Τα όχι και τα ναι, κατά περίπτωση ιστορικής συγκυρίας, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι τα λένε οι λαοί, πολύ συχνά, κόντρα στις αποφάσεις που λαμβάνουν οι ηγεσίες τους, είτε δημοκρατικά εκλεγμένες, είτε νόθα, είτε δικτατορικά και βίαια επιβεβλημένες. Είναι ο λαός που πολεμάει με όπλα, με νύχια και με δόντια. Είναι ο λαός που πεινάει, ξεπαγιάζει, ματώνει και πενθεί, αλλά αντιστέκεται στον επιβουλέα, τον εισβολέα, τον κατακτητή, το βιαστή της θέλησής του.

Είναι πάντα ο λαός, που θα μεριμνήσει για τα γυναικόπαιδα. Που θα υπολογίσει με κόστος τη ζωή του το αύριο των παιδιών του. Είναι η θεόρατη μάζα των εργαζομένων, που για τα αφεντικά ως τις μέρες μας αποκαλείται εργασιακό ή πολιτικό κόστος, που θυσιάζεται εν ονόματι του μέλλοντος. Σε τελευταία ανάλυση είναι πάντα ο λαός που πληρώνει το βαρύτερο τίμημα όταν ξεχάσει ποιος είναι, τι μπορεί, και τι κατόρθωσε ακόμα κι όταν δεν μπορούσε.

Και βέβαια οι λαοί γράφουν την Ιστορία, ακόμα κι όταν δεν την υπογράφουν στα βιβλία, στις επετηρίδες, στα πορτραίτα και στα αγάλματα αγίων ή καθαρμάτων που τέθηκαν μοιραία επικεφαλής τους.

Ενας απ' τους πολλούς κίνδυνους μετά την πρωτόδικη αυλαία στην εξαντλητική δίκη του κόμματος - εγκληματική οργάνωση των μαύρων αβγών είναι να λουμπενοποιηθεί, κατά την προσφιλή μηντιακή και διαδικτυακή τακτική, σε πρωτοσέλιδα και μπλόγκια, κάθε διαλεκτική προσέγγιση της πραγματικά ιστορικής απόφασης. Και τελικά να εκπέσει η συζήτηση για τον νεοναζισμό, μεταδικαστικά, στο επίπεδο μιας καφενολογίας που αρχίζει από τους ...σατανιστές και τελειώνει στην αισθητική μιας ουράνιας θυγατέρας, που βρίζει και χειρονομεί, κασιδιαρίζει και στην ουσία πέρδεται στα μούτρα του καθενός και της καθεμιάς μας.

Αν δεν το κάνουμε και φέτος, τότε θα βρεθούμε σ' ένα σύμπαν παράλληλης πραγματικότητας, όπου το μόνο που θα μας τρομάζει θα είναι ο εαυτός μας μπροστά στον καθρέφτη.