείο Εργασίας, παρουσιάζοντας τους βασικούς του άξονες και προαναγγέλλοντας την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/1158 στην ελληνική νομοθεσία. Πίσω από τα μεγάλα λόγια για το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», η Οδηγία προβλέπει λίγες μέρες άδειας, χωρίς μάλιστα να εξασφαλίζει το εισόδημα των εργαζομένων που θα κάνουν χρήση τους, και πολλές ρυθμίσεις «ευελιξίας».

Συγκεκριμένα, προβλέπει τη θέσπιση άδειας πατρότητας, με διάρκεια 10 ημερών και αποζημίωση στο ύψος του επιδόματος ασθενείας «με την επιφύλαξη κάθε ανώτατου ορίου που τυχόν προβλέπει το εθνικό Δίκαιο» και δυνατότητα τα κράτη - μέλη «να εξαρτούν το δικαίωμα σε πληρωμή ή επίδομα από περιόδους προηγούμενης απασχόλησης». Δεν λείπει, δηλαδή, και ο απαραίτητος «κόφτης» στη δυνατότητα ενός εργαζόμενου πατέρα να πληρωθεί κατά τη χρήση της άδειας πατρότητας με κριτήριο τις προηγούμενες μέρες ασφάλισης που έχει συγκεντρώσει.

Αντίστοιχα, θεσμοθετεί «άδεια φροντίδας» με διάρκεια 5 μέρες ετησίως για εργαζόμενους οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την ευθύνη της φροντίδας μελών της οικογένειας με προβλήματα υγείας και το δικαίωμα «απουσίας από την εργασία για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με επείγοντες οικογενειακούς λόγους σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος».

Κατ' εφαρμογή των παραπάνω, η κυβέρνηση προαναγγέλλει άδεια πατρότητας 14 ημερών, άδεια φροντίδας ανήμπορου γονέα, παιδιού, αδελφού, συζύγου ή συντρόφου 5 ημερών ετησίως και άδεια ανώτερης βίας, για παρόμοιους λόγους, 2 ημερών κατ' έτος.

Οσον αφορά τη γονική άδεια, η Οδηγία προβλέπει το δικαίωμα κάθε γονιού σε άδεια 4 μηνών που μπορεί να ληφθεί μέχρι τη συμπλήρωση της ηλικίας των 8 ετών του παιδιού. Από τους 4 αυτούς μήνες, οι 2 δεν μπορούν να μεταβιβαστούν από τον έναν γονιό στον άλλο. Παράλληλα, ο εργοδότης μπορεί να «αναβάλει» τη χορήγηση της άδειας, εφόσον αυτή διαταράσσει την «εύρυθμη λειτουργία» της επιχείρησης, ενώ το ζήτημα της αμοιβής των εργαζόμενων γονιών μένει «στον αέρα», για να αποφασιστεί από το κάθε κράτος - μέλος.

Στην κατεύθυνση αυτή, το νομοσχέδιο θεσμοθετεί εξάμηνη γονική άδεια, κατά τη διάρκεια της οποίας προβλέπει αποζημίωση μόνο για τους 2 πρώτους μήνες, στο ύψος του κατώτερου μισθού. Επιπλέον, η άδεια αυτή δεν θα αφορά τις εργαζόμενες που έχουν κάνει χρήση της εξάμηνης άδειας προστασίας της μητρότητας που χορηγεί ο ΟΑΕΔ.

Αντίστοιχα, η κυβέρνηση υπόσχεται «διευκολύνσεις» στους γονείς με τηλεργασία και «ευέλικτο» ωράριο, καθώς η ευρωπαϊκή Οδηγία αφιερώνει ένα ξεχωριστό άρθρο στις «ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας». Σύμφωνα με αυτό, οι εργαζόμενοι γονείς έχουν το «δικαίωμα» να ζητούν «ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας», ενώ οι εργοδότες «εξετάζουν και διεκπεραιώνουν» τα αιτήματα για «ευελιξία» αλλά και για επιστροφή στην προηγούμενη μορφή απασχόλησης «λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες τόσο των ίδιων όσο και των εργαζομένων».

Ακόμα πιο εύγλωττη και από το περιεχόμενο των ρυθμίσεων της Οδηγίας, όσον αφορά τους στόχους της ΕΕ και της κυβέρνησης, είναι η επιχειρηματολογία με την οποία προετοιμάστηκε η νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ και οι επισημάνσεις για την αναγκαιότητα της υιοθέτησής της.

«Παρά τις νέες τάσεις της εργασίας και τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην Ευρώπη εξακολουθούν να εργάζονται με σταθερό ωράριο εργασίας και δεν αξιοποιούν πλήρως τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, όπως την τηλεργασία, το ευέλικτο ωράριο εργασίας και το μειωμένο ωράριο εργασίας (μερική απασχόληση)»... Αυτό τόνιζε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2017 σε ανακοίνωσή της με θέμα την πρωτοβουλία της διαμόρφωσης της εν λόγω Οδηγίας.

Στην κατεύθυνση αυτή, η Οδηγία «ευθυγραμμίζεται με τις νέες μορφές απασχόλησης και τις μελλοντικές τάσεις», καθώς και με τη δυνατότητα να εγκαταλειφθούν οι «παραδοσιακές μορφές απασχόλησης». Προωθεί δηλαδή ρυθμίσεις κομμένες και ραμμένες στα μέτρα που ορίζουν τα «μεταβαλλόμενα εργασιακά πρότυπα», οι «νέες» μορφές απασχόλησης, από τις οποίες αποκλείονται η μόνιμη και σταθερή εργασία, με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, με σταθερό ωράριο, με μέτρα προστασίας της μητρότητας.

Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει με έμφαση την ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλέγματος «κοινών ελάχιστων κανόνων» στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας «εσωτερικής αγοράς» με όσο το δυνατόν πιο ομοιογενείς όρους. Δεν παραλείπει να αναφέρει πως «οι κοινοί ελάχιστοι κανόνες έχουν ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας εργαζομένων και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά της ΕΕ» και πως οι ρυθμίσεις της Οδηγίας «θα συμβάλουν στην καθιέρωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους».

Οι εργαζόμενες γυναίκες, οι νέοι γονείς, δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από τις Οδηγίες της ΕΕ και τους νόμους της κυβέρνησης. Οι διακηρύξεις για το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» και τα μέτρα «συμφιλίωσης» επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής δεν είναι τίποτα περισσότερο από το περιτύλιγμα με το οποίο επενδύονται οι στρατηγικές κατευθύνσεις για δουλειά - «λάστιχο», χωρίς σταθερό ημερήσιο και εβδομαδιαίο χρόνο, καθώς και μετατροπή των απαραίτητων υποδομών και υπηρεσιών για τις ανάγκες της οικογένειας σε ακριβοπληρωμένα εμπορεύματα.

Στα μάτια των εργαζόμενων γυναικών το νομοσχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση γίνεται ακόμα πιο αποκρουστικό κάτω από το περιτύλιγμα αυτό, και πρέπει να πάρει απάντηση με τη συμμετοχή τους στις κινητοποιήσεις που ήδη σχεδιάζουν Σωματεία, Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα και στην απεργία που προετοιμάζουν.