Russian Defense Ministry Press

Ρωσικές δυνάμεις αναπτύσσονται στα εδάφη του Ναγκόρνο Καραμπάχ για την επιτήρηση της συμφωνίας εκεχειρίας

Τριμερή συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στον αποσχισθέντα θύλακα Ναγκόρνο Καραμπάχ υπέγραψαν τη Δευτέρα το βράδυ οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, «υπό την αιγίδα» της Ρωσίας. Η συμφωνία ήρθε ώρες μετά την κατάληψη της στρατηγικής σημασίας πόλης Σούσα, της δεύτερης μεγαλύτερης του Ναγκόρνο Καραμπάχ, από το Αζερμπαϊτζάν, και πρακτικά επικυρώνει τις στρατιωτικές νίκες και τα εδαφικά κέρδη των αζερικών Ενόπλων Δυνάμεων έπειτα από ενάμιση μήνα σφοδρών μαχών.

Τη συμφωνία «πλήρους κατάπαυσης του πυρός» υπέγραψαν ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, και ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Σχεδόν 2.000 Ρώσοι στρατιωτικοί, 90 τεθωρακισμένα οχήματα και άλλος, ειδικός εξοπλισμός αναπτύχθηκαν από χτες ως «ειρηνευτική δύναμη» στην περιοχή, όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, που αποσχίστηκαν από το Αζερμπαϊτζάν τη δεκαετία του 1990, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, ενώ ακολούθησαν αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις.

Σύμφωνα με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, η ρωσική στρατιωτική δύναμη κατά μήκος της γραμμής του μετώπου θα επιτηρεί την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός και εξέφρασε την προσδοκία η συμφωνία «να δημιουργήσει τις αναγκαίες συνθήκες» για «μακρόχρονη και πλήρη επίλυση της κρίσης». Οι Ρώσοι στρατιωτικοί θα παραμείνουν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για πέντε χρόνια με αυτόματες πενταετείς παρατάσεις, εάν καμία από τις πλευρές δεν λάβει διαφορετική απόφαση.

Είπε επίσης ο Πούτιν ότι τα δύο μέρη θα ανταλλάξουν αιχμαλώτους και σορούς, ενώ οι πρόσφυγες θα επιστρέψουν στα εδάφη τους, με ευθύνη της Υπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

Οπως σημείωσε, οι αντιμαχόμενες πλευρές θα μείνουν στις «θέσεις όπου βρίσκονται» και τα εδάφη που εξακολουθούν να τελούν υπό αρμενικό έλεγχο, θα παραμείνουν υπό αρμενικό έλεγχο, αλλά η Αρμενία καλείται να παραδώσει τα εδάφη του Αγκνταμ και την περιφέρεια Καλμπαχάρ στο ανατολικό Καραμπάχ και την επαρχία Λατσίν στα δυτικά εντός ορισμένων προθεσμιών, έως την 1η Δεκέμβρη. Προκειμένου να μην αποκοπεί η πρωτεύουσα της αυτοανακηρυχθείσας Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, το Στεπανακέρτ, από την Αρμενία, ως αποτέλεσμα των εδαφικών παραχωρήσεων, οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις θα ελέγχουν τον διάδρομο του Λατσίν που συνδέει τα δύο εδάφη. Επίσης το Αζερμπαϊτζάν εξασφαλίζει πρόσβαση στο δικό του θύλακα το Ναχιτσεβάν.

Ουσιαστικά παγιώνονται οι στρατιωτικές νίκες των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν, που είχε σύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό από Τουρκία, Ισραήλ κ.α., ενώ είχε χρησιμοποιήσει και Σύρους μισθοφόρους μαχητές.

Ο Αλίεφ έκανε λόγο για «συνθηκολόγηση του εχθρού», εξέφρασε ικανοποίηση «που μπαίνει τέλος στην κατοχή αζερικών εδαφών», ενώ ευχαρίστησε προσωπικά τον Βλ. Πούτιν. Επίσης οι Αζέροι ζήτησαν συγνώμη από τη Ρωσία για την κατάρριψη στρατιωτικού ελικοπτέρου Mi-24 τη Δευτέρα (με 2 νεκρούς στρατιωτικούς και έναν τραυματία), γιατί το θεώρησαν αρμένικο, ενώ η ρωσική πλευρά επιδίωξε αποκλιμάκωση, μη δίνοντας συνέχεια.

Σε ό,τι αφορά τα εδάφη που πήρε το Αζερμπαϊτζάν ο Πρόεδρός του μίλησε για έλεγχο των περιοχών γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, στην περίμετρο ασφαλείας που είχαν δημιουργήσει οι Αρμένιοι στην αυτοανακηρυγμένη δημοκρατία τους πριν από 30 χρόνια, κάτι που δεν είναι ακριβές αφού αφορά ένα μέρος αυτών, ενώ είναι γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν πήρε και κάποια εδάφη στον νότο του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν έκανε λόγο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης για «απίστευτα οδυνηρή» συμφωνία για τον ίδιο «και τον λαό μας», αλλά η απόφαση αυτή επιβαλλόταν «έπειτα από ανάλυση της στρατιωτικής κατάστασης». Στο Ερεβάν εξοργισμένο πλήθος πολιόρκησε την έδρα της κυβέρνησης και εισέβαλε στο Κοινοβούλιο, προκαλώντας εκτεταμένες φθορές. Χιλιάδες διαδηλωτές απαιτούσαν την παραίτηση της κυβέρνησης Πασινιάν, φωνάζοντας «προδότες».

Θυμίζουμε ότι ο Ν. Πασινιάν είχε ανέβει στην εξουσία το 2018, μετά από «λαϊκή εξέγερση» που είχε χαρακτηριστεί «ήπια χρωματιστή επανάσταση» και σηματοδοτούσε μερική απομάκρυνση της Αρμενίας από τη «σφαίρα επιρροής» της Ρωσίας και πιο έντονο παζάρι με τη Δύση. Στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, η αρμενική κυβέρνηση Πασινιάν, ενώ διατηρούσε αμυντική στρατιωτική συμφωνία με τη Ρωσία, είχε συμμετάσχει σε ΝΑΤΟικά στρατιωτικά γυμνάσια στη Γεωργία, ενώ ενίσχυσε τις οικονομικές σχέσεις με την ΕΕ. Παράλληλα δεν συμμετείχε στην Ευρασιατική Οικονομική Ενωση, όπου ηγείται η Ρωσία και συμμετέχουν άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Είναι φανερό ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ, η Αρμενία και όλη η περιοχή του Καυκάσου, με σημαντικό ορυκτό πλούτο και σημαντικό γεωστρατηγικό πέρασμα, έχει μετατραπεί σε ακόμη ένα πεδίο σφοδρού ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, ανάμεσα στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και την καπιταλιστική Ρωσία.

Από την πλευρά της, η Τουρκία, που υποστήριζε ενεργά το Αζερμπαϊτζάν και διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στις διαπραγματεύσεις στον Νότιο Καύκασο, χαιρέτισε χτες τα «σημαντικά κέρδη» που πέτυχε το Αζερμπαϊτζάν, ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δήλωσε πως συνεχίζονται οι συνομιλίες για την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός και συγκεκριμένα για τη δημιουργία ενός κοινού ρωσοτουρκικού κέντρου «για τη διατήρηση της ειρήνης».

Οπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, η τριμερής συμφωνία δεν περιλαμβάνει παρουσία Τούρκων στρατιωτών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ «η συζήτηση για δημιουργία ενός κέντρου παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν» υπόκειται σε ξεχωριστή συμφωνία. Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως οι ΗΠΑ και Γαλλία (συμπροεδρεύουν με τη Ρωσία στην Ομάδα του Μινσκ) δεν αποτελούν μέρη της προχτεσινής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου. Πάντως, ο ρόλος που θα έχει η Τουρκία, φαίνεται ότι είναι αντικείμενο περαιτέρω παζαριού, που μένει να φανεί στο μέλλον.

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, κάλεσε χτες σε προσπάθειες για μια «βιώσιμη πολιτική διευθέτηση της σύγκρουσης, ώστε να εξασφαλιστούν καλές συνθήκες των αρμενικών πληθυσμών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και η επιστροφή των δεκάδων χιλιάδων που εγκατέλειψαν τις κατοικίες τους». Επίσης ζήτησε «κατηγορηματικά από την Τουρκία να βάλει τέλος στις προκλήσεις της».